________________
३६४
प्रज्ञापनासत्र तिष्ठते इत्ययः । गौतमः पृच्छति-'पुढविकाइय पज्जत्तए पुछा' पृथिवीकायिकः पर्याप्तकः पृथिवीकाधिकपर्याप्तकत्वपर्यायेण कालापेक्षया कियत्कालपर्यन्तमवतिष्ठते ? इति पृच्छा, भगवाना ह-'गोयमा !' हे गौतम ! 'जहण्णेणं अंतोमुत्तं उक्कोसेणं संखेज्जाई बाससहस्साई जघन्येन अन्तर्मुहर्तम्, उत्कृष्टेन खलु संख्पे यानि वर्षसहस्राणि पृथिवोकायिकः पर्याप्तकः पृथिवीकायिकपर्याप्तकत्वपर्यायेण भवतिष्ठते, 'एवं आउवि' एवम्-पृथिवीकायिकपर्याप्तकोक्तरीत्या अप्कायिकपर्याप्तकोऽपि जघन्येन अन्तर्मुहूर्तम, उत्कृष्टेन संख्येवानि वर्षसहस्राणि कालापेक्षया अवतिष्ठते, गौतमः पृच्छति-'तेउकाइए पजत्तए पुच्छा' तेजस्कायिकः पर्याप्तकः खलु तेजस्कायिकपर्याप्तकत्वपर्यायेण कालापेक्षया कियत्कालपर्यन्तं तिष्ठति ? इति पृच्छा, भगवानाह-'गोयमा !' हे गौतम ! 'जहणेणं अंतोमुहत्तं उक्कोसेणं संखेज्जाई' राइंदियाई जघन्येन अन्तर्मुहूर्तम्, उत्कृष्टेन संख्येयानि रात्रिन्दिवानि यावत् तेजस्कायिका पर्याप्तकोऽवतिष्ठते इत्यर्यः, गौतमः पृच्छति-'वाउकाइयपज्जतएणं पुच्छा' वायुकायिकः
गौतमस्वामी-हे भगवन् ! पृथ्वीकायिक पर्याप्त जीव कितने काल तक पृथ्वीकायिक पर्याप्त पर्याय वाला रहता है ?
भगवान्-हे गौतम ! जघन्य अन्तर्मुहूर्त तक, उत्कृष्ट संख्यात हजार वर्ष तक पृथ्वी कायिकपर्याप्त जीव पृथ्वीकायिक पर्याप्त पर्याय में निरन्तर रहता है।
इसी प्रकार पृथ्वीकायिक पर्याप्त के समान अप्कायिक पर्याप्त भी जघन्य अन्तर्मुहूर्त तक और उत्कृष्ट संख्यात हजार वर्ष तक अप्कायिक पर्याप्त रहता है
गौतमस्वामी-हे भगवन् ! तेजस्कायिक पर्याप्त जीव कितने काल तक तेज. स्कायिक पर्याप्त पर्याय वाला रहता है ?
भगवान्-हे गौतम ! जघन्य अन्तर्मुहत तक और उत्कृष्ट संख्थात रात्रि. दिन तक तेजस्कायिक पर्याप्त जीव तेजस्कायिक बना रहता है।
गौतमस्वामी-हे भगवान् ! वायुकायिक पर्याप्त जीय कितने काल तक
ગૌતમસ્વામી–હે ભગવન! પૃથ્વીકાયિક પર્યાપ્ત જીવ કેટલા કાળ સુધી પૃથ્વીકાયિક પર્યાપ્ત પર્યાપ્ત પર્યાયવાળા રહે છે ?
શ્રી ભગવાન-હે ગૌતમ! જઘન્ય અન્તર્મુહૂર્ત સુધી અને ઉત્કૃષ્ટ સંખ્યાત હજાર વર્ષ સુધી પૃથ્વીકાયિક પર્યાપ્ત જીવ પૃથ્વીકાયિક પર્યાપ્ત પર્યાયવાળા નિરન્તર રહે છે.
એજ પ્રમાણે પૃથ્વીકાયિક પર્યાપ્તના સમાન અપકાયિક પર્યાપ્ત પણ જઘન્ય અન્તમુહૂર્ત સુધી અને ઉત્કૃષ્ટ સંખ્યાત હજાર વર્ષ સુધી અપકાયિક પર્યાપ્ત રહે છે.
ગૌતમસ્વામી-હે ભગવન્ ! તેજરકાયિક પર્યાપ્ત જીવ કેટલા કાળ સુધી તેજસ્કાયિક પર્યાપ્ત પર્યાયવાળા રહે છે?
શ્રી ભગવાન- હે ગૌતમ ! જઘન્ય અન્તર્મુહૂર્ત સુધી અને ઉત્કૃષ્ટ સંખ્યાત રાતદિવસ સુધી તેજસ્કાયિક પર્યાપ્ત જીવ તેજરકાયિક પર્યાપ્ત અવસ્થાવાળા બન્યા રહે છે.
ગૌતમસ્વામી-ડે ભગવન્! વાયુકાયિક પર્યાપ્ત જીવ કેટલા કાળ સુધી લાગઠ વાયુકાયિક
श्री प्रशानसूत्र:४