________________
५२८
उत्तराध्ययन सूत्रे
टीका - - 'हुयासणे' इत्यादि ।
हे अम्वापितरौ ! नरके पापकर्मभिः प्रवृतः = परिवेष्टितोऽवशः परतन्त्रोऽहं परमधार्मिकदेवैवै क्रियशक्त्या रचितासु चितासु ज्वलति हुताशने = वह्नौ महिष इत्र दग्धः=भस्मसात्कृतः, पक्वः =न्तावद् भवित्रीकृतश्च । अयं भावः - यथाऽत्र पापिनो जना महिषं बन्धनादिनाऽवशंकृत्वा वहाँ भस्मसात्कुर्वन्ति, वृन्तावद् भटित्रीकुर्वन्ति च । तथैव पापकर्मप्रावृतमवशं मां परमधार्मिकदेवा नरके वैक्रियशत्तया विरचितप्रज्वलितचिताग्नौ दग्धवन्तः पक्वन्तति ॥५७॥
किं च - 'हुयासणे' इत्यादि ।
अन्वयार्थ - हे माततात ! नरक में (पावकम्मेहि पाविओ-पापकर्मभिः प्रवृत्तः) पापकर्मों द्वारा धिरकर ( अवसो - अवशः) परतन्त्र हुए मुझको परमाधार्मिक देवोंने (चियासु - चितासु) अपनी वैक्रियशक्ति से रचित चिताओं में ( जलंतम्मि हुयासणे- ज्वलति हुताशने) प्रदीप्त अग्नि में (महिसो विव-महिष इव) भैंसे की तरह ( दड्डी पक्को - दग्धः पक्वः) पहिले तो खूब सेंका और बाद में बेंगनकी तरह मेरा भर्त्ता बनाया ।
भावार्थ - जैसे पापीजन महिषको बंधन आदि द्वारा परतंत्र कर अग्नि में डाल देते हैं और पीछे उसको वृन्ताक की तरह सेंकते हैं उसी तरह पूर्वोपार्जित पापकर्म द्वारा जकडा जाकर नरक में प्राप्त हुए मेरे जीवको भी पहिले परमाधार्मिक देवोंने अपनी शक्ति से रचित चिताओं में डालकर खूब भूंजा है। खूब उसका भर्त्ता बनाया है ||२७||
परंतु "हुयासणे" इत्याहि
अन्वयार्थ - हे भात चिता ! नरम्भां पावकम्मेहिं पाविओ - पापकर्मभिः प्रवृत्तः भने पाथम्भेथी घेरायेसा मेवा असो- अवशः परतंत्र अनेसा मेवा भने परमाधार्मि हेवेामे पोतानी वैडिथ शतिथी मनावेसी घियासु - चितासु यिताभां ज्वलंत मि हुयासणे- ज्वलति हुताशने लडलर भजता अग्निमां महिसोत्रिव - महिषइव लेसनी भाइ दुड्डो पक्को - दग्धः पकः चडेसां तो भूल शेयो भने पछी रंगांनी भाइ મારૂં ભડથું બનાવ્યું.
ભાગા —જે પ્રમાણે પાપી લેાકેા પાડાને બંધન વગેરેથી પરતંત્ર બનાવીને અગ્નિમાં ફેંકી ઢે છે અને પછી તેને રીંગણાની માફક શેકે છે. એજ પ્રમાણે પૂર્વપાત કરેલાં પાપકર્મો દ્વારા ઝકડાઈને નરકને પ્રાપ્ત કરેલા એવા મારા શરીરને પહેલાં તે પરમાધામ ક દેવાએ પેાતાની વૈક્રિય શક્તિથી અનાવેલી ચિતાઓમાં અખ શેકા અને તેનું ભડથુ બનાવ્યું. ॥ ૫૭ ॥
उत्तराध्ययन सूत्र : 3
