Page Text
________________
२८८
जम्बूद्वीपप्रज्ञप्तिसूत्रे खलु तस्यां समायां भरते वर्षे ?, दुर्भूतानीति वा? दुर्भूतानी=दुष्टानि भूतानि-प्राणिनः. धान्यादि हानिकारिणः शलभादयः, ईतय इति भावः, ईतयश्च-- अति वृष्टिरनावृष्टिमूषिकाः शलभाः शुकाः । अत्यासन्नश्च राजानः षडेता इतयः स्मृता ॥१॥
तथा- 'कुलरोगाइवा' कुलरोगा इतिवा ? कुलरोगा:-कुलपरम्परयाऽऽगता रोगाः, 'गामरोगाइवा' ग्रामरोगा इतिवा'। ग्रामरोगा:-ग्रामव्यापिनो रोगाः-विचिकादयः, मंडल रोगाइवा' मंडलरोगा इतिवा ? मण्डलं-ग्रामसमूहस्तद्वयापिनो रोगा:-विधूचिकादयः, 'पोट्टरोगाइवा' पोट्टरोगा इति वा ? पोट्टरोगा:-उदररोगाः, 'सीसवेयणाइवा' शीर्षवेदनेतिवा ? शीर्षवेदना-मस्तकपीडा, 'कण्णौटुअच्छिणहदंतवेयणाइवा' कर्णौष्ठाक्षिनखदन्तवेदना इतिवा ? कर्णीष्ठाक्षिनखदन्ता प्रसिद्धाः, तत्र वेदना:-पीडाः, 'कासाइवा' कास इतिवा ? कास:-कासरोगः 'खांसी' इति भाषा प्रसिद्धः, 'सासाइवा' श्वास इति वा ? श्वासः-श्वासरोगः, 'सोसाइ वा' शोष इति वा !, शोष:-क्षयरोगः, 'दाहाई वा' दाइ इति वा ! दाहः-दाहरोगः, 'अरिसाइ वा' अशें इति वा :, अर्शी-गुदाकुरः, 'बवासीर, मसा' इति' भाषा प्रसिद्धः, 'अजीरगाइ वा' अजीर्णमिति वा ? अजीर्णम्-अजीर्णरोगः, 'दओदराइ वा' दकोदर मिति वा ! दकोदरं-जलोदरम् 'पंडुरोगाइ वा' पाण्डुरोग इति वा, पाण्डुरोगः प्रसिद्धः, 'भगंदराइ वा' भगन्दर इति वा ? भगन्दरः प्रसिद्धः, 'एगाहिआणि वा कुलरोगाइ वा, गामरोगाइ वा, मंडल रोगाइ पोट्टरोगाइ वा, सीसवेयणाइ वा, कण्णेद्र अच्छिणहदंत वेयणाइ वा, कासाइ वा सासाइ वा सोसाइ वा, हे भदन्त ! उस काल में भरतक्षेत्र में दुष्टभूत धान्यादि को हानि पहुँचाने वाले शलभ आदि रूप इतियां होते हैं ? उक्तं च"अतिवृष्टिरनावृष्टिभूषिकाः शलभाः शुकाः । अत्यासन्नाश्च राजानः षडेता ईतयः स्मृताः ॥१॥
कुलरोग-कुलपरम्परा से आये हुए रोग है ? ग्रामरोग ग्रामव्यापी रोग विषूचिका आदि है मण्डलरोग अनेक ग्राम में व्यापीरोग वगैरह होते हैं । पोट्टरोग उदरव्याधि, शीर्षवेदना, ओष्ठ वेदना, अक्षिवेदना, नखवेदना, एवं दन्तवेदना, ये सव वेदनाएँ होती है ! लोगो में खांसी होती है श्वास रोग होता है क्षयरोग होता हैं “दाहाइ वा अरिसाइ वा, अजोरगाइ वा, दओदराइवा पंडुरोगाइवा, भगंदराइवा , एगाहिआइ वा, वेआहिआइ वा. तेआहियाइ वा, चउत्थसमाए भरहे वासे दुम्भूआणि वा कुलरोगाइ वा गामरोगाइवा, मंडलरोगावापर रोगाइवा, सीसवेयणाइ वा, कण्णो? अच्छिणहदंत वैयणाइबा कासाइ वा सासाई वा सो દાદા ' હે ભદન્ત ! તે કાળે ભરતક્ષેત્ર માં દુષ્ઠભૂત-ધાન્યાદિને નુકસાન પહોંચાડનારા શલભ વગેરે ઈતિઓ હોય છે ? ઊર્તાચા अतिवृष्टिरनावृष्टिमूषिकाः शलभा शुकाः। अत्यासन्नाश्च राजानः षडेता ईतयः स्मृताः ॥२॥
કુલરોગ–કુલપરંપરાગતરંગ-હોય છે ગ્રામરોગ ગ્રામવ્યાપીરોગ-વિચિકા વગેરે હોય છે મંડલરેગ અનેક ગામોમાં વ્યાપ્ત થાય તેવા કેલેરા વગેરે રોગ-હોય છે. પોદ રોગ-ઉદર વ્યાધિ શીર્ષ વેદના કણ વેદના વેદના અસ્થિ વેદના નખવેદના અને
તવેદના એ સર્વવેદનાઓ હોય છે? લોકોને ઉધરસ હોય છે? શ્વાસરોગ હોય છે, ક્ષય રોગ शय छ, “दाहाइ वा अरिसाई वा अजीरग्गाई वा, दओदराइ वा पंडुरोगाइ वा भगंद.
જમ્બુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિસૂત્રા
| SR No. | 006354 |
| Book Title | Agam 18 Upang 07 Jambudveep Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1980 |
| Total Pages | 992 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_jambudwipapragnapti |
| File Size | 62 MB |