Page Text
________________
प्रज्ञापनासूत्रे
६७२
जावतियं तंचेव' कम्बलशाटकः खलु आवेष्टित परिवेष्टितः सन्- अत्यन्त सघनतया संश्लिष्टः सन् यावद् अवकाशान्तरम् - यावत् आकाशप्रदेशान् स्पृष्ट्वा - अवगाह्य तिष्ठति तावच्चैव अवकाशान्तरम् - तावत एव आकाशप्रदेशान् स्पृष्ट्वा - अवगाह्य तिष्ठति, एकविंशतितमं द्वारम् - गौतमः ः पृच्छति - 'धूणा णं भंते ! उड्ड ऊसिया समाणी जावइयं खेत्तं ओगाहित्ताणं चिट्ठ ' हे भदन्त ! स्थूणा खलु-स्तंभ्भविशेषरूपा, ऊर्ध्वम् उपरि उच्छ्रिता - उच्छ्राययुक्ता सती यावत् क्षेत्रम् अवगाद्य - व्याप्य खलु तिष्ठति, 'तिरियं पिअणं आयता समाणी तावइयं चैव खेत्तं siresari चिह्न ?' तिर्यगपिच खलु आयता - विस्तृता सति किं तावच्चैव क्षेत्रम् अवगाह्य-व्याप्य तिष्ठति ? भगवानाह - 'हंता, गोयमा !' हे गौतम ! हन्त - सत्यमेतत्, 'धूणाणं उ ऊसिया तं चैव चिट्ठ' स्थूणा खलु ऊर्ध्वम् उच्छ्रिता सती यावत्क्षेत्रमवगाह्य तिष्ठति, तिर्यगपि आयता सती तावच्चैव क्षेत्रम् अवगाह्य तिष्ठति, द्वाविंशतितमं द्वारम् -
गौतमः पृच्छति - 'आगासथिग्गले णं भते । किंणा फुडे ? कहिं वा काएहिं फुडे ?' - हे भदन्त ! आकाशथिग्गलम् खलु लोको व्यपदिश्यते, लोकस्तावद् महतो बहिराकाशस्य विस्तृत पटस्य थिग्गलमिव प्रतिभासते, स हि लोकः केन स्पृष्टः - व्याप्तः ? कतिभिर्वा - जितने आकाशप्रदेशों को घेरता है, फैलाया हुआ भी उतने ही आकाशप्रदेशों को घेरता है ।
गौतमस्वामी पुनः प्रश्न करते हैं-हे भगवन् ! स्थूणा (थून ) ऊपर उठाई हुई ( ऊंची खडी हुई) जितने क्षेत्र को अवगाहन करके रहती है, तिर्धी लम्बी पडी हुई भी उतने ही प्रदेशों को अवगाहन करती है ?
भगवान् ! हे गौतम! हां, ऐसा ही है। ऊंची उठी हुई थून जितने आकाशप्रदेशों को व्याप्त करती है, तिछ पडी हुई भी उतने ही आकाशप्रदेशों को व्याप्त करती है ।
गौतम - भगवन ! आकाश-थिग्गल अर्थात् लोक किससे स्पृष्ट है ? सम्पूर्ण आकाश एक विस्तृत पट के सदृश है, उसके बीच में लोक थेगडे के समान है, શ્રી ભગવાન્હા, ગૌતમ ! એમજ છે વાળેલી કાંખળ જેટલા આકાશ પ્રદેશને ઘેરે છે, ફેલાવેલી પણ તેટલા જ આકાશ પ્રદેશેને ઘેરે છે.
શ્રી ગૌતમસ્વામી પુનઃ પ્રશ્ન કરે છે-હે ભગવન્! સ્થૂણા (થાંભલે) ઉભા કરેલા હાય તે જેટલા ક્ષેત્રની અવગાહના કરે છે, આડા પડેલા થાંભલે પણ શુ' એટલા જ પ્રદેશની અવગાહના કરે છે ?
શ્રી ભગવાન-હૈ ગૌતમ હા, એમ જ છે ઊંચા ઉભેલા થાંભલેા જેટલા આકાશ પ્રદેશને વ્યાસ કરે છે, આડા પડેલા પણ તે તેટલા જ આકાશ પ્રદેશને ભ્યાસ કરે છે.
શ્રી ગૌતમસ્વામી-હે ભગવન્ ! આકાશ-થિન્ગલ અર્થાત્ લેક શેનાથી પૃષ્ટ છે ? સપૂર્ણ આકાશ એક વિસ્તૃત પટના સરખું છે, તેમના વચમાં લેાક થિગડા સમાન છે.
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૩
| SR No. | 006348 |
| Book Title | Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 03 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1977 |
| Total Pages | 955 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_pragyapana |
| File Size | 62 MB |