Page Text
________________
सूर्यज्ञप्तिप्रकाशिका टीका सू० २९, अष्टमं प्राभृतम्
५९१ समयसि वासाणं पढमे समए पडिवण्णे भवइ' तावद् यदा खलु जम्बूद्वीपे द्वीपे मन्दरस्य पर्वतस्य पूर्वस्यां खलु वर्षाणां प्रथमः समयः प्रतिबजति तदा खलु पश्चिमायामपि वर्षाणां प्रथमः समयः प्रतिव्रजति, यदा खलु पश्चिमायां खलु वर्षाणां प्रथमः समयः प्रतिव्रजति तदा खलु जम्बूद्वीपे द्वीपे मन्दरदक्षिणे खलु अनन्तरपश्चात्कृतकाल समये वर्षाणां प्रथमः समयः प्रतिपन्नो भवति ॥-तावत-तत्र यदा खलु जम्बूद्वीपे द्वीपे मन्दरपर्वतस्य पूर्वस्यां दिशि वर्षाकालस्य प्रथमः समयो भवति-यदा वर्षाकालः प्रतिपद्यते तदा-तस्मिन् समये पश्चिमायामपि दिशि वर्षाकालस्य प्रथमः समयः प्रतिपद्यते, यदा च खलु मन्दरपर्वतस्य पश्चिमायां दिशि वर्षाकालस्य प्रथमः समयः प्रतिपद्यते-तदा जम्बूद्वीपे द्वीपे मन्दरपर्वतस्य दक्षिणे उत्तरे च-उत्तरतो दक्षिणतश्च अनन्तरपश्चाकृतकालसमये-अनन्तरः-अव्यवधानेन पश्चात्कृतोऽनन्तरपश्चात्कृतः तस्मिन् कालसमये-अनन्तरपश्चात्कृतकालसमये वर्षाकालस्य प्रथमः समयः प्रतिपद्यते-भवति-परिसमाप्तो भवति, इह-यस्मिन् समये दक्षिणाः उत्तरार्दै च वर्षाकालस्य प्रथमः समयो भवति तदनन्तरे समये पूर्वपश्चिमयो वर्षाणां प्रथमः समयो समयंसि वासाणं पढमे समए पडिवण्णे भवइ) जब जम्बूद्वीप में मंदर पर्वत की पूर्व दिशा में वर्षाकाल का प्रथम समय होता है अर्थात् वर्षाकाल प्रारंभ होता है, उस समय पश्चिम दिशा में भी वर्षाकाल का प्रथम समय होता है तथा जब मंदर पर्वत की पश्चिम दिशा में वर्षाकाल का प्रथम समय होता है, तब जंबूद्वीप में मंदर पर्वत के दक्षिण दिशा में एवं उत्तर दिशा में माने उत्तर दिशा से एवं दक्षिण दिशा से अनन्तर पश्चात् कृत काल समय में माने व्यवधान रहित जो पश्चात्वति काल वह अनन्तर पश्चात्कृत काल कहा जाता है उस काल समय में अर्थात् अनन्तरपश्चात्कृतकाल समय में वर्षाकाल का प्रथम समय परि समाप्त होता है। यहां पर जिस समय दक्षिणार्ध एवं उत्तराध में वर्षाकाल का प्रथम समय होता है, तदनन्तरवें समय में पूर्वपश्चिम में समए पडिवज्जइ, तया णं जंबुद्दीवे दीवे मंदरदाहिणेणं अणंतरपच्छाकयकालसमयंसि वासाणं पढमे समए पडिवण्णे भवइ) न्यारे पूदीमा मह२ पतनी पूर्व दिशामा વર્ષાકાળનો પ્રથમ સમય હોય છે, એટલે કે વર્ષાકાળનો પ્રારંભ થાય છે, એ સમયે પશ્ચિમ દિશામાં પણ વર્ષાકાળને પ્રથમ સમય હોય છે. તથા જ્યારે મંદર પર્વતની પશ્ચિમ દિશામાં વર્ષાકાળનો પ્રથમ સમય હોય છે, ત્યારે જંબુદ્વીપમાં મંદર પર્વતની દક્ષિણદિશામાં અને ઉત્તર દિશામાં અર્થાત્ ઉત્તરદિશા અને દક્ષિણદિશાથી અંનતરપશ્ચાતકૃતકાલસમયમાં એટલે કે વ્યવધાન વગરને જે પછીને સમય તે અનન્તરપશ્ચાત્ કૃતકાળસમય કહેવાય છે, એ કાળ સમયમાં એટલે કે અનંતરપશ્ચાત કૂતકાળસમયમાં વષકાળને પ્રથમ સમય સમાપ્ત થાય છે. અહીંયાં જ્યારે દક્ષિણમાં અને ઉત્તરાર્ધમાં વર્ષાકાળને પ્રથમ સમય હોય છે, તે પછીના સમયમાં પૂર્વ પશ્ચિમદિશામાં પણ વર્ષાકાળને પ્રથમ
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્રઃ ૧
| SR No. | 006351 |
| Book Title | Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1076 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_suryapragnapti |
| File Size | 74 MB |