Page Text
________________
९९०
सूर्यप्रज्ञप्तिसूत्रे एकषष्टिभागाश्चन्द्रमण्डलस्य बहिः शेषा वर्तन्ते, चन्द्रमण्डलात् सूर्यमण्डलस्य अष्टाभिरेकषष्टिभागै हीनत्वात, ततो द्वितीयात् चन्द्रमण्डलात् अर्वाक् अपान्तराले द्वादशसूर्यमार्गाः सन्ति, तथाहि द्वयोश्चन्द्रमण्डलयोरन्तरं पश्चत्रिंशद्योजनानि त्रिंशच्चैकषष्टिभागा योजनस्य एकपष्टिभागस्य च सत्काश्चत्वारः सप्तभागाः, तत्र योजनानि एकपष्टिभागकरणार्थमेकपष्टया गुण्यन्ते, गुणयित्वा च उपरितना स्त्रिंशदेकषष्टिभागाः प्रक्षिप्यन्ते तदा जातानि एकविंशतिः शतानि पञ्चषष्टयधिकानि अथ सूर्यस्य विकम्पो द्वे योजने अष्टाचत्वारिंशदेकषष्टिभागा योजनस्य २६ अत्र द्वे योजने एकपष्टया गुण्यते २४६१=१२२ जातं द्वाविंशत्यधिकं शतं, अत्रोपरितना अष्टाचत्वारिंशदेकषष्टिभागा योजनस्य प्रक्षिप्यन्ते तदा जातं १२२+3 = 1 सप्तत्यधिकं शतमंशस्थाने, हरस्थाने तु सएव पूर्वतनो राशिरेकषष्टिरूपः । एतेन पूर्वराशेर्भागहरणार्थ न्यासः - 11=3x = 13१२१ॐ लब्धाः भ्यन्तर सूर्यमंडल सर्वात्मना अभ्यन्तर में प्रविष्ट है केवल इकसठिया आठ भाग चन्द्रमंडल का बाहर शेष बचता है । चंद्रमंडल से सूर्यमंडल का इक सठिया आठ भाग हीन होने से, तदनन्तर दूसरे चंद्रमंडल से पीछे अपान्तराल में बारह सूर्य के मार्ग होते हैं। जैसे कि दो चंद्रमंडल का अंतर पैंतीस योजन एवं एक योजन का इकसठिया तीस भाग तथा इकसठिया चार भाग का सात भाग होता है। उनमें योजनों का इकसठ भाग करने के लिये इकसठ से गुणा करे गुणा कर के ऊपर का इकसठिया तीस भाग को जोडे तो इक्कीस सो पैंसठ २१६५ होते हैं अब सूर्य का विकम्प दो योजन एवं एक योजन का इकसठिया अडतालीस भाग २४ का होता है दो योजन को इकसठ से गुणा करे २४६१=१२२ तो एकसो बावीस होते हैं, यहां ऊपर का एक योजन का इकसठिया अडतालीस भाग जोडे तो १३२ = एकसो सित्तेर अंश स्थान में तथा हरस्थान में वही पूर्व की इकसठ की राशी रहती મંડળ સર્વ રીતે આવ્યંતર પ્રવિષ્ટ થયેલ છે. કેવળ એકસડિયા આઠ ભાગ ચંદ્રમંડળના બહાર શેષ હોય છે. ચંદ્રમંડળથી સૂર્યમંડળ એકસડિયા આઠ ભાગ હીન હોવાથી તે પછી બીજા ચંદ્રમંડળ પછી અપાન્તરાળમાં બાર સૂર્યના માર્ગ હોય છે, જેમ કે–ચંદ્રમંડળનું અંતર પાંત્રીસ જન અને એક એજનના એકસઠિયા ત્રીસ ભાગ તથા એકસઠિયા ચાર ભાગના સાત ભાગ થાય છે. તેમાં એક યોજનના એકસઠ ભાગ કરવા માટે એકસઠથી ગુણવા એ રીતે ગુણાકાર કરીને ઉપરના એકસાિ ત્રીસભાગને મેળવે તે એકવીસસે રપ પાંસઠ થાય છે. સૂર્યને વિકંપ બે જન અને એક એજનના એકસઠિયા અડ. તાલીસ ભાગ ૨ થાય છે, બે જનને એકસઠથી ગુણવા ૨૬૧=૧૨૨ તે એકબાવીસ થાય છે. અહીં ઉપરના એક એજનના એકસડિયા અડતાલીસ ભાગને મેળવે તે ૧૨૨૧૪૮ =૧૬ એકસેસિત્તેર અંશસ્થાનમાં તથા હરસ્થાનમાં એજ પહેલાની એકસઠની રાશી રહે
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ સૂત્ર: ૧
| SR No. | 006351 |
| Book Title | Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1076 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_suryapragnapti |
| File Size | 74 MB |