________________
प्रियदर्शिनी टीका अ. १५ गा. ९ भिक्षुगुणप्रतिपादनम् सुब्व्यत्ययात्-आतुरस्य-रोगपीडितस्य सांसारिकस्वजनादेः स्मरणम् हा मातः ! हा पितः ! मद्विना तब कीदृशी दशा भविष्यतीत्यादिरूपम् , तथा-चिकित्सितंस्वपररोगप्रतीकारं च परिज्ञायज्ञ परिज्ञयाऽनर्थमूलं परिज्ञाय प्रत्याख्यानपरिज्ञया च परित्यज्य यः परिव्रजेत्-संयममागे विहरेत् स भिक्षुरुच्यते ॥८॥
तथा च-- मूलम्-खत्तिय-गण-उग्ग-रायपुत्ता, माहण भोइय विविहाय सिपिणो।
नों ते सिं वयइ सिलोगप्रयं,'तं परिनीय परिव्वए से भिक्खू ॥९॥ छाया--क्षत्रियगगोग्रराजपुत्राः, ब्राह्मणा भोगिका विविधाश्च शिल्पिनः ।
नो तेषां वदति श्लोकपूजं, तत्परिज्ञाय परिव्रजेत्स भिक्षुः ॥९॥ टीका--'खत्तिय' इत्यादि ।
क्षत्रियगणोग्रराजपुत्राः-तत्र-क्षत्रियः प्रसिद्धाः, गणाः मल्लादि समूहाः, उग्राः उग्रवंशीयाः कोट्टपालादयो वा. राजपुत्राः नृपमृताः, एषामितरेतरयोगस्ते, तथा-ब्राह्मणाः, भोगिका विशिष्टनेपथ्यवन्तोराजमान्या अमात्यादयः, तथाअवस्था में संबंधियों के स्मरण करने की तथा (तिगिच्छियं-विकित्सितम् ) स्व और पर के रोग के प्रतिकार का (परिन्नाय-परिज्ञाय) ज्ञ परिज्ञा से उनको अनर्थ का मूल जानकर एवं प्रत्याख्यान परिज्ञा से परित्याग कर (जो परिव्वए-यः परित्रजेत् ) जो संयममार्ग में विचरता है (स भिख्खू-स भिक्षुः) वह भिक्षु हैं ॥८॥
तथा-खत्तियगण' इत्यादि।
अन्वयार्थ--(खत्तिय-गण-उग्ग-रायपुत्ताः-क्षत्रियगणोग्रराजपुत्राः) क्षत्रियवंशोद्भव व्यक्तियों की, विशिष्ट शक्तिशाली पहिलवानों की, उग्र वंश में उत्पन्न हुए मनुष्यों की, एवं राजपुत्रों की (माहण-ब्राह्मणाः) तिगिच्छियम्-चिकित्सितम् पोताना अने मीना रोगाने प्रति परिन्नाय-परिज्ञाय જ્ઞપરિજ્ઞાથી એ બધાને અનર્થનું મૂળ જાણીને અને પ્રત્યાખ્યાન પરિજ્ઞાથી પરિત્યાગ કરી जो परिबए-यः परिव्रजेत् २ सयम भाभा वियरे छ, स भिक्खु-स भिक्षुः ते ભિક્ષુ છે. ૮
तथा-"खत्तियगण." त्याह!
मन्वया -खत्तिय-णण-उग्ग- रायपुत्ता- क्षत्रिय-गणोग्रराजपुत्राः क्षत्रिय વંશમાં જન્મેલી વ્યક્તિઓની, વિશિષ્ટ શક્તિશાળી પહેલવાનની ઉગ્ર વંશમાં उत्पन्न ये मनुष्योनी, मने पुरुषानी तथा माहण-ब्राह्मणः प्राह नानी
उत्त२॥ध्ययन सूत्र : 3
