SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 786
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ सूर्यज्ञप्तिप्रकाशिका टीका सू० ८५ पञ्चदशप्राभृतम् ७७५ पञ्चदशमण्डलानीति। अथ नक्षत्रविषयं प्रश्नसूत्रमाह-'ता आइच्चेणं मासेणं गक्खत्ते कइ मंडलाई चरई' तावत् आदित्येन मासेन नक्षत्र कति मण्डलानि चरति । इति गौतमस्य प्रश्नस्ततो भगवानाह-'ता पण्णरस चउभागाहिगाहिं मंडलाई चरइ पणतीसं य वीसतिसयभागे मंडलस्स' तावपश्चदश चतुर्भागाधिकानि मण्डलानि चरति पञ्चत्रिंशत् विंशतिशतभागान् मण्डलस्य । तावदिति पूर्ववत् पञ्चदश मण्डलानि परिपूर्णानि षोडशस्य च मण्डलस्य पञ्चत्रिंशत् विंशत्याधिकशतभागान् (१५.३०) यावत् चरति । अत्राप्यनुपाती यथा- यदि विंशत्यधिकशते न सूर्यमासेनाष्टादशशतानि पश्चत्रिंशदधिकानि मण्डलानां नक्षत्रस्य लभ्यन्ते तदैकेन सूर्यमासेन किं स्यादिति राशित्रयस्थापना-१०=१५+ अत्राप्यन्त्येन राशिना एककलक्षणेन मध्यमो राशिः पञ्चत्रिंशदधिकाष्टादशशतरूपो गुणित आयेन राशिना विंशत्यधिकशतरूपेण भक्तचेति लब्धानि परिपूर्णानि पञ्चदशमण्डलानि षोडशस्य च मण्डलस्य पञ्चत्रिंशत् विंशत्यपंद्रह से अपवर्तितकरे तो चतुर्भागाधिक पंद्रह मंडल हो जाते हैं। अब नक्षत्र विषयक प्रश्न सूत्र कहते हैं-(ता आइच्चेणं मासेणं णक्खत्ते कइ मंडलाई चरइ) एक आदित्य मास में नक्षत्र कितने मंडल में गमन करता है, इस प्रकार श्रीगौतमस्वामी के प्रश्न को सुनकर उत्तर में श्रीभगवान् कहते हैं-(ता पण्णरस चउभागाहिगाह मंडलाई चरइ, वीसतिसयभागे मंडलस्स) परिपूर्ण पंद्रह मंडल तथा सोलहवें मंडल का एक सो बीस भागात्मक पैंतीस भाग (१५६६) यावत् गमन करते हैं। यहां पर भी इस प्रकार अनुपात करेंयदि एकसोवीस सौर मास से अठारह सो पैंतीस मंडल में नक्षत्र गमनकरें तो एक सौर मास में कितने मंडल में गमन कर सकते हैं ? इसको जानने के लिये यहां पर तीन राशि की स्थापना करें-१६० , ३१५+ यहां पर एक रूप अंतिमराशि से मध्य की राशि अठारह सो पैंतीसको गुणाकरके एकसो वोस रूप प्रथम राशिसे भागकरे तो पंद्रह मंडल पूरा तथा सोलहवें मंडलका ૧પ ચાર ભાગ અધિક પંદર મંડળ થઈ જાય છે. हुवे नक्षत्र सधी प्रश्न सूत्र ४ छ.-(ता आइच्चेण मासेण ण [खत्ते कइ मडल ई चरइ) ४ माहित्य भासमा नक्षत्र 2८भोमा गमन ४२ छ ? या प्रमाणे श्रीगी. तमस्वामीना प्रश्नने सांभणीने उत्तरमा श्रीमान् ४ छे.-(ता पण्णरस च उभागाहियाई मंडलाइं चरइ वीसतिसयभागे मडलस्स) पुरेपु२१ ५४२ भ3 मने सोगमा मना એકવીસ ભાગવાળા પાંત્રીસભાગ (૧૫) યાવત્ ગમન કરે છે. અહીં પણ આ પ્રમાણે અનુપાત કરે જે એકવીસ સૌર માસથી અઢારસે પાંત્રીસ મંડળમાં નક્ષત્ર ગમન કરે તે એક સૌરમાસમાં કેટલા મંડળમાં ગમન કરી શકે? આ જાણવા માટે અહીં ત્રણ शशिनी स्थापना ४२वी. १८३५११३६३५=१५+३५० मी ४३५ मतिम शशिथी મધ્યની રાશી અઢારસે પાંત્રીસને ગુણાકાર કર ગુણાકાર કરીને એકવીસ રૂપ પ્રથમ શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: 2
SR No.006352
Book TitleAgam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1982
Total Pages1111
LanguageSanskrit, Hindi, Gujarati
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_suryapragnapti
File Size77 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy