________________
१०५८
प्रज्ञापनासूत्रे
समुग्धाए, मारणं तियसमुग्धाए, वेउब्वियसमुग्धा ए, तैयासमुग्धाए, आहारगसमुग्धाएं' तद्यथा - वेदनासमुद्घातः, कषाय समुद्घातः, मारणान्तिकसमुद्घातः, वैकियसमुद्घातः, तैजस समुद्घातः, आहारकसङ्घातः, सम्प्रति नैरयिकादीनां चतुर्विंशतिदण्डकक्रमेण छामस्थिकसमुद्घातान् प्ररूपयितुमाह- 'नेवइया णं भंते । कइ छाउमत्थिया समुग्धाया पण्णत्ता ?' हे भदन्त ! नैरकाणां कति छाद्मस्थिकाः समुद्याताः प्रज्ञप्ता ? भगवानाह - 'गोयमा !' हे गौतम ! 'चत्तारि छाउमत्थिया समुग्धाया पण्णत्ता' चत्वारश्छाद्म मस्थिकाः [: समुद्घाता नैरयिकाणां प्रज्ञताः, 'तं जहा - वेणासमुग्धाए, कसायसमुग्धाए, मारणंतियसमुग्धाए, वेउ for समुग्धा' तद्यथा-वेदना समुद्घातः कषायसमुद्घातः, मारणान्तिकममुद्घातः, वैक्रियसमुद्घातः, नैरविकाणां तेजोलब्धेराहारकलब्धेश्वा सद्भावेन तैजसमुद्घाताहारक समुद्घाता संभवात् भाद्याचत्वार एव समुद्घाताश्छद्मस्थावस्थायां संभवन्ति, 'असुरकुमाराणं पुच्छा' असुरकुमाराणां कियन्तश्छाद्मस्थिकाः समुद्घाताः प्रज्ञप्ताः ? इति पृच्छा, भगवानाह - बैंकियसमुद्घात (५) तैजससमुद्घात (६) आहारकसमुद्घात ।
अब नारक आदि चौबीस दंडकों के क्रम से छानस्थिक समुद्घातों की प्ररूपणा करते हैं
गौतमस्वामी - हे भगवन् ! नारकों के छाद्मस्थिक समुद्घात कितने कहे गए हैं ?
भगवान् हे गौतम! नारकों के छादमस्थिक समुद्घात चार कहे हैं, यथा(१) वेदना समुद्घात (२) कषायसमुद्घात (३) मारणान्तिकसमुद्घात और (४) वैकिय समुदघात | नारकों में तेजोलब्धि और आहारकलब्धि का अभाव होने से तैजससमुद्रघात और आहारकसमुदघात नहीं होता ।
गौतमस्वामी - हे भगवन् ! असुरकुमारों में छाद्मस्थिक समुदघात कितने होते हैं ?
समुद्र्घात (२) ४षायसमुद्घात ( 3 ) भारखान्तिम् समुद्घात (४) वैडियसभुद्धात (4) તૈજસ-મુદ્દાત (૬) અ હારકસમ્રુદ્ધાત.
હવે નારક આદિ ચાવીસ દડકાના ક્રમથી છામસ્થિકસમુદ્ધાતની પ્રરૂપણા કરે છે— શ્રી ગૌતમસ્વામી-હે ભગવન । નારકાના છામસ્થિક સમુદ્ઘાત કેટલાં કહેલા છે ? શ્રી ભગવાન હૈ ગૌતમ ! નારકોના છામસ્થિક મુદ્દાત ચાર કહ્યા છે--જેમકે (૧) વેદનાસમુદ્ઘાત, (ર) કષાયસમુદ્દાત (૩) મારણાંતિકસમુન્દ્વત (૪) વૈક્રિયસમુદ્દાત નારકામાં તેજોલબ્ધિ અને આહારક લબ્ધિને અભાવ હાવાથી તૈજસસમુદ્દાત અને અ હારક સમુદ્ધાંત નથી હતા.
શ્રી ગૌતમસ્વામી-હે ભગવન્ ! અસુરકુમારામાં છામર્થિકસમુાન કેટલાં દેવ છે ? શ્રી ભગવાન-હે ગૌતમ ! અસુરકુમાશમાં પાંચ છાદ્ધસ્થિકસમુદ્દાત હાય છે,
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૫
