________________
जम्बूद्वीपप्रज्ञप्तिसूत्रे स्यात प्रतिपादयिष्यति च योजनद्वयमन्तर मतो मण्डलसदृशत्वमेव न तु वस्तुतो मण्डल त्वमिति प्रश्नः । भगवानाह-'गोयमेत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'एगे चउरासीए मंडलसए पण्णत्ते' एकं चतुरशीतं मण्डलशतं प्रज्ञप्तं कथितम्, चतुरशीत्यधिकमेकं शतं सूर्यमण्डल भवति । कथमेतद्भवतीति तत् अन्तरद्वारे स्वयमेव दर्शयिष्यति । अथैतान्येव मण्डलानि क्षेत्रविभागपूर्वकं द्विवा विभज्योक्त संख्या पुनरपि प्रकाशयन आह-'जंबद्दीवे' इत्यादि, 'जंबूद्दीवेणं भंते ! दीवे' हे भदन्त जम्बूद्वीपनामके द्वीपे 'केवइयं ओगाहित्ता' कियन्तं कियसंख्यकं कियत्प्रमाणकं क्षेत्र स्थानमवगाह्यावगाहनं कृत्वा केवइया स्वरमंडला पण्णत्ता' कियन्ति कियत्संख्यकानि सूर्यमण्डलानि प्रज्ञप्तानि कथितानीति प्रश्नः भगवानाह-'गोयमे' त्यादि, 'गयोमा' हे गौतम ! 'जंबूद्दीवेणं दीवे' जम्बूद्वीपे खलु द्वीपे मध्यजम्बूद्वीपे इत्यर्थः 'असीयं जोयणसयं ओगाहित्ता' अशीतं योजनशतम अशीत्यधिक योजनानां शतमवगाह्य 'एत्थ णं द्वय का अन्तर प्रतिपादित होनेवाला है फिर वह नहीं बन सकेगा इसलिये मण्डल के जैसा ही यहां मण्डल कहा गया जानना चाहिये वास्तविक रूपमें मण्डलता नहीं जाननी चाहिये इस प्रश्न के उत्तर में प्रभु कहते हैं-'गोयमा! एगे चउरसीए मंडलसए पण्णत्ते' हे गौतम ! १८४ सूर्यमण्डल कहे गये हैं ! यह कैसे होते है ? इस बातका कथन सूत्रकार अन्तर द्वार में स्वयं करने वाले हैं। ____ अब इन्हीं मण्डलों को क्षेत्र विभागपूर्वक दो प्रकार से विभक्त करके उक्त संख्या के विषय में प्रश्न करते हुए गौतमस्वामी प्रभु से ऐसा पूछते हैं-'जंबूद्दीवे णं भंते ! दीवे केवइयं ओगाहित्ता केवइया सूरमंडला पण्णत्ता' हे भदन्त ! जम्बू द्वीप नामके द्रोप में कितने क्षेत्र को अवगाहित करके कितने सूर्यमंडल कहे गये हैं ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं-'गोयमा! जंबुद्दीवेणं दीवे असीयं जोयणसयं ओगाहित्ता एत्थणं पण्णट्ठी सूरमंडला पण्णत्ता' हे गौतम! जम्बूद्वीप नामके મંડળતા આવી શકે છે. આ જાતની મંડળતા તેમાં આવવાથી પૂર્વમંડળની અપેક્ષાએ જે ઉત્તરમંડળના પેજન દ્રયનું અંતર પ્રતિપાદિત થનાર છે તે પછી તે બનશે નહિ. એથી મંડળની જેમ જ અહીં મંડળ કહેવામાં આવ્યું છે. આમ જાણી લેવું જોઈએ. વાસ્તવિક ३५मां मस्त onlyी नये नाह. ये प्रश्नानापमा प्रभु ४९ छ-'गोयमा ! एगे चउरसीए मंडलसए पण्णत्ते' हे गौतम ! १८४ सूर्यभ3५ वामां मावा छ. मे पी રીતે સંભવી શકે તેમ છે ? આ વાતનું કથન સૂત્રકાર અંતર દ્વારમાં સ્વયમેવ કરનાર છે.
હવે એજ મંડળને ક્ષેત્ર વિભાગપૂર્વક બે પ્રકારથી વિભક્ત કરીને ઉક્ત સંખ્યાના सभा प्रश्न २i गौतमस्वामी प्रभुने तन प्रश्न छ , 'जंबूद्दीवेणं भंते ! दीवे केवइयं ओगा हित्ता केवइया सूरमंडला पण्णत्ता' महत ! दी५ नाम द्वीपमi ક્ષેત્રને અવગાહિત કરીને કેટલા સૂર્યમંડળે કહેવામાં આવેલા છે? એના જવાબમાં પ્રભુ . छ. 'गोयमा ! जंबूहीवेणं दीवे असीयं जोयणसयं ओगाहित्ता एत्थ णं पण्णट्ठी सूरमंडला
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર