________________
३६८
उत्तराध्ययन सूत्रे
ऽतिशयितं हिमं समापतितम् तथाप्येकमात्रं प्रावरणमसौ दधाति न तु द्वितीयवस्त्रं गृह्णाति तस्मिन्नेव जीर्णशीर्णे प्रावरणे प्रोत्साहसम्पन्नेन मनसाऽचेलपरीषदं सहमानः समाधिभावेन कालधर्म प्राप्य देवलोकं गतः । एवं तेन यथा-अवेलपरीषहः सोढस्तथैवान्यैरपि साधुभिः सर्वदाऽवेलपरीषहः सोढव्य एव ॥ १३ ॥
अचेलकस्य शीतादिभिः स्पृष्टस्यारतिः स्यात्, अतस्तत्परीषहजयं प्राहमूलम् — गामाशुगामं रीयंत, अणगारं अकिंचणं ।
--
अई अणुष्पवेसेज्जा, "तं तितिक्खे परीसहं ॥१४॥ छाया - ग्रामानुग्रामं रीयमाणम्, अनगारम् अकिञ्चनम् । अरति: अनुप्रविशेत्, तं तितिक्षेत परीषहम् ॥ १४ ॥ टीका- 'गामाणुगामं ' इत्यादि ।
,
ग्रामानुग्रामम्-ग्रामम् अनु, ग्रामात् पश्चात्, ग्रामानन्तरवर्ती यो ग्रामः स रहे । एक दिन की बात है कि शीतकाल में अत्यन्त हिम गिरा तौ भी इन्हों ने द्वितीय प्रावरण धारण करने की स्वप्न में भी इच्छा नहीं की किन्तु एक ही प्रावरण से उस हिम का सामना किया। जीर्ण शीर्ण उस प्रावरण में ही प्रोत्साह संपन्न चित्त से अचेलपरीषह को सहन करते हुए उन सोमदेव महात्माने समाधिभाव से कालधर्म पाकर देवलोक को प्राप्त किया ।
इस कथा के कहने का केवल एक यही प्रयोजन है कि देखो सोमदेव मुनिराज ने पहिले अचेलपरीषह नहीं सहा, पश्चात् प्रतिबोधित होने पर उस परीषहको अधिक प्रोत्साह के साथ सहन किया । इस तरह अन्य साधुओं को भी अचेलपरीषह सहन करना चाहिये ॥ १३ ॥
દિવસની વાત છે કે, ઠંડીના સમયે અત્યંત હિમ પડયું. તે પણ તેએએ ખીજું પ્રાવરણ કરવાની સ્વપ્નમાં પણ ઇચ્છા ન કરી. પરંતુ એક જ પ્રાવરણમાંજ ઉત્સાહ સંપન્ન ચિત્તથી અચેલ પરીષહુને સહન કરીને તે સેામદેવ મહાત્માએ સમાધી ભાવથી કાળધમ પામી દેવલેાક ને પ્રાપ્ત કર્યાં.
આ કથા કહેવાનું કેવળ એક જ પ્રયેાજન છે કે, જુએ, સામદેવ મુનિએ પહેલાં અચેલપરીષહુ ન સહ્યો પાછળથી પ્રતિખાધ પામતાં તેમણે એ પરીષહને અધિક ઉત્સાહથી સહન કર્યો. અન્ય સાધુઓએ પણ એમની માક અચેલપરીષહ સહન કરવા જોઈએ (૧૩)
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર ઃ ૧
