________________
२२०
सूर्यप्रशप्तिसूत्रे ००००००००००) जातोऽष्टाचतुष्कः एककशून्यानि च दश, ततो (व्यासवर्गादशगुणात् पदं भूपरिधिर्भवे) दित्युक्त्या दशभिश्च गुणनेनैकादश शून्यानि जातानि (८४१००००००. ०००००) एतेषामासनमूलानयनेन लब्धं यथोक्तं परिधिपरिमाणं-९१७०६०५ एकनवतिलक्षाः सप्ततिः सहस्राणि षट्शतानि पश्चोत्तराणि । मूलानयने (३९३३९७५) इति शेषोऽवतिष्ठते एकोनचत्वारिंशल्लक्षास्त्रयस्त्रिंशत् सहसा नवशतानि पञ्चसप्तत्युत्तराणीति, तेनोक्तं-किश्चित् विशेषाधिकेनेति ॥ अथात्र चन्द्रसूर्यविषयकः प्रश्नः 'ता कालोयणे णं समुद्दे केवइया चंदा पभासेंसु वा पभासेंति वा पभासिस्संति वा' तावत् कालोदने खलु समुद्रे कियन्त श्चन्द्राः प्राभासयन् वा प्रभासन्ति वा प्रभासयिष्यन्ति वा ? इति पृच्छा-मम पश्नःअर्थात कियन्तः सूर्याश्च तत्र कालोदने समुद्रे अतापयन् वा तपन्ति वा तापयिष्यन्ति वा ? तथा कियन्ति नक्षत्राणि योगमयुञ्जन् वा युञ्जन्ति वा योक्ष्यन्ति वा ?' एवं च कियन्तो (८४१००००००००००) इस प्रकार आठसो इकतालीस तथा दस शून्य तदनन्तर (व्यास वर्गाद्दशगुणात् पदं परिधि भवेत्) इस कथनानुसार दस से गुणा करे तो ग्यारह शुन्य होते हैं (८४१०००००००००००) इनका आसन्न मूल से यथोक्त परिधि का प्रमाण-२१७०६०५। इक्कीस लाख सित्तर हजार छहसो पांच हो जाता है । मूलानयन में (३९३३९७५) उनचालीस लाख तेतीस हजार नवसो पचहत्तर शेष रहता है । अतः कहा है किंचित् विशेषाधिक। ____ अव कालोदधि समुद्र में चन्द्र सूर्य विषयक प्रश्न करते हैं-(ता कालोयणे वं समुद्दे केवइया चंदा पभासेंसु वा पभासेंति वा, पभासिस्संति वा) कालोदधि समुद्र में कितने चंद्र प्रकाशित हुवे थे, प्रकाशित होते हैं एवं प्रकाशित होंगे? इस विषय में मेरा प्रश्न है, अर्थात् कितने सूर्य उस कालोद समुद्र में तापित हुवे थे तापित होते हैं एवं तापित होंगे? तथा कितने नक्षत्रने वहां આનો વર્ગ કરવાથી ૮૪૧૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૧ આ રીતે આઠસે એકતાલીસ અને દસ શૂન્ય मा छ. a पछी (व्यासवर्गाद्दशगुणान् पदं परिधिवेत् ) २१॥ ४थन प्रमाणे सथी तने। ગુણાકાર કરે તે અગ્યાર શૂન્ય થાય છે. ૮૪૧૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦ આનું આસન મૂળથી ય ક્ત પરિધિનું પ્રમાણ=૨૧૭૦૬૦પા એક લાખ સિત્તેરહજાર છસો પાંચ થઈ જાય છે. મૂલાયનમાં (૩૩૩૯૭૫) ઓગણચાલીસ લાખ તેત્રીસહજાર નવપંચેતેર શેષ રહે છે. તેથી કહ્યું છે કે કંઈક વિશેષાધિક
ये सोधि समुद्रमा यद्र सूर्य संधी प्रश्न पूछवामां आवे छ.-(ता कालोयणे ण समुहे केवइया चंदा पभासे सुवा, पभासे ति वा, पभासिस्संति वा) साथि समुद्रमा सा ચંદ્ર પ્રકાશ આપતા હતા? પ્રકાશ આપે છે, અને પ્રકાશ આપશે ? આ સંબંધમાં મારો પ્રશ્ન છે. અર્થાત કેટલા સૂર્યો કાલેદ સમુદ્રમાં તાપિત થતા હતા? તાપિત થાય છે અને તાપિત થશે? તથા કેટલા નક્ષત્રએ ત્યાં એગ કર્યો હતો, યોગ કરે છે, અને વેગ કરશે?
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: ૨