________________
सुन्दरबोधिनी टीका कालोवर्णन
४३
कौ पृथिव्यां मोदत इति अन्तर्भावितण्यर्थत्वाद् हर्षयति प्राणिन इति कुमुदश्चन्द्रस्तस्येयं कौमुदी आश्विन - कार्तिक पूर्णिमाचन्द्रिका, तत्प्रधानो यो रजनिकरश्चन्द्रस्तद्वत् विमलं परिपूर्ण सौम्यं = रमणीयं वदनं मुखं यस्याः सा तथा, ' कुण्डले 'ति - कुण्डलाभ्यां कर्णाभरणविशेषाभ्यां उल्लिखिता = घृष्टा गण्डरेखा = कपोलतलविरचितकस्तूरीरेखा यस्याः सा तथा, ' शृङ्गारे 'ति-शृङ्गारस्य रसविशेषस्य अगारमिव अगारं, तथा चारुः = सुन्दरः वेशो= नेपथ्यं यस्याः सा तथा, इति ।
पुनः कीदृशी सेत्याह - ' सेणियस्स रनो इट्ठा कंता पिया मणुन्ना नामfear वेसासिया सम्मया बहुमया अणुमया भंडकरंडगसमाणा तेल्लकेला इव सुसंगोविया चेलपेडा इव सुसंपरिग्गहिया सा काली देवी सेणिएण रत्ना सद्धिं विउलाई भोगभोगाई भुंजमाणा विहरइ ' छाया - ' श्रेणिकस्य राज़ इष्टा कान्ता प्रिया मनोज्ञा नामवेया वैश्वासिका संमता बहुमता
लिहियगंडलेहा ' जिनके घर्षण लगनेसे कपोल पर रही हुई कस्तूरी आदि सुगंधी द्रव्यकी रेखा हट गई है ऐसे विशाल कुंडलको धारण करनेवाली थी । ' सिंगारागारचारुवेसा', शृंगार रसका घर और सुन्दर वेष वाली थी । पातिव्रत्य आदि गुणोंसे राजा श्रेणिकके अभिलषित थी । कान्ता' राजा के मनमें आह्लाद उत्पन्न करनेके कारण कान्ता - कमनीय थी
" इष्टा
6
राजाके प्रेम उत्पन्न
समान निर्भस संपूर्ण रभाशीय भुणवाजी हुती. ' कुंडलुल्लिहियगंड लेहा ने ઘસારા લાગવાથી ગાલ પર રહેલી કસ્તૂરી આદિ સુગંધી દ્રવ્યની રેખા જતી રહી છે એવાં વિશાલ કુંડલને ધારણ કરવા વાળી હતી. सिंगारागार चारुवेसा ' શ્રૃંગાર રસનું ઘર તથા સુંદર વેષ વાળી હતી. કુણ' પાતિવ્રત્ય આદિ ગુણાથી रान्त श्रेशिनी भानीती हती. 'कान्ता' शब्लना मनमां यान उत्पन्न ४२नावी હતી તેથી કાન્તા એટલે કમનીય હતી. રાજાના પ્રેમ ઉત્પન્ન કરવાને કારણે
e
શ્રી નિરયાવલિકા સૂત્ર