Page Text
________________
४०२
प्रज्ञापनासूत्रे
re: a यानि द्रव्याणि सत्यभाषकतया गृह्णाति तानि कि सत्यभापकतया निसृजति ? किंवा 'मोसभासत्ता निसरइ' मृपाभाषकतया निसृजति ? किं वा 'सच्चामोसभासत्ताए निसरइ' सत्यमृषाभाषकतया निसृजति ? किं वा - ' असच्चामोसभासत्ताए निसरइ ?' असत्यभूषाभाषकतया निसृजति ? भगवानाह - 'गोयमा !' हे गौतम ! 'सच्चभासत्ताए निसरइ' सत्यभाषकतया गृहीतानि द्रव्याणि सत्यभाषकतयैव निसृजति, 'नो मोसभासत्ताए निसरइ' नो मृषाभाषकतया निस्सृजति, 'नो सच्चामोसभासत्ताए निसरइ' नो सत्यमृषाभाषकतया निसृजति, 'नो सच्वमोसभासत्ताए निसरइ' नो असत्यमृषाभाषकतया निस्सृजति, एवं एगिंदिय विग - लिंदियवज्जो दंडओ जाव वेमाणिया' एवम् समुच्चयजीवोक्तरीत्या, एकेन्द्रियविकलेन्द्रियवर्जी दण्डको यावद्-नैरयिकभवनपति पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकमनुष्यवानव्यन्तरज्योतिष्कवैमानिकोऽपि सत्यभाषकतया गृहीतानि द्रव्याणि सत्यभाषकतया निस्सृजति, नो मृषाभाषकतया निसृजति, नो सत्यमृषाभा सकतया, नो असत्यमृषाभाषकतया निसृजति विकलेन्द्रियेषु व्यता कहते हैं
गौतमस्वामी प्रश्न करते हैं-हे भगवन् ! जीव जिन द्रव्यों को सत्यभाषा के रूप में ग्रहण करता है, उन्हें क्या सत्यभाषा के रूप में ही निकालता है ? क्या मृषाभाषा के रूप में निकालता है ? क्या सत्यामृषा भाषा के रूप में निका लता है ? अथवा क्या असत्यामृषा भाषा के रूप में निकालता है ?
भगवान् - हे गौतम! सत्य भाषा के रूप में ग्रहण किए हुए भाषा द्रव्यों को जीव सत्यभाषा के रूप मे ही निकालता - छोड़ता है । मृषाभाषा के रूप में नहीं निकालता, सत्यामृषा भाषा के रूप में नहीं निकालता तथा असत्यामृषा भाषा के रूप में भी नहीं निकालता । इसी प्रकार अर्थात् जैसा समुच्चय जीव के विषय मे कहा हैं, वैसा ही कथन एकेन्द्रियों और विकलेन्द्रियों को छोडकर वैमानिको तक सभी दंडकों को लेकर कहना चाहिए । अर्थात् नैरयिक, भवनपति, पंचेन्द्रिय तिर्यच, मनुष्य, वानव्यन्तर ज्योतिष्क और वैमानिक भी सत्य
શ્રી ગૌતમસ્વામી પ્રશ્ન કરે છે–હે ભગવન્ ! જીવ જે દ્રશ્યને સત્ય ભાષાના રૂપમાં ગ્રહણ કરે છે, તેઓને શુ' સત્ય ભાષાના રૂપમાં જ કાઢે છે? શુ મૃષાભાષાના રૂપમાં બહાર કાઢે છે? શું સત્ય મૃષા ભાષાના રૂપમાં કાઢે છે ? અથવા શું અસત્યામૃષા ભાષાના રૂપમાં કાઢે છે? શ્રી ભગવાન:-હે ગૌતમ ! સત્યભાષાના રૂપમાં ગ્રહણ કરેલા ભાષા દ્રબ્યાને જીવ સત્યભાષાના રૂપમાં જ કાઢે છે, ત્યજે છે, મૃષા ભાષના રૂપમાં નથી, કાઢતા. સત્યામૃષા ભાષાના રૂપમાં નથી કાઢતા તથા અસત્યા મૃષા ભાષાના રૂપમાં પણ નથી કાઢતા. એ જ પ્રકારે અર્થાત્ જેવું સમુચ્ચય જીવના વિષયમાં કહ્યું છે. તેવું જ કથન એકેન્દ્રિય અને વિકલેન્દ્રિય સિવાય વૈમાનિક સુધી બધા દડકામાં કહેવુ જોઇએ અર્થાત્ નૈયિક, ભવનપતિ, પંચેન્દ્રિય તિય ચ મનુષ્ય, વાનવ્યન્તર, કૈાતિષ્ક અને વૈમાનિક પણ સત્યભાષાના રૂપમાં
श्री प्रज्ञापना सूत्र : 3
| SR No. | 006348 |
| Book Title | Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 03 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1977 |
| Total Pages | 955 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_pragyapana |
| File Size | 62 MB |