Page Text
________________
१३६
जम्बूद्वीपप्रज्ञप्तिसूत्रे सम्बन्धिनः 'जे चंदिमस रियगहगणणक्खत्ततारारूवा तेणं भंते' ये चन्द्रसूर्यग्रहनक्षत्र तारा. रूपाः ते खलु भदन्त ! 'देवा' देवाः ज्योतिष्काः , अत्रैकस्मिन् प्रश्नवावये यद् वारद्वयं भदन्त ! इति भगवतः संबोधनं कृतं तत् पृच्छकस्य भगवनित्युच्चारणेऽतिप्रीतिमत्त्वं बोधयतीति । हे भदन्त ! ये इमे मानुषोत्तरपर्वतसम्बन्धिन चन्द्रादयस्तारारूपा ज्योतिष्क देवा इत्यर्थः । ते 'किं उद्धोववण्णगा' ऊध्वोपपन्नकाः तत्र-ऊर्ध्वम् सौधर्मादि द्वादशभ्यः कल्पेभ्य ऊर्ध्वं ग्रेवेयकानुत्तरविमानेषु उपपनाः समुत्पन्नाः कल्पातीताः किम्, अथवा 'कप्पोववण्णगा' कल्पोपपत्रकाः सौधर्मादिदेवलोकोत्पन्ना इत्यर्थः, विमाणोक्वन्नगा' विमानोपपत्रका: विमानेषु, ज्योतिष्कदेवसम्बन्धिषु उपपन्नाः-उत्पन्नाः किम् अथवा-'चारोववन्नगा' चारोपपत्रकाः, तत्र चारो मण्डलगत्या परिभ्रमणम् तादृशं भ्रमणमुपपन्न:-आश्रितवन्तः किम्, अथवा-'चारद्वितीया' चारस्थितिकाः, तत्र-चारस्य मण्डलगत्या परिभ्रमणलक्षणस्य स्थितिरभावो येषां ते चारस्थितिकाः, तत्र चारस्थिते:-वाराभावोऽर्थः कथं भवतीति चेदत्रोच्यते-स्थाधातोरर्थः गतिनिवृत्तिः गतिश्च चलनपर्यायरूपा, तथा चारस्थिते: गमनाभावरूपत्वेन चारस्थितिकेति कथनेन चाराभावस्य ज्ञापनात् स्थितेरभावरूपार्थस्य संभवादिति । 'गइरइया' गतिरतिकाः तत्र गतौ-गमने रतिः-आसक्तिः प्रीतिर्येषां ते गतिरतिकारते देवाः किम् । एतावता गतौरतिमानं कथितम् सम्प्रति-साक्षादेव गति प्रश्नयति-'गइसमावण्णगा' गतिसमापनकाः अनवरतं गतियुक्ताः किमितिप्रश्नः, भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'अंतो अर्थात् मानुषोत्तर पर्वत सम्बन्धी-जो चन्द्र, सूर्य, ग्रह, नक्षत्र और तारा हैं वे सब ज्योतिष्क देव हैं वे क्या उवोपपत्रक हैं सोधर्मादि १२ कल्पों से ऊपर ग्रेवेयक
और अनुत्तर विमानों में उत्पन्न हुए हैं ? अर्थात् क्या ये कल्पातीत हैं ? अथवा कल्पोपन्नक है-सौधर्मादि देवलोकों में उत्पन्न हुए हैं-क्या ? अथवा-विमानो. पपन्नक है-ज्योतिष्क देव सबन्धी विमानों में उत्पन्न हुए हैं क्या ? अथवा चारोपपन्नक हैं-मण्डलगति से परिभ्रमण करने वाले हैं क्या? अथवा-चारस्थितिक हैं-मण्डलगतिसे परिभ्रमण करने के अभाव वाले हैं क्या? अथवागतिरतिकहैं-गमन में आसक्ति-प्रीति वाले हैं क्या ? अथवा-गतिसमापन्नक हैं-निरन्तर गतियुक्त हैं क्या? यहां सूत्र में जो दोबार भदन्त शब्द प्रयुक्त સૂર્ય, ગ્રહ, નક્ષત્ર અને તારાઓ છે, તેઓ સર્વે તિષ્ક દેવે છે, તેઓ શું ઉપન્નક છે. સૌધર્માદિ ૧૨ કપથી ઉપર રૈવેયક અને અનુત્તર વિમાનમાં ઉત્પન્ન થયેલા છે? એટલે કે શું તેઓ કપાતીત છે? અથવા ક૯પપન્નક છે. સૌધર્માદિ દેવકોમાં ઉત્પન્ન થયેલા છે? અથવા વિમાનો૫૫નક છે-તિષ્ક દેવ સંબંધી વિમાનમાં ઉત્પન્ન થયેલા છે? અથવા ચારે પનિક છે–મંડળ ગતિથી પરિભ્રમણ કરનારા છે? અથવા ચારસ્થિતિક છે–મંડળ ગતિથી પરિભ્રમણ કરવાના અભાવવાળા છે? અથવા ગતિરતિક છે-ગમનમાં આસક્તિ-પ્રીતિવાળા છે? અથવા ગતિ સમાપનક છે-નિરંતર ગતિ યુક્ત છે? અહીં
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર
| SR No. | 006356 |
| Book Title | Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 03 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1978 |
| Total Pages | 567 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_jambudwipapragnapti |
| File Size | 35 MB |