________________
११४
निरयावलिका सूत्र भावः। पाण्डुकितमुखी-पाण्डुवर्णयुक्तमुखवती, अवमथितनयनवदनकमला=अधः कृतनेत्रमुखकमला, यथोचितं यथायोग्यं पुष्पवस्त्रगन्धमालालङ्कारम्अपरिभुञ्जन्ती-असेवमाना, करतलमलिता-हस्ततलमर्दिता कमलमालेव कान्तिहीना, उपहतमनःसंकल्पा-कर्तव्याकर्तव्यविवेकविकला यावद् ध्यायति= आर्तध्यानं करोति ॥२६॥
मूलम्तएणं तीसे चेल्लणाए देवीए अंगपडियारियाओ चेल्लणं देविं मुकं भुक्खं जाव झियायमाणों पासंति, पासित्ता जेणेव सेणिए राया तेणेव उवागच्छंति उवागच्छित्ता करतलपरिग्गहियं सिरसावत्तं मत्थए अंजलिं कडे सेणियं रायं एवं वयासी-एवं खलु सामी ! चेल्लणा देवी न याणामो केणइ कारणेणं सुक्का भुक्खा जाव झियायइ ॥२७॥
छाया
ततः खलु तस्याश्चेल्लनाया देव्या अङ्गप्रतिचारिकाश्चेल्लनां देवीं शुष्का बुभुक्षितां यावद् ध्यायन्ती पश्यन्ति, दृष्ट्वा यत्रैव श्रेणिको राजा तत्रैव उपागच्छन्ति, उपागत्य, करतलपरिगृहीतं शिरआवत मस्तकेऽञ्जलिं कृला फीका पड़ गया। इस कारण नेत्र और मुखकमलको नीचे किये हुए यथायोग्य पुष्प वस्त्रादिकको भी नहीं धारण करती थी, वह हाथसे मली हुई-कुचली हुई कमलकी मालाके समान कान्तिहीन दुःखित मनवाली कर्तव्याकर्तव्यके विवेकसे रहित होकर यावत् आर्तध्यान करती थी ॥ २६ ॥
ચહેશે ફીકો પડી ગયો. આથી નેત્ર તથા મુખ નીચે ઝુકાવીને બેઠો થતી યથાયોગ્ય પુષ્પ-વસ્ત્રાદિ અલંકારો ધારણ કરતી નહોતી. તે હાથના મર્દનથી કરમાયેલી કમલની માળા જેવી કાંતિ વગરની દુખિત મન વાળી કર્તવ્ય અકર્તવ્ય વિવેકથી રહિત બની જઈને સઘળો વખત આર્તધ્યાનમાં વીતાવતી હતી. (૨૬)
શ્રી નિરયાવલિકા સૂત્ર