________________
प्रज्ञापनासूत्रे वाओ' चक्ररत्नत्वं छत्ररत्नत्वं चर्मरत्नत्वं दण्डरत्नत्वम् असिरत्नत्वं मणिरत्नं काकणिरत्नत्वम् एतेषां खलु असुरकुमारेभ्य आरभ्य निरन्तरम्-अव्यवधानेन यावत्-नागकुमार सुवर्णकुमारअग्निकुमार विद्युत्कुमारोदधिकुमारद्वीपकुमारदिक्कुमारपवनकुमारस्तनितकुमार दश भवनपतिचानन्यन्तरज्योतिष्कसौधर्मशानात् उपपात:-उत्पत्तिः, अव सेयः, 'सेसेहितो नो इणढे सम?' शेषेभ्यः-उपर्युक्तव्यतिरिक्तेभ्योऽनन्तरमुवृत्त्य नायमर्थः समर्थः-नोक्तार्थों युक्त्योपपन्नः, अमुरकुमारादि भवनपति वानव्यन्तरज्योतिष्कसौधर्मेशानव्यतिरिक्तेभ्य उद्वर्तनानन्तरं चक्ररत्नादित्वेन नोत्पादसंभव इति भावः, नवमं रत्नद्वारं समाप्तम् ॥सू० ८॥
॥ उपपात विशेष वक्तव्यता ॥ मूलम्-अह भंते ! असंजयभविय दव्व देवाणं अविराहियसंजमाणं विराहियसंजमाणं अविराहिसंजमासंजमाणं विराहियसंजमासंजमाणं असण्णी णं तावसा णं कंदप्पिया णं चरगपरिव्वयगा णं किव्विसिया णं तिरिच्छिया णं आजीविया णं आभिओगिया णं सलिंगी णं
चक्ररत्न, छत्ररत्न, चर्मरत्न, दण्डरत्न, असिरत्न, मणिरत्न और काकणी. रत्न, इनका असुरकुमारों से लगाकर निरन्तर नागकुमार, सुवर्णकुमार, अग्निकुमार, विद्युत्कुमार, उदधिकुमार, द्वीपकुमार, दिशाकुमार, पवनकुमार और स्तनितकुमार, वानव्यन्तर, ज्योतिष्क तथा सौधर्म और ऐशान देवलोक से उपपात हो सकता है । इनके अतिरिक्त अन्य भवो से अनन्तर उद्वर्तन करके आए हए जीवों के लिए निषेध करना चाहिए । अर्थात असुरकुमारादि भवन पतियों, वानव्यन्तरों, ज्योतिष्कों और सौधर्म-ऐशान देवलोकों के वैमानिको को छोडकर शेष का उद्वर्तन के अनन्तर चक्ररत्न आदि के रूप में उत्पाद होना संभव नहीं है।
रत्नद्वार समाप्त ચક્રરત્ન, છત્રરત્ન, ચર્મરત્ન, દંડરત્ન, અસિરત્ન, મણિરત્ન અને કાકણરત્ન તેમ અસુરકુમારેથી જેડીને નિરન્તર નાગકુમાર, સુવર્ણકુમાર, અગ્નિકુમાર, વિદુકુમાર, ઉદધિકુમાર, દ્વીપકુમાર, દિશાકુમાર, પવનકુમાર અને સ્વનિતકુમાર, વાનચન્તર, જ્યોતિષ્ક તથા સૌધર્મ, અશાન દેવેકથી ઉપપાત થઈ શકે છે, એમના સિવાય અન્ય ભથી અનન્તર ઉદ્વર્તન કરીને આવેલા જેને માટે નિષેધ કરે જોઈએ. અર્થાત્ અસુરકુમારાદિ ભવનપતિ, વાતવ્યન્તરો, તિષ્ક, અને સૌધર્મ-અશાન દેવલેકેના વૈમાનિકેને છોડીને બાકીનાના ઉદ્વર્તન પછી ચકરત્ન આદિના રૂપમાં ઉત્પાદ સંભવિત નથી
રત્નદ્વાર સમાપ્ત
श्री. प्रशानसूत्र:४
