Page Text
________________
सूर्यप्रज्ञप्तिसूत्रे
अपरमण्डलगतं कर्ण - प्रथमकोटिभागरूपं लक्ष्यीकृत्या शनैः शनैरधिकृतं मण्डलं तया काचनयाsपि कलया मुञ्चन् चारं चरति, येन तस्मिन्नहोरात्रेऽतिक्रान्ते सति अपरानन्तरमण्डलस्यारम्भे वर्त्तत इति । अत्र कर्णकलमिति क्रियाविशेषणं ज्ञातव्यम् । तच्चैवं भावनीयंकर्णम्-अपरमण्डलगतप्रथमकोटिभागरूपं लक्ष्यीकृत्याधिकृतमण्डलं प्रथमक्षणादूर्द्ध क्षणे क्षणे कलयातिक्रान्तं यथा भवति तथा निर्वेष्टयति ॥ इत्थमत्र प्रतिपत्तिद्वयमुपन्यस्य यद्वस्तु तवं तदुपदर्शयति-यथा
'तत्थ जे ते एवमाहंसु, ता मंडलाओ मंडल संक्रममाणे संकममाणे भेयघाएणं संकमइ' तत्र ये एवमाहुः - तावन्मण्डलान्मण्डलं संक्रामन् संक्रामन् भेदघातेन संक्रामति ॥ तत्रमण्डलान्मण्डलान्तरगमनविषये - प्रथमास्तीर्थान्तरीया एवमनन्तरोच्यमान प्रकारकं दो सूर्य कहे हैं उनमें भारतक्षेत्र का अथवा ऐरवतक्षेत्र का सूर्य अपने अपने स्थान में उदित होकर के दूसरे मंडल का कर्ण माने प्रथम कोटि भागरूप को लक्ष करके धीरे धीरे अधिकृत मंडलको वह किसी प्रकार की कला से छोडता छोडता गति करता है जिससे उस अहोरात्र व्यतीत होने पर दूसरे अनन्तर के मंडल में प्रवर्तमान होता है । यहां पर कर्णकला शब्द क्रिया विशेषण है ऐसा समझें, इस कथन की भावना इस प्रकार से समझनी चाहिये कर्ण माने दूसरे मंडल का प्रथमकोटि भाग को लक्षकरके अधिकृतमंडल को प्रथम क्षणके बाद क्षण क्षण में कला से जिस प्रकार हो सके उस प्रकार से छोड़ता है । इस प्रकार यहां पर दो अन्य मतवादी के मत को कह करके जो वास्तविक वस्तुतत्व है उसको कहते हैं जो इस प्रकार से है - (तस्थ जे ते एवमाहंसु ता मंडलाओ मंडल संकममाणे संकममाणे भेयघारण संकमइ ) एक मंडल से दूसरे मंडल में संक्रमण करता हुवा सूर्य भेघात से माने गतिविशेषसे गमन करता है, अर्थात् एक मंडल से दूसरे मंडल में सूर्य के
२८८
તેમાં ભરતક્ષેત્રને અથવા અવત ક્ષેત્રને સૂર્ય પોતપેાતાના સ્થાનમાં ઉદ્દિત થઈને ખીજા મંડળના કણ એટલે પ્રથમ છેડાના ભાગને લક્ષ કરીને ધીરે ધીરે અધિકૃત થયેલ મડળને તે કોઇ પ્રકારની કળાથી છોડતા છેડતા ગતિ કરે છે. જેનાથી તે અહેાાત્ર પૂરીથતાં ખીજા સમીપના મંડળમાં પ્રવર્તીમાન થઇ જાય છે, અહીંયાં ક કલા શબ્દ ક્રિયાવિશેષણ છે, તેમ સમજવુ'. આ કથનની ભાવના આ રીતે સમજવી જોઇએ. કણ એટલે ખીજ સડળના પ્રથમ છેડાના ભાગને લક્ષ કરીને વ્યાપ્ત થયેલ મડળને પ્રથમ ક્ષણ પછી ક્ષણે ક્ષણે કળાથી જે પ્રમાણે થઇશકે એ પ્રકારથી છેડે છે. એ રીતે અહીયાં બે અન્ય તીથિ કાના મતને કહીને જે વાસ્તવિક વસ્તુસ્વરૂપ છે તેને ભગવાન કહે છે. જે આ પ્રમાણે છે.
( तत्थ जे ते एवमाहंसु ता मंडलाओ मंडलं संकममाणे संकममाणे भेयघाएणं संकमइ) એક મડળથી ખીજા મંડળમાં સંક્રમણુ અર્થાત્ ગમન કરતે સૂર્ય ભેદઘાતથી એટલે કે
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૧
| SR No. | 006351 |
| Book Title | Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1076 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_suryapragnapti |
| File Size | 74 MB |