________________
उत्तराध्ययनसूत्रे यथा वा हिताहितविवेकरहितत्वान्मृगः स्वापायमपश्यन् गानतानश्रवणमोहितः सन् व्याधमभिसरति, एवंम्-अज्ञानतिमिरसंवृतात्मा खलु संसारवारिधिमहातरणिं शिवपदसरलसरणिं सिद्धिपददायकं सकलगुणनायकम् , अनादिभवसंचिताष्टविधकर्मबन्धनोच्छेदकं मिथ्यात्वग्रंथिभेदकं सम्यग्ज्ञानसुधावर्षणशीलं शीलं प्रविहाय मृगः ) विवेक रहित होने के कारण मृग जैसा यह अविनीत शिष्य भी (सीलं-शीलं) मूलोत्तरगुणरूप अथवा विनयसमाधिरूप साधुसंबंधी आचार को ( चइत्ता-त्यक्त्वा ) परित्याग कर (णं-खलु) निश्चय से (दुस्सीले-दुःशीले) अविनयरूप दुराचार का ( रमइ-रमते) सेवन करता है ॥५॥
भावार्थ-बोधविकल होने के कारण जैसे सूकर प्रशस्त आहार का परित्याग कर नितान्त अशुचि पदार्थका बड़े आनंदके साथ सेवन करता है, तथा हिताहित विवेक से रहित होनेकी वजह से जैसे मृग भविष्य में होने वाली आपत्ति को नहीं जानता हुआ गान के सुनने में एकतान होकर अपने आप व्याध की जाल में फस जाता है, उसी तरह अज्ञानरूपी अंधकार से आच्छादित हुआ अविनीत शिष्य भी संसाररूपी समुद्र से पार लगाने के लिये बड़े सुरक्षित जहाज जैसे, तथा शिवपद में लेजाने के लिये सुन्दर सीधे मार्ग जैसे, एवं सिद्धिपद को भुंक्ते) पाय छ (एव) २॥ प्रमाणु (मिए-मृगः) वि३४२जित थवाने ४।२णे भृ॥ देवा - अवनीत शिष्य ५५५ (सीलं-शील) भूटोत्तर शुष्णु३५-५थवा विनय
समाधि३५ साधुसमाधी माया२ने। ( चइत्ता-त्यक्त्वा ) परित्याग ४ (णं-खलु) निश्चयथा (दुस्सीले-दुःशीले) विनय३५ हुराया२नु ( रमइ-रमते ) सेवन ४२ छे.
ભાવાર્થ... બાધવિકલ હોવાને કારણે જેમ સૂકર (ભંડ) પ્રશસ્ત આહારને પરિત્યાગ કરી નિતાન્ત અશુચિ પદાર્થનું ભારે આનંદથી સેવન કરે છે. અને હિતાહિત વિવેકથી રહીત હોવાના કારણે જેમ મૃગ ભવિષ્યમાં આવનારી આપત્તિને જાણતા નથી, કારણકે સંગીતના સુરેમાં એકતાન બનીને પતે પિતાના હાથે શીકારીની જાળમાં ફસાઈ જાય છે. એવી રીતે અજ્ઞાનરૂપી અંધકારથી આચ્છાદિત બનેલા અવિનીતશિષ્ય પણ સંસારરૂપી સમુદ્રથી પાર કરવાવાળા મેટામાં મોટા સુરક્ષિત જહાજ જેવા તથા શિવપદમાં લઈ જવાવાળે સુંદર સીધા માર્ગ જેવા અને સિદ્ધિ પદને આપનાર એવા શીલ–અર્થાત્ મુનિના
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૧
