________________
३२६
उत्तराध्ययनसूत्र मालां निक्षिप्तवान् । सुलक्षणं श्रेष्ठं तं वालं विलोक्य गजानुयायिनो लोकास्तूर्य निर्योपामिश्रितं जयजयेति शब्दं कृतवन्तः। महाघोषापहृतनिद्रास्ते त्रयोऽपि जृम्भां कुर्वन्तः समुत्थिताः। ततस्ते सैनिकास्तं बालं हस्तिनः स्कन्धे समारोप्य तत्पितरौ च रथे संस्थाप्य महता तूर्यघोषेण सह नगरं प्रति प्रस्थिताः । तदा तनगरवासिनो ब्राह्मणाः अयं मातङ्गो राजा भवितुं-नाईतीति वदन्तस्तं मातङ्गदारकं परितोऽवरुद्धवन्तः। तदाऽसौ तं दण्डं गृहीत्वा ब्राह्मणानदर्शयत् । अग्निमिव प्रज्वलन्तं तं दण्डं दृष्ट्वा भीतभीता ब्राह्मणास्तं स्तुत्वाऽऽशीर्वादः संवर्द्धितवन्तः । ततो नगरे प्रविष्टः स करकण्डूः सचिव सामन्तादिभिरभिषिक्तः । अथ बालकके गले में पहिरा दी। सुलक्षण एवं श्रेष्ठ उस बालक को देखकर गजानुयायीजनोंने उसी समय तृर्य निर्घोषमिश्रित जय २ शब्दोंका उच्चारण करना प्रारंभ किया। इस जयकार के हल्ले से वे तीनोंके तीनों जाग गये। और जिंभाई लेते हुए उठे। सैनिकोने उस बालकको हाथीके स्कध पर चढा करके तथा उसके माता पिता को रथ में बैठा करके बाजोंकी गूडगडाहट के साथ वहां से नगरकी तरफ चले। उस समय नगरनिवासी ब्राह्मणोने “वेषादि से यह चांडाल बालक है यह जानकर यह चांडाल का बालक राजा होने के योग्य नहीं है। इस प्रकार कहकर उसका विरोध प्रदर्शित किया और आकर वे सबके सब उसको चारो तरफ से घेरकर खडे हो गये। जब करकण्डूने इस दृश्य को देखा तो उसने उस दंड को उठाकर उनको दिखलाया। ब्राह्मणोंने अग्नि के समान जाज्वल्यमान उस दंडको देखते ही भयभीत होकर उसकी स्तुति की एवं आशीर्वाद देकर उसको वधाई दी। इसके बाद करकण्डू का नगर में गाजेवाजे के साथ प्रवेश कराया गया और सचिव सामन्त શ્રેષ્ઠ બાળકને જોઈને હાથીની સાથેના સૈનિકોએ આ સમયે વાજાઓ વગાડી જયજય કાર કરવાનું શરૂ કરી દીધું. આ જયજયકાર સાંભળીને ત્રણે જણું જાગી ઉઠયા. અને બેબાકળા જેવા બની ગયા. સિનિકોએ તે બાળકને હાથીના ઉપર બેસાડી દીધો તથા તેના માતાપિતાને રથમાં બેસાડીને વાજાઓના ગડગડાટની સાથે નગર તરફ લઈને ચાલ્યા આ સમયેના નિવાસી બ્રાહ્મણોએ વેષ આદિથી આ ચાંડાલ છે તેમ જાણીને
આ ચાંડાલ બાળક રાજા થવાને થોગ્ય નથી” એ પ્રમાણે કહીને તેને વિરોધ પ્રદર્શિત કર્યો અને આવીને બધા તેને ચારે તરફથી ઘેરીને ઉભા રહી ગયા. જ્યારે કરકએ આ દશ્યને જોયું ત્યારે તેણે તે દંડને ઉંચે કરીને ત્યાં દેખાડો બ્રાહ્મણે અગ્નિ સમાન જાજવલ્યમાન એ દંડને જોઈને તેની સ્તુતિ કરી અને આશીર્વાદ
उत्तराध्ययन सूत्र : 3
