________________
१७२
दशाश्रुतस्कन्धसूत्रे
सन्ति बलदेवाः, न सन्ति वासुदेवाः न सन्ति, निरयानरका न सन्ति, नैरयिकाः नारकजीवाः न सन्ति, मुकृतदुष्कृतानां-पुण्यपापानां फलवृत्तिविशेषः= फलरूपपरिपाकविशेषो नास्ति, सुचीर्णानि-मुकृतानि कर्माणि सुचीर्णफलानि = सुकृतकर्मफलानि न भवन्ति = दुश्चीर्णानि = दुष्कृतकर्माणि दुश्चार्ण फलानि दुष्कृतफलानी न भवन्ति, कल्याणपापके = पुण्यपापे अफले-फलरहिते स्तः, जीवाः प्राणिनः नो प्रत्यायान्ति= गत्यन्तरजन्म न गृह्णन्ति, नीरयादि-नरकादिगतिचतुष्टयं नास्ति, सिद्धिः मोक्षलक्षणा नास्ति, सः नास्तिकः एवंवादी-अनेन प्रकारेण निगदनशीलः, एवंप्रज्ञा=इत्याकारकमतिः, एवंष्टिः इत्याकारकविचारवान्, एवंछन्दोरागाभिनिविष्टश्चापि एवम् ईदृक् छन्दः अभिप्रायः रागः स्नेहस्तत्राभिनिविष्टः-तीव्राग्रहवांश्चापि भवति-जायते ।
ननु प्रतिमाधिकारे प्रथमा दर्शनप्रतिमा वरीवति । दर्शनमिह सम्यक्त्वमतः पूर्व सम्यक्त्वनिरूपणमेव युक्तं, किन्तु तत्स्थाने पूर्व किमर्थ मिथ्यात्वं न नरक हैं न नारकी, न पुण्य का फल है न पाप का, न अच्छे कर्मो का फल है न बुरे कर्मो का, न पुण्य का फल मिलता है न पाप का, न कोई जीव मरकर जन्मान्तर-परलोक में उप्तन्न होता है, न नरकादि चार गति हैं, न सिद्धि-मोक्ष है " । वह अक्रियावादी इस प्रकार का बोलने बाला, इसी प्रकार की बुद्धिवाला, इसी प्रकार की दृष्टि-विचार वाला और इसी प्रकार के अभिप्राय में, रागमें और इसी प्रकार की मति में वह हठाग्रही होता है ।
यहा शङ्का होती है कि-प्रतिमा के अधिकार में प्रथम दर्शनप्रतिमा है । यहां दर्शन का अर्थ होता है सम्यक्त्व, अतः पहिले सम्यक्त्व का निरूपण करना ही योग्य था किन्तु उसके स्थान में દેવ નથી, નરક નથી, નારકી નથી પુણ્યનું ફળ કે નથી પાપનું, નથી, સારા કર્મનું ફળ કે નથી બુરાંનું, નથી મળતું પુણ્યનું ફળ કે નથી મળતું પાપનુ. નથી કેઈ જીવ મરીને જન્માક્તર–પાકમા ઉત્પન્ન થતે, નથી નરક આદિ ચાર ગતિ, નથી સિદ્ધિ કે નથી મેલ” તે અકિયાવાદી આવા પ્રકારે બેલનારા, આ પ્રકારની બુદ્ધિવાળા, આ પ્રકારની દષ્ટિ=વિચાર વાળા અને આ પ્રકારના અભિપ્રાયના રાગમાં અને અવાજ પ્રકારની પ્રતિમા હઠાગ્રહી હોય છે,
અહીં શંકા થાય છે કે પ્રતિમાના અધિકારનાં પ્રથમ દર્શન પ્રતિમા છે અહીં દર્શનને અર્થ થાય છે સમત્વ, આથી પહેલા સમ્યકત્વનું નિરૂપણ કરવું જ
શ્રી દશાશ્રુત સ્કન્ધ સૂત્ર
