________________
प्रकाशिका टीका - चतुर्थवक्षस्कारः सू० ३९ पण्डकवनगताऽभिषेक शिलावर्णनम् ४८७ देवीभिश्च 'कच्छाईया' कच्छादिजाः - कच्छ प्रभृति विजयाष्टकोत्पन्नाः 'तित्थयरा' तीर्थकरा:-जिना: 'अभिसिच्चति' अभिषिच्यन्ते जन्मोत्सवकरणार्थं स्नप्यन्ते इति प्रथमस्यौत्तराहस्य सिंहासनस्य प्रयोजनम्, द्वितीयस्य दाक्षिणात्यस्य तस्य प्रयोजनमाह - 'तत्थ णं जे से दाहिणिल्ले सीहासणे' इत्यादि तत्र तयोरासनयोर्मध्ये खलु यत् दाक्षिणात्यं दक्षिणदिग्वर्ति सिंहासनं तदिति प्राग्वत् 'तत्थ' तत्र - दाक्षिणात्ये सिंहासने 'णं' खलु 'भवण० जाव वेमाणिएहिं ' भवन व्यावद्वैमानिकैः - भवनपत्यादि वैमानिकपर्यन्तैः - भवनपतिव्यन्तरज्योतिष्क वैमानि - कैरित्यर्थः 'देवेर्हि' देवैः 'देवी हिय' देवीभिश्व 'वच्छाईआ' वत्सादिजा वत्सादि विजयोत्पन्नाः 'तित्थयरा' तीर्थकरा : 'अभिसिच्चति' अभिषिच्यन्ते, अस्थायमभिप्रायः - असौ पाण्डुशिला पूर्वाभिमुखा वर्तते तदभिमुखमेव पूर्वमहाविदेहनामव क्षेत्रं तत्र यमलजतया तीर्थकरावु त्पद्येत तत्र शीतामहानद्युतरदिग्वर्ति कच्छादि विजयाष्टकजातस्य तीर्थकृत उत्तरवर्ति सिंहा
भिषेको भवति, तथा शीतामहानद्या दक्षिणदिग्वतिं वत्सादि विजयजातस्य तस्य दक्षिण कच्छादि विजयाष्टकों में उत्पन्न हुए तीर्थंकर स्थापित करके जन्मोत्सव के अभिषेक से अभिषित किये जाते हैं 'तत्थणं जे से दाहिणिल्ले सीहासणे तत्थणं बहूहिं भवणवइवाणमंतरजोइसियवेमाणिएहिं देवेहिं देवीहिय वच्छाईया तित्थयरा अभिसिंच्चति' तथा ये दक्षिण दिग्वर्ती सिंहासन है उस पर वत्सादि विजयों में अत्पन्न हुए तीर्थंकर अनेक भवनपति वानव्यन्तर ज्योतिष्क एवं वैमानिक देवों द्वारा जन्माभिषेक के अभिषेक से अभिषिक्त किये जाते हैं । तात्पर्य इस कथन का ऐसा है कि यह पाण्डुशिला पूर्वाभिमुखवाली है और उसी के सामने पूर्व महाविदेह नामका क्षेत्र है वहां पर एक साथ दो तीर्थंकर उत्पन्न होते हैं इनमें शीता महानदी के उत्तर दिग्वर्ती कच्छादि विजयाष्टक में उत्पन्न हुए तीर्थकर हैं उनका अभिषेक उत्तर दिग्वर्ती सिंहासन पर होता है और शीता महानदी के दक्षिण दिग्वर्ती वत्सादि विजय में उत्पन्न हुए तीर्थकर ટકામાં ઉત્પન્ન થયેલા તીથ કરાને સ્થાપિત કરીને જન્માત્સવના અભિષેકથી અભિષિક્ત
c
वामां आवे छे. 'तत्थ णं जे से दाहिणिल्ले सीहासणे तत्थणं बहूहिं भवणव इवाणमंतर जोइसियवेमाणिएहिं देवेहिं देवीहिय वच्छाईया तित्थयरा अभिसिंच्चति' तेभन ने दक्षिण દિગ્વતી સિહાસના છે તેની ઉપર વત્સાદિ વિજયામાં ઉત્પન્ન થયેલા તીર્થંકરોને અનેક ભવન પતિ, વાનવ્યંતર, જ્યાતિષ્ક તેમજ વૈમાનિક દેવા વડે જન્માભિષેકના અભિષેકથી અભિષિક્ત કરવામાં આવે છે. આ કથનનુ તાત્પ આ પ્રમાણે છે કે આ પાંડુશિલા પૂર્વાભિસુખવાળી છે અને તેની જ સામે પૂર્વ મહાવિદેહ નામક ક્ષેત્ર આવેલું છે. ત્યાં એકીસાથે ખે તીર્થંકરા ઉત્પન્ન થાય છે. એમાં શીતા મહા નદીના ઉત્તર દિગ્વતી કચ્છાદિ વિજ્યાટકમાં ઉત્પન્ન થયેલા તીર્થંકરા છે. એમના અભિષેક ઉત્તર દિગ્વતી સિહાસન ઉપર થાય છે અને શીતા મહાનદીના દક્ષિણ દિગ્વતી વત્સાદિ વજયમાં ઉત્પન્ન થયેલા તી
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર