SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 802
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ सूर्यज्ञप्तिप्रकाशिका टीका सू० ८६ पञ्चदशप्राभृतम् धिकाष्टादशशतरूपेण मध्यमो राशिरैककरूपो गुणित स्तावानेव जातः स चाद्येन राशिना द्विककलक्षणेन भक्तो लब्धानि पञ्चदशोत्तराणि नवशतानि ९१५ । इत्युपपन्नं सर्वं । अथ नक्षत्रविषयः प्रश्न:-'ता जुगेणं णक्खत्ते कइ मंडलाइं चरइ ?' तावत् युगे नक्षत्र कति मण्डलानि चरतीति गौतमस्य प्रश्न स्ततो भगवानाह-'ता अट्ठारस पणतीसे दुभाग मंडल सए चरइ' तावदष्टादश पञ्चत्रिंशतानि द्विभागमण्डलशतानि चरति । तावदिति पूर्ववत् पञ्चत्रिंशतानि-पञ्चत्रिंशदधिकान्यष्टादशशतानि द्विभागमण्डलानि-अर्द्धमण्डलानि चरति । अत्र युक्तिरुच्यते-नक्षत्रं किल एकेन शतसहस्रेण अष्टानवल्याशतैः प्रविभक्तस्य मण्डलस्य सत्कान् पश्चत्रिंशदधिकाष्टादशशतसंख्यान भागान् एकेन मुहूर्तेन गच्छति, युगे च सर्वसंख्यया मुहूर्ताः चतुः पञ्चाशत् सहस्राणि नवशतानि भवन्ति । तेनात्र चतुः पञ्चाशतासहर नेवभिः शतैरष्टादशशतानि पञ्चत्रिंशदधिकानि गुण्यन्ते-५४९००x१८३५ पना करें। जैसे की-१+१=३९१५ यहां पर अठारह सो तोस रूप अंतिम राशि से एक रूप मध्य की राशि का गुणा करे तो वैसा ही रहता है । उसको दो रूप प्रथम राशि से विभक्त करे तो ९१५, नव सो पंद्रह लब्ध हो जाते हैं। इस प्रकार यथोक्त प्रमाण हो जाता है। ___ अब नक्षत्र के विषय में श्री गौतमस्वामी प्रश्न करते हैं-(ता जुगेणं णक्खत्ते कइ मंडलाइं चरइ) एक युग में नक्षत्र कितने मंडल में गमन करता है ? इस प्रकार श्री गौतमस्वामी के प्रश्न को सुनकर उत्तर में श्री भगवान् कहते हैं-(ता अट्ठारस पणतीसे दुभागमंडलसए चरइ) अठारह सो पैंतीस अर्द्ध मंडल में भ्रमण करता है। यहां पर युक्ति इस प्रकार से है-एक लाख नव हजार आठ सो से विभक्त मंडल के अठारह सो पैंतीस भागों में एक मुहूर्त में गमन करता है। एक युग की संपूर्ण मुहूर्तसंख्या चोपन हजार नव सो होते हैं । अतः यहां पर चोपन हजार नव सो से अठारह सो पैंतीस को જેમકે-૧૮૩૦=૧૮૩=૧૫ અહીં અઢારસેત્રીસ રૂપ અંતિમ રાશીથી એકરૂપ મધ્યની રાશિને ગુણાકાર કરે ગુણાકાર કરવાથી એજ રીતે રહે છે. તેને બે રૂપ પ્રથમ રાશિથી ભાગ કરવાથી ૯૧૫ નવપંદર લબ્ધ થાય છે. આ રીતે યક્ત પ્રમાણ થઈ જાય છે. वे नक्षत्रना समयमा श्रीगौतमपाभी प्रश्न पूछे छे-(ता जुगेण णक्खत्त कइ मंडलाई चरइ) मे युगमा नक्षत्र 32 में भी मन ४२ छ ? 21 प्रभारी श्रीगौतमस्वामीना प्रश्नने समजान उत्तरमा श्रीमान् ४९ छे. (ता अट्ठारसपणतीसे दुभागमडलसए चरइ) मारसोपात्रीस २१ मा श्रम ४२ छे. मी या युक्ति प्रमाणे છે. એકલાખ નવહજાર આઠસેથી વિભક્ત મંડળના અઢારસો પાંત્રીસ ભાગમાં એકમુહર્તમાં ગમન કરે છે. એક મુહૂર્તની સંપૂર્ણ સંખ્યા ચેપનહજારનવસો થાય છે. તેથી અહીં ચાપન હજારનવસથી અઢારસે પાંત્રીસને ગુણાકાર કરે ૫૪૯૦૦૪૧૮૩૫=૧૦૦૭૪૧૫૦૦ ગુણ શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: 2
SR No.006352
Book TitleAgam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1982
Total Pages1111
LanguageSanskrit, Hindi, Gujarati
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_suryapragnapti
File Size77 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy