SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 601
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ ५९० सूर्यप्रज्ञप्तिसूत्र दशसु मुहूर्तेषु एकस्य च मुहूर्तस्य एकोनचत्वारिंशति द्वापष्टिभागेषु एकस्य च द्वापष्टिभागस्य त्रिपञ्चाशति सप्तषष्टिभागेषु शेषेषु द्वितीयां श्रावणमासभाविनी मावृति-दक्षिणायनगतिरूपां प्रवृति प्रवत्तयति सूर्य इति मूलोक्तम्-'संठाणा णं एकारसमुहत्ते उनतालीसं च बावट्ठिभागा मुहुत्तस्स बावद्विभागं च सत्तढिहा छेत्ता तेप्पण्णं चुण्णिया भागा सेसा' इति । अथ सम्प्रति-सूर्य नक्षत्रविषयकं प्रश्नसूत्रं निर्वचनसूत्रं कथयति-तं समयं सूरे केणं णक्खत्तेणं जएइ ?' तस्मिन् समये सूर्यः केन नक्षत्रेण युनक्ति ? ॥-तस्मिन् समये-द्वितीयावृत्तिप्रवर्तनवेलायां-द्वितीय वार्षिकगतिकाले सूर्यः केन नक्षत्रेण सह योगमुपागतः सन् तां द्वितीयां वार्षिकी मावृत्तिं प्रवर्त्तयतीति गौतमस्य प्रश्न स्ततो भगवानाह-'ता पूसेणं' तावत् पुष्येण । तावदिति प्राग्वत, द्वितीयावृत्तिप्रवर्तनवेलायां सूर्यः पुष्यनक्षत्रेण सह युक्तो इस प्रकार शोधन करने से यह फलिन हुवा की मृगशिरा नक्षत्र का ग्यारह मुहर्त तथा एक मुहूत का बासठिया उनचालीस भाग तथा बासठिया एक भाग का सडसठिया तिरपन भाग शेष रहने पर सूर्य दक्षिणायन गति रूप श्रावण मास भाविनी दूसरी आवृत्ति को प्रवर्तित करता है । मूल में भी कहा है-(संठाणाणं एक्कारसमुहत्त उनतालीसं च बासहिभागा मुहुत्तस्स बावद्विभागं च सत्तट्टिहा छेत्ता तेपण्णं चुणिया भागा सेसा' इति । ___ अब सूर्य नक्षत्र विषयक प्रश्नोत्तर रूप मूत्र कहते हैं-(तं समयं सूरे केणं णक्खत्तेणं जोएइ) दूसरी आवृत्ति के प्रवृत्तिकाल में अर्थात् वर्षाकाल संबन्धी दूसरी आवृत्ति के गति काल में सूर्य कौन नक्षत्र के साथ योग प्राप्त करके उस दूसरी वर्षाकाल की आवृत्तिको प्रवर्तित करता है ? इस प्रकार श्रीगौतमस्वामी के प्रश्न को सुनकर उत्तर में श्रीभगवान कहते हैं-(ता पूसे ण) दूसरी आवृत्ति प्रवर्तन काल में सूर्य पुष्य नक्षत्र के साथ योग युक्त रहता है। इस शोधित ४२११. 30-(१८।१३।३४+दछ)=(११३३५३+) मा प्रमाणे शाधन ४२वाथी से ફલિત થાય છે કે-મૃગશિરા નક્ષત્રના અગીયાર મુહૂર્ત તથા એક મુહૂર્તન બાસઠિયા એગણચાલીસ ભાગ તથા બાસઠિયા એક ભાગના સડસઠિયા ત્રેપન ભાગ શેષ રહે ત્યારે સૂર્ય દક્ષિણાયન ગતિરૂપ શ્રાવણમાસ ભાવિની બીજી આવૃત્તિને પ્રવર્તિત કરે છે. મૂલમાં પણ ४थुछ-(संठाणाणं एकारसमुहुत्ते उनतालीस च बावद्विभागा मुहुत्तस्स बावटुिंभागं च सत्तद्विहा छेत्ता तेपण्णं चुणिया भागा सेसा) इति पे सूर्य नक्षत्र योजना समयमा प्रश्नोत्त२ ३५ सूत्र छ-(त समय सूरे केणं णक्खत्तेणं जोएइ) मी आत्तिना प्रवत नमा अर्थात् वर्षा स५ धा भी सा. ત્તિના ગતિકાળમાં સૂર્ય ક્યા નક્ષત્રની સાથે એગ કરીને એ બીજી વર્ષાકાળ સંબંધી આવૃત્તિને પ્રવર્તિત કરે છે? આ પ્રમાણે શ્રી ગૌતમસ્વામીને પ્રશ્નને સાંભળીને તેના उत्तम श्री भगवान् ४९ छ-(ता पूसेणं) मी सावृत्तिना प्रवर्तन समयमा सूर्य पुष्य શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: 2
SR No.006352
Book TitleAgam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1982
Total Pages1111
LanguageSanskrit, Hindi, Gujarati
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_suryapragnapti
File Size77 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy