________________
मुनिहर्षिणी टीका अ. २ शवलदोषवर्णनम्
मूलम्-सागारियपिंडं भंजमाणे सबले ॥सू० ११॥ छाया-सागारिकपिण्डं भुञ्जानः शवलः ॥ ११ ॥
टीका-'सागारिय'-इत्यादि । अगारंगेहं तेन सहितः सागारः-गृहपतियश्च साधुभ्यो निवासार्थ वसतिं ददाति तस्याऽयं सागारिकः स चाऽसौ पिण्डश्च सागारिकपिण्डः शय्यातरपिण्ड इत्यर्थस्तं चतुर्विधमशनम्, दूउपलक्षणा वस्त्रपात्रादिकमपि भुञ्जानः सेवमानो शबलो भवति । अयमभिप्रायः
यस्मिन्नुपाश्रये स्थाने वा साधुस्तिष्ठेत्तदधिष्ठातगृहादशनवसनादिग्रहणं न कुर्यात्, यदि तस्यैव गृहे आहारादिकमपि याचेत तदा स्थानदानभावोऽपि तन्मनसि परिवर्तेत, यद् वसतिदाने साधोरशनादिकमपि ममैव दातव्यं भवेत् । लिये नियम कर दिया गया है कि-दो से अधिक बार मायास्थान सेवन से भिक्षु शबल दोष का भागी होता है ॥ सू० १० ॥
"सागारियपिंड” इत्यादि । अगार का अर्थ होता है घर । घर के साथ जो रहता है वह सागार कहा जाता है, अर्थात्-सागार का अर्थ होता है गृहपति, जो साधुओं के लिये निवास करने को स्थान देता है। उसके सम्बन्धी पिण्ड सागारिकपिण्ड कहा जाता है। अर्थात्- सागारिकापण्ड का अर्थ शय्यातरपिण्ड होता है। ऐसे चार प्रकार के अनशन की, और उपलक्षण से वस्त्र पात्र आदि की सेवना से शबल दोष लगता है ।
___ आशय यह है कि जिस उपाश्रय में अथवा स्थान में साधु रहते हैं उसके स्वामी के घर से अशनादि तथा वस्त्रादि नहीं लेना चाहिये । यदि उसके ही घर से आहार आदि की याचना की जाय તે તેના માટે નિયમ કરી આપેલ છે કે બેથી વધારે વાર માયાસ્થાન સેવનથી ભિક્ષુ समस वोपनी मागी मने छे. (सू० १०)
'सागारियपिंडं ' त्याहि. भारत मथ थाय छ १२. घरनी सारे રહે છે તે સાગાર કહેવાય છે અર્થાસાગારને અર્થ થાય છે ગૃહપતિ જે સાધુઓને માટે નિવાસ કરવાનું સ્થાન આપે છે. તેના સંબંધીપિંડ સાગારિકપિંડ કહેવાય છે. અર્થાત્ સાગારિકપિંડનો અર્થ શય્યાતરપિંડ થાય છે. એવા ચાર પ્રકારનાં અશનની તથા ઉપલક્ષણથી વસ્ત્ર પાત્ર આદિની સેવનાથી શબલ દેષ લાગે છે.
આશય એ છે કે-જે ઉપાશ્રયમાં અથવા સ્થાનમાં સાધુ રહે છે તેના સ્વામીને ઘેરથી અશન આદિ તથા વસ આદિ ન લેવા જોઈએ. જે તેનાજ ઘેરથી આહાર
શ્રી દશાશ્રુત સ્કન્ધ સૂત્ર
