________________
प्रमेयबोधिनो टीका पद १७ सू० २० लेश्या परिणाम निरूपणम्
२६९
यावत् शुक्ललेश्या, कृष्णले श्यायाः खलु भदन्त । कियत्यो वर्गणाः प्रज्ञप्ताः ? गौतम ! अनन्ता वर्गणाः, एवं यावत् शुक्ललेश्यायाः || सू० २० ॥
टीका - इतः पूर्व कृष्णादिलेश्याद्रव्याणां गन्धादिकं प्ररूपितम्, अथ तेषामेव दशमं परिणामद्वारं प्ररूपयितुमाह- 'कण्हलेस्साणं भंते ! कहिं परिणामं परिणमइ ?' हे भदन्त ! कृष्णलेश्या खलु कतिविधं कियत्प्रकारकं परिणामं तृतीयार्थे द्वितीयाविधानात् कतिविधेन परिणामेनेत्यर्थः परिणमति ? भगवानाह - 'गोयपा !' हे गौतम ! 'तिविहं वा नवविहं वा सत्तावीसविहं वा एकासीतिविहं वा बेतेयालीसयविहं वा बहुयं वा बहुविहं वा परिणामं परिणमइ' त्रिविधं वा - त्रिविधेन वा 'स्वविधं वा- नवविधेन वा, सप्तविंशतिविधं वा-सप्तविंशतिविधेन वा, एकाशीतिविधं वा एकाशीतिविधेन वा, त्रिचत्वारिंशदधिकद्विशतविधं वात्रयश्चत्वारिंशदधिकशतद्वयविधेन वा बहुकं वा बहुकेन वा बहुविधं वा-बहुविधेन वा, परिणाम - परिणामेन परिणमति, तत्र जघन्य मध्यमोत्कृष्टभेदेन त्रिविधत्वम्, त्रयाणापि जघन्या. पण्णत्ताओ ?) हे भगवन् ! कृष्णलेश्यों की कितनी वर्गणाएं कही हैं ? (गोयमा ! अनंताओ वग्गणाओ) हे गौतम! अनन्त वर्गणाएं ( एवं जाव सुक्कलेस्साए ) इसी प्रकार यावत् शुक्ललेश्या की ।
-
टीकार्थ- इससे पूर्व कृष्ण आदि लेश्याओं के द्रव्यों के गंध आदि का निरूपण किया गया है, अब उनके दसवें परिणाम द्वार की प्ररूपणा की जाती है गौतमस्वामी - हे भगवन् ! कृष्णलेश्या कितने प्रकार के परिणाम से परिणत होती है ? अर्थात् कृष्णलेश्या का परिणाम कितने प्रकार का है ?
भगवान् - हे गौतम! कृष्ण लेश्या तीन प्रकार के, नौ प्रकार के, सत्ताईस प्रकार के इक्कासी प्रकार के, दो सौ तयालीस प्रकार के, बहुत-से और बहुत प्रकार परिणाम से परिणत होती है। कृष्णलेश्या का जघन्य, मध्यम और उत्कृष्ट के भेद से तीन प्रकार का परिणमन है । इन तीनों में से प्रत्येक के जघन्य,
(कण्हलेसापणं भंते ! केबइयाओ वग्गणाओ पण्णत्ताओ ?) भगवन् ! कृष्णोश्यानी डेंटली वर्गखो घडी छे ? (गोयमा ! अणताओ वग्गणाओ) गौतम ! अनन्त वर्ग (एवं जाव सुकलेस्साए ) मे४ प्रहारे यावत् शुम्सलेश्यानी वर्गाओ। सभवी.
ટીકા :-આનાથી પૂર્વે કૃષ્ણલેશ્યાઓના દ્રબ્યાના ગંધ આદિનું નિરૂપણકરાએલું છે, હવે તેમના દશમા પરિણામ દ્વારની પ્રરૂપણા કરાય છે—
શ્રી ગૌતમસ્વામી-ભગવન્ ! કૃષ્ણવેશ્યા કેટલા પ્રકારના પરિણામથી પરિણત થાય છે ? અર્થાત્ કૃષ્ણુલેશ્યાનું પરિણામ કેટલા પ્રકારનુ છે?
શ્રીભગવાન—ગૌતમ ! કૃષ્ણપ્લેશ્યા ત્રણ પ્રકારના, નવપ્રકારના, સત્તાવીસ પ્રકારના, એકથાસી પ્રકારના, ખસા તેંતાલીસ પ્રકારના, ઘણા બધા અને ઘણા પ્રકારના પરિણામથી પરિ જીત થાય છે. કૃષ્ણવૈશ્યાનું જધન્ય, મધ્યમ અને ઉત્કૃષ્ટના ભેઠે કરી ત્રણૢ પ્રકારનું પરિ
श्री प्रज्ञापना सूत्र : ४