________________
२७६
सूर्यप्रज्ञप्तिसूत्रे
यामः । तत्प्रकारं यथा- 'ता जंबुद्दीवस्स दीवस्स पाईणपडीणायताए ओदीणदाहिणायताए जीवre मंडलंचवीसेणं सतेणं छेत्ता दाहिणपुरत्थिमंसि उत्तरपच्चत्थिमंसि य चउभागमंडलंसि इमी से रयणप्पभाए पुढवीए बहुसमरमणिजाओ भूमिभागाओ अट्टजोयणसयाई उड्डु उपत्ता एत्थ णं पाओ दुवे सूरिया उत्तिद्वंति' तावद् जम्बुद्वीपद्वीपस्य प्राचीनप्रतीचीनायतया उदग्दक्षिणायततया जीवया मण्डलं चतुर्विंशतिकेन शतेन छित्वा दक्षिणपौरस्त्ये उत्तरपाश्चात्ये च चतुर्भागमण्डले अस्या रत्नप्रभायाः पृथिव्याः बहुसमरमणीयाद् भूमिभागात् अष्टयोजनशतानि ऊर्ध्वमुत्पत्य अत्र खलु प्रातः द्वौ सूर्यो उत्तिष्ठतः ॥
तावत् श्रयतां तावन्मन्मतं यथा - अयं तावद् जम्बूद्वीपः सर्वद्वीपसमुद्राणां परिधिरिव वर्त्तते अस्योपरि यद्वा तद्वा मण्डलं चतुर्विंशतिकेन शतेन - चतुर्विंशत्यधिकेन शतेन छत्वाको जान कर के इस प्रकार से कहता हूं कि ( ला जंबुद्दीवस्स दीवस्स पाईण पडणायताए ओदीणदाहिणायताए जीवाए मंडलं चरवीसेणं सतेणं छेत्ता दाहिणपुरत्थिमंसि उत्तरपचत्थिमंसि य च भागमंडलसि इमीसे रयणप्पभाए पुढववीए बहुसमरमणिजाओ भूमिभागाओ अट्ट जोयणसयाई उडे उप्पइत्ता एत्थ णं पाओ दुवे सूरिया उत्तिर्वृति' यह जंबूद्वीप नामका द्वीप को पूर्व से पश्चिम की ओर दीर्घ तथा उत्तर दक्षिण की ओर भी लम्बायमान जीवासे मंडल को एक सो चोवीस मंडल से विभक्त करके दक्षिणपूर्व में तथा उत्तर पश्चिम दिशा में मंडल के चतुर्थ भाग में इस रत्नप्रभा पृथ्वी के बहु समरमणीय भूभाग से आठसो योजन ऊपर जाकर के इस अवकाश प्रदेश में दो सूर्य उदित होता है कहने का भाव यह है कि भगवान अपने मत के विषय में कहते हुवे कहते हैं कि हमारा मत सुनो यह जंबूद्वीप सर्वद्वीपसमुद्रों के परिधिरूप है इसके उपर यहा तद्वा मंडल माने कोई भी मंडल एक सो चोवीस परभतवाणायोना अभिप्रायने लगीने या प्रमाणे उडु छु. (ता जंबुद्दीवरस दिवस्स पाईणपडणायता ओदीणदाहिणायताए जीवाए मंडलं चउवी से णं सतेगं छेत्ता दाहिणपुरत्थिमंसि उत्तरपच्चत्थिसि यचभागमंडलसि इमीसे रयाणापाभार पुढवीए बहुसमरमणिज्जाओ भूमिभागाओ अट्ट जोयणसयाई उडूढं उत्पयित्ता एत्थ णं पाओ दुवे सूरिया उत्तिति ) मा જંબૂદ્રીપ નામના દ્વીપને પૂર્વથી પશ્ચિમ તરફ લાંખી અને ઉત્તર દક્ષિણની તરફ પણ લાંબી એવી જીવા નામ દોરીથી મંડળને એકસા ચાવીસ મડળથી વહેંચીને દક્ષિણ પૂર્વમાં તથા ઉત્તરદક્ષિણ દિશામાં મંડળના ચોથા ભાગમાં આ રત્નપ્રભા પૃથ્વીના બહુ સમરમણીય ભૂભાગથી આઠસા ચેાજન ઉપર જઈ ને આ અવકાશ પ્રદેશમાં એ સૂર્ય ઊદ્રુત થાય છે. કહેવાને ભાવ એ છે કે ભગવાન્ પેાતાના મતના સબંધમાં કહે છે કે આ વિષયમાં સારો મત સાંભળે આ જાંબુદ્રીપ સદ્વીપ સમુદ્રોની પિરિધરૂપ છે. આની ઉપર ચઢાતદ્દામંડળ અર્થાત્ કોઈ પણ મંડળના એકસા ચાવીસથી વહેંચીને એટલે કે એકસા ચાવીસ ભાગ કરીને
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર : ૧