________________
प्रकाशिका टीका - सप्तमवक्षस्कारः सू० ७ तापक्षेत्र संस्थितिनिरूपणम्
८५
ज्जा, गोयमा ! जे पणं मंदरस्स पव्वयस्स परिक्खेवे तं परिक्खेवं दोहिं गुणेत्ता दसहिं छेता दसहि भागे हीरमाणे, एसणं परिक्खेवविसेसे आहिए ति वज्जा तीसेणं सव्वबाहिरिया बाहा लवणसमुदं तेणं तेसट्टी जोयणसहस्साइं दोणि य पणयाले जोयणसए छच्च दसभाए जोयणस्स परिक्खेवेणं, से णं भंते ! परिक्खेवविसेसे कओ अहिएति वएज्जा ? गोयमा ! जे णं जंबुद्दीवस्स परिक्खेवे तं परिक्खेवं दोहिं गुणेत्ता जाव तं चैव । तयाणं भंते! अंधयारे केवइयं आयामेणं पण्णत्ते ? गोयमा ! अट्टहत्तरं जोयणसहस्साइं तिण्णि य तेत्तीसे जोयणसए तिभागं च आयामेणं पण्णत्ते । जया णं भंते सूरिए सव्वबाहिरं मंडलं उवसंकमित्ता चारं चरड़, तयाणं किं संठिया तावखित्तसंठिई पण्णत्ता ? गोयमा ! उद्धीमुहकलंबुआ पुप्फसंठाणसंठिया पन्नत्ता, तं चैव सव्वं णेयव्वं, णवरं णाणत्तं जं अंधयारसंठिईए पुव्ववण्णियं पमाणं तंतावखित्तसंटिईए णेयव्वं, जं तावखित्तसंटिईए पुव्ववण्णियं पमाणं तं अंधयारसंठिईए णेयव्वं ति ॥ इति ॥ सू० ७॥
छाया - यदा खलु भदन्त ! सूर्यः सर्वाभ्यन्तरं मण्डलमुपसंक्रम्य चारं चरति तदा खलु किं संस्थिता तापक्षेत्र संस्थितिः प्रज्ञप्ता ? गौतम ! ऊर्ध्वमुखकलम्बुका पुष्पसंस्थान संस्थिता तापक्षेत्र संस्थितिः तः प्रज्ञप्ता, अन्तः संकुचिता बहिर्विस्तृता अन्तो वृत्ता बहिर्विपुला अन्तरङ्कमुखसंस्थिता बहिः शकटोर्ध्वमुखसंस्थिता उभयपार्श्वेन तस्या द्वे बाहे अवस्थिते भवतः, पञ्चचत्वारिंशद् योजन सहस्राणि आयामेन, द्वे च खलु तस्या बाहे अवस्थिते भवतः, तद्यथा सर्वाभ्यंतराच बाहा सर्वबाद्या च बाहा, तथा खलु सर्वाभ्यन्तरा बाहा मन्दरपर्वतान्तेन नव योजनसह - स्राणि चत्वारि षडशीति योजनशतानि नव च दशभागान् योजनस्य परिक्षेपेण, एषः खलु भदन्त ! परिक्षेपविशेषः कुत आख्यात इति वदेत् ? गौतम ! यः खलु मन्दरस्य परिक्षेपः, तं परिक्षेपं त्रिभिर्गुणयित्वा दशभिश्छित्वा दशभिर्भागे ह्रियमाणे एषः परिक्षेपविशेष आख्यात इति वदेत्, तस्याः खलु सर्वबाह्या वाहा लवणसमुद्रान्तेन चतुर्नवति योजनसहस्राणि चत्वारि च दशभागान् योजनस्य परिक्षेपेण, स खलु भदन्त ! परिक्षेपविशेषः कुत आख्यात इति वदेत् ? गौतम ! यः खलु जम्बूद्वीपस्य परिक्षेपः तं परिक्षेपं त्रिभिर्गुणयित्वा दशभिच्छित्वा दशभिर्भागे ह्रियमाणे एषः खलु परिक्षेपविशेष आख्यात इति वदेत् । तदा खलु भदन्त ! तापक्षेत्रं कियदायामेन प्रज्ञतम् ? गौतम ! अष्टसप्तति योजनसहस्राणि त्रीणि च
"
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર
