________________
३६८
___३ पुष्पितास्त्र निद्रां सेवमानैः, (स्वपद्भि) प्रलम्बमानैः वस्त्राञ्चलं समालम्बमानैः दहद्भिः ज्वलभिः, दशभिः दन्तैः कृन्तभिः वद्भिः उदिभिः ( मच्छर्दयभिः ) छेरभिः वारंवार हदमानः, मूत्रयभिः -मूत्रं कुर्वदिभः मूत्रपुरीषवान्तमुलिसोपलिता प्रस्ताव-विष्ठोद्गीणीतप्रोता, मलिनवसनपुच्चडा=मलयुक्तवस्त्रैः पुच्चडा= निश्शोभा कान्तिहीनेत्यर्थः, यावद् अशुचिवीभत्सा अशुचित्वेन नितरां दुनिरीक्षणीया (घृणिता) परमदुर्गन्धा अतिदुर्गन्धयुक्ता, राष्ट्रकूटेन स्वपतिना सार्द्ध विपुलान् बहून् भोगभोगान् भुज्यन्ते-भोगविषयीक्रियन्त इति भोगाः शब्दादयो विषयास्तेषां भोगाः सेवनानि तान, तथा भुञ्जाना=सेवमाना विहर्तुम् अवस्थातुं नो शक्नोति-न प्रभवति ॥ ६ ॥
प्रलाप करता रहेगा, कोई आर्तस्वरसे रोयेगा, कोई बच्चा कूजता-अव्यक्त शब्द करता रहेगा, कोई जोरसे अव्यक्त शब्द करता रहेगा, कोई सोता रहेगा, कोई कपडेका अंचल पकडकर लटकता रहेगा, कोई आगसे जल जायगा, कोई दातसे काटता रहेगा, कोई वमन करता रहेगा, कोई पाखाना करता रहेगा, कोई मूत्र करता रहेगा। इसलिये उन बच्चोंका पेशाब पाखाना वमनसे भरी हुई तथा मैले कपडोंसे कान्तिहीन, यावत् अशुचि, बीभत्स, अत्यन्त दुर्गन्धित हो राष्ट्रकूटके साथ अपने विपुल भोगोंको भोगनेमें समर्थ न हो सकेगी ॥६॥
કરતાં રહેશે, કેઈ આર્તસ્વરથી રૂદન કરશે, કેઈ બચ્ચાં કૂજતા ( ટૌકા કરતાં) અવ્યક્ત ન સમજાય તેવા શબ્દ બોલ્યા કરશે. કોઈ જોરથી અવ્યક્ત શબ્દ કર્યા કરશે, કઈ સુતાં રહેશે, કઈ કપડાંના છેડા પકડીને લટકયા કરશે, કઈ અગ્નિમાં અળી જાશે, કઈ દાંત વડે કરડવા લાગશે, કેઈ ઉલટી કરશે, કેઈ ઝાડે ફરતાં રહેશે, કઈ સુતર્યા કરશે. આ માટે તે બચ્ચાંના પેશાબ-પાયખાના-ઉલ્ટીથી ભરેલી મેલા કપડાંથી કાન્તિહીન એટલે અશુચિ, બીભત્સ અત્યન્ત દુર્ગન્ધિત થઈ રાષ્ટ્રકૂટની સાથે પિતાના વિપુલ ભેગ ભેળવવામાં સમર્થ નહિ થઈ શકશે. ().
શ્રી નિરયાવલિકા સૂત્ર
