SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 785
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ ७७४ सूर्यप्रज्ञप्तिसूत्रे मण्डलानि पञ्चदशस्य च मण्डलस्य एकादश पञ्चदशभागा इति । अथात्रैव सूर्यविषयं प्रश्नसूत्रमाह-'ता आइच्चेणं मासेणं सूरे कइ मंडलाई चरइ' तावत् आदित्येन मासेन सूर्यः कति मण्डलानि चरतीति गौतमस्य प्रश्न स्ततो भगवानाह-'ता पण्णरस चउभागाहिगाई मंडलाई चरइ' तावत् पञ्चदश चतुर्भागाधिकानि मण्डलानि चरति । तावदिति पूर्ववत् पञ्चदश मण्डलानि परिपूर्णानि षोडशस्य च मण्डलस्य चतुर्भाग यावत् चरति । अत्राप्यनुपातो यथायदि षष्टया सूर्यमासै नैवशतानि पञ्चदशोत्तराणि मण्डलानां सूर्यस्य लभ्यन्ते तदैकेन सूर्यमासेन किं स्यादिति राशित्रयस्थापना-१५४%D0-१५+1=१५+ अत्राप्यन्त्येन राशिना मध्यमो राशिः संगुण्यायेन भक्त्वा लब्धानि परिपूर्णानि पञ्चदशमण्डलानि शेषास्तिष्ठन्ति पञ्चदश पष्टिभागास्ततो हरांशौ पञ्चदशभिरपवर्तितौ १५३ जातानि चतुर्भागाधिकानि से अपवर्तित करे तो पंचदशात्मक ग्यारह भाग लब्ध होते हैं । १४ +4 इस प्रकार चौदह मंडल तथा पंद्रहवें मंडल का पंद्रहवां ग्यारह भाग हो जाते हैं। ___ अब यहां पर सूर्यविषयक प्रश्नसूत्र कहते हैं-(ता आइच्चेणं मासेणं सूरे कइ मंडलाइं चरइ) सौर मास में सूर्य कितने मंडलों में गमन करता है ? इस प्रकार श्रीगौतमस्वामी के प्रश्न को सुनकरके उत्तर में श्रीभगवान् कहते हैं-(ता पण्णरस चउभागाहिगाई मंडलाई चरइ) पंद्रहमंडलपुरा तथा सोलहवें मंडलका चौथा भाग सूर्य गमन करता है। यहां पर इस प्रकार अनुपातकरेंयदि साठ सूर्य मासमें नवसो पंद्रह मंडल में सूर्य गमन करे तो एक सौर मास में सूर्य कितने मंडल में गमन कर सकता है। इस को जानने के लिये तीनराशि की स्थापनाकरे 28+ % D9%D यहां पर अंतिमराशि से मध्य की राशिका गुणाकरे पश्चात् प्रथम राशि से भाग करे तो परिपूर्ण पंद्रह मंडल होते हैं तथा साठिया पंद्रह भाग शेष रहता है। तत्पश्चात् हरांशको ભાગાત્મક અગીયાર ભાગ લબ્ધ થાય છે. (૧૪+૨૫) આ રીતે ચૌદમંડળ તથા પંદરમાં મંડળને પંદર લાગવાળા અગીયાર ભાગ થઇ જાય છે. वे मी सूर्य सधी प्रश्नसूत्र ४ाम मावे छ.-(ता आइच्चेणं मासेणं सूरे कइ मडलाइं चरइ) सौर भासमा सूर्य हा मामा गमन ४२ छ ? २॥ प्रमाणे श्रीगोतमवाभाना प्रश्नने समणीने उत्तरमा श्रीमावान् ४ छ.-(ता पण्णरस चउभागा. हियाई मडलाई चरइ) ५४२ म' ५२॥ तथा सोगमा भगना योयो मा सूर्य गमन કરે છે. અહીં આ પ્રમાણે અનુપાત કર-જો સાઈઠ સૌર માસમાં નવસો પંદર મંડળમાં સૂર્ય ગમન કરે તે એક સૌર માસમાં સૂર્ય કેટલા મંડળોમાં ગમન કરે? આ જાણવા માટે त्र शशीनी स्थापना १२वी. ४१५४६.५=१५+५=१५६ मडी मनी राशीथी मायनी રાશિને ગુણાકાર કરે તે પછી પહેલી રાશીથી ભાગ કરવાથી પુરેપુરા પંદર મંડળ થઈ જાય છે. તથા સાઠિયા પંદરભાગ શેવ રહે છે. તે પછી હરાંશને પંદરથી અપાવર્તિત કરવાથી શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: 2
SR No.006352
Book TitleAgam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1982
Total Pages1111
LanguageSanskrit, Hindi, Gujarati
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_suryapragnapti
File Size77 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy