________________
प्रज्ञापनास्त्रे श्रोतुं लभेरन्, तेषां श्रवणेन्द्रियसभावान्, किन्तु स कैवलिकी बोधि नावयुध्येत तेषां संक्लिष्ट्रपरिणामत्वात् इति फलितम् ॥सू० ५॥
द्विन्द्रियादिवक्तव्यता मूलम्-बेइंदिए णं भंते ! बेइंदिरहितो अणंतरं उज्वहिता नेरइ एसु उववज्जेज्जा ? गोयमा ! जहा पुढवीकाइआ, नवरं मणुस्सेसु जाव मणपजवनाणं उप्पाडेजा, एवं तेइंदिया चउरिंदिया वि, जाव मणपजवना णं उप्पाडेजा, जे गंमणपज्जवनाणं उप्पाडेजा से णं केवलनाणं
उप्पाडेजा ? गोयमा ! नो इणट्रे समटे, पंचिंदितिरिक्खजोणिए णं भंते ! पंचिंदियतिरिक्खजोणिएहितो अणंतरं उव्वट्रित्ता नेरइएसु अणंतरं उवज्जेज्जा ? गोयमा ! अत्थेगइए उववज्जेजा अत्थेगइए णो उववज्जेजा, जेणं भंते ! उववज्जेजा से णं केवलिपण्णत्तं धम्मं लभेजा सवणयाए ? गोयमा ! अत्थेगइए लभेजा, अत्थेगइए णो लभेजा, जे णं केवलिपपत्तं धम्म लभेजा सवणयाए से णं केवलिं बोहिं. बुज्झेजा ? गोयमा ! अत्थेगइए बुझेजा अत्थेगइए णो बुज्झेजा जे णं भंते ! केलि बोहिं बुझेजा से णं सदहेजा, पत्तिएज्जा रोएज्जा हंता, गोयमा ! जाव रोएज जे णं भंते ! सदहेज्जा पत्तिएज्जा रोएज्जा से णं आभिणिवोहियनाणसुयनाणओहिनाणाई उप्पाडेज्जा ? हंता, गोयमा! जाव उप्पाडेज्जा, जे णं भंते ! आभिणिबोहियनाणसुयनाण
ओहिनाणाइं उप्पाडेज्जा, से णं संचाएज्जा, सीलं वा जाव पडिवतिर्यचों में जन्म लेकर केवली द्वारा प्रज्ञप्त धर्म को श्रवण कर सकते हैं, क्यों कि उन्हें श्रोत्रेन्द्रिय प्राप्त होती है, मगर केवल बोधि को वे प्राप्त नहीं कर पाते हैं, क्यों कि उनके परिणाम संक्लेशयुक्त होते हैं, ॥सू० ६॥ પરિણામવાળા હોય છે તેથી જ મનુષ્યગતિ, મનુષ્યગત્યાનુપૂર્વ તેમજ મનુષ્યયુને બન્ધ નથી કરી શકતા.
હા, પંચેન્દ્રિય તિયામાં જન્મ લઈને કેવલી દ્વારા પ્રજ્ઞપ્ત ધર્મને શ્રવણ કરી શકે છે, કેમકે તેમને શ્રેત્રેન્દ્રિય પ્રાપ્ત થાય છે. પરંતુ કેવલબેધિને તે પ્રાપ્ત નથી કરતા કેમકે તેમના પરિણામ સંકલેશયુક્ત હોય છે. સ. ૬
श्री प्रशायनासूत्र :४