Page Text
________________
७३४
सूर्यप्रज्ञप्तिसूत्रे भागशतानि गच्छति ?, ॥ तावदिति पूर्ववत् व्रजन चन्द्रो मण्डलस्यैकैकेन मुहूतेन कियन्ति भागशतानि गच्छति-मण्डलस्य कियन्ति भागशतानि क्षेत्राणि एकेकेन मुहूर्तेन व्याप्तानि भवन्तीति गौतमस्य प्रश्नस्ततो भागवानाह-'ता जं जं मंडलं उवसंकमित्ता चारं चरइ तस्सतस्स मंडलपरिक्खेवस्स सत्तरस अडसर्टि भागसए गच्छइ' तावत् यत्-यत् मण्डलमुपसंक्रम्य चारं चरति तस्य-तस्य मण्डलपरिक्षेपस्य सप्तदश अष्टषष्टिभागशतानि गच्छति ।। -तावदिति पूर्ववत् उत्तरतो दक्षिणतो वा व्रजन् चन्द्रो यत्-यत् मण्डलमुपसंक्रम्य-समुपादाय चारं चरति तस्य-तस्य मण्डलस्य सम्बन्धिनः परिक्षेपस्य-परिधेः अष्टपष्टयधिकानि सप्तदशशतानि (१७६८) भागानां-एतत्तुल्यांशप्रदेशं यावत्-गच्छति । ततश्च-'मंडलं सतसहस्सेणं अट्ठाणउतिसतेहिं छेत्ता' मण्डलं शतसहस्रेण अष्टानवत्या शतैश्छित्वा-॥-ततश्च तदेव मण्डलं-मण्डलपरिक्षेप-मण्डलपरिधि, एकेन शतसहस्रेण-लक्षेण, अष्टानवत्याशतैश्च (१०९८००) छित्वा-एभिर्विभज्य यद भवेत् तदधिकं भागं यावत् गच्छति चन्द्र इति ॥ अथात्र भावना प्रोच्यते-प्रथमं तावत् चन्द्रस्य मण्डलको निरूपणीय स्तदनन्तरं तदाधारण मुहुत्तणं चंदे केवतियाइं भागसताई गच्छइ) गमन करता हुवा चन्द्र एक एक मुहूर्त में मंडल के कितने सो भाग क्षेत्रों को व्याप्त करता है ? इस प्रकार श्री गौतमस्वामी के प्रश्न को सुनकर श्री भगवान् कहते हैं-(ता ज मंडलं उवसंकमित्ता चारं चरइ तस्स तस्स मंडलपरिक्खेवस्स सत्तरस अडसहि भागसए गच्छइ) उत्तरदिशा से या दक्षिणदिशा से गमन करता हुवा चन्द्र जिस मंडल को प्राप्त करके गमन करता है, उस उस मंडल संबंधि परिधि का सत्रहसो अडसठ १७६८। भागों को अर्थात् इतने प्रमाणवाले अंश प्रदेश में यावत् गमन करता है। तदनन्तर (मंडलं सतसहस्सेणं अट्ठाणउतिसतेहिं छेत्ता) मंडल परिधि को एक लाख नव हजार आठ सो से विभक्त कर के जितना भाग आवे उतने प्रमाण भागों में यावत् चंद्र गमन करता है। ___ अब इसकी भावना दिखलाते हैं-पहले चंद्र का मंडल का निरूपण करे ળના કેટલામાં ભાગ ક્ષેત્રોને વ્યાપ્ત કરે છે? આ પ્રમાણે શ્રીગૌતમસ્વામીને પ્રશ્ન સાંભળીને श्रीमावान् ४९ छ.-(ता जमडलं उवसंकमित्ता चार चरइ तस्स तस्स मंडलपरिक्खेवस्स सत्तरस अडसद्विभागसए गच्छइ) उत्तरदायी अथवा दक्षिण दिशाथी गमन ४२ते। यद्र જે જે મંડળને પ્રાપ્ત કરીને ગમન કરે છે, તે તે મંડળ સંબંધી પરિધિના સત્તરસે અડસઠ ૧૭૬૮ ભાગને અર્થાત્ આટલા પ્રમાણવાળા અંશ પ્રદેશમાં યાવત્ ગમન કરે છે. તે पछी (मंडल सत सहस्सेणं अट्ठाणउतिसतेहिं छेत्ता) परिधिने मे ann नव२ આઠસેથી ભાગ કરીને જેટલે ભાગ આવે એટલા પ્રમાણવાળા ભાગોમાં યાવત્ ચંદ્રગમન કરે છે.
હવે આની ભાવના બતાવવામાં આવે છે. પહેલાં ચંદ્રમંડળનું નિરૂપણ કરવું તે
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: 2
| SR No. | 006352 |
| Book Title | Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1982 |
| Total Pages | 1111 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_suryapragnapti |
| File Size | 77 MB |