________________
प्रज्ञापनासूत्रे जघन्येन दशानां पक्षाणाम्-दशभिः परित्यर्थः, उत्कृष्टेन चतुर्दशानां पक्षाणाम्-चतुर्दशभिः पक्षरित्यर्थः लान्तकदेवाः यावत् आनन्ति वा, प्राणन्ति वा, उच्छ्वसन्ति वा, निःश्वसन्ति वा लान्तक देवानामुत्कृष्टन चतुर्दशसागरोपमायुष्कत्वात्' चतुर्दशपक्षान् उच्छ्वासनिःश्वासविरहकाल उक्तः गौतमः पृच्छति-'महासुक्कदेवाणं भंते ! केवतिकालस्स आणमंति वा जाव नोससंति वा' हे भदन्त ! महाशुक्रदेवाः खलु कियत्कालस्य कियता काले नेत्यर्थः आनन्ति वा यावत् प्राणन्ति वा, उच्छ्वसन्ति वा निश्वसन्ति वा ? भगवानाह- 'गोयमा ' हे गौतम ! 'जहण्णेणं चउद्दसण्हं पक्खाणं उक्कोसेणं सत्तरसण्हं पक्खाणं जाव नीससंति वा' जघन्येन चतुर्दशानां पक्षानां चतुर्दशभिः पौरित्यर्थः, उत्कृष्टेन सप्तदशानां पक्षाणाम् सप्तदशभिः पौरित्यर्थः, महाशुक्रदेवाः यावतू आनन्ति वा, प्राणन्ति वा, उच्छ्वसन्ति वा, निश्वसन्ति वा, महाशुक्रदेवानामुत्कृष्टन सप्तदशसागरोपमायुष्कत्वात् सप्तदशपक्षान् उच्छ्वासनिःश्वासविरहकाल उक्तः गौतमः पृच्छति-सहस्सारगदेवाणं भंते ! केवतिकालस्स आणमंति वा जाव नीससंति वा ?' हे भदन्त ! सहस्रारकदेवाः खछु कियत्कालस्य-कियताकाले नेत्यर्थः, आनन्ति वा यावत्-प्राणन्ति वा, उच्छ्वसन्ति वा, निःश्वसन्ति वा ? भगवान् आह-'गोयमा !" हे गौतम ! 'जहण्णेणं सत्तरसण्हं पक्खाणं उक्कोसेणं अट्ठारसण्हं पक्खाणं जाव नीससंति वा' सागरोपम की है, अतः उनके उच्छ्वासनिश्वास के विरह का काल चौदह पक्ष का कहा है।
श्रीगौतमस्वामी-हे भगवन् ! महाशुक्र कल्प के देव कितने काल के पश्चात् उच्छ्वास-निश्वास लेते हैं ?
श्रीमगवान्-हे गौतम ! जघन्य चौदह पक्षों में, उत्कृष्ट सत्तरह पक्षों में उच्छ्वास-निश्वास लेते हैं । महाशुक्र कल्प के देवों की उत्कृष्ट स्थिति सतरह सागरोपम की है, इस कारण उनके उच्छ्वास-निश्वास का विरह काल भी सतरह सागरोपम का कहा गया है।
श्रीगौतमस्वामी-हे भगवन् ! सहस्रार कल्प के देव कितने काल के पश्चात् उच्छवास-निश्वास लेते हैं ? __ श्रीभगवान्-हे गौतम ! जघन्य सतरह पक्षों के पश्चातू और उत्कृष्ट अठा
શ્રી ગૌતમસ્વામી –હે ભગવન ! મહાશુક્ર ક૯૫ના દેવ કેટલા કાળ પછી ઉચશ્વાસ નિશ્વાસ લે છે?
શ્રી ભગવાન :- હે ગૌતમ ! જઘન્ય ચૌદ પક્ષમાં, ઉત્કૃષ્ટ સત્તર પક્ષેમાં ઉજવાસ નિશ્વાસ લે છે. મહાશુક કલ્પના દેવેની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ સત્તર સાગરોપમની છે, એ કારણે એમના ઉચ્છવાસ નિશ્વાસને વિરહ કાલ પણ સત્તર સાગરોપમને કહે છે.
શ્રી ગૌતમસ્વામી - હે ભગવન ! સહસ્ત્રાર કલપના દેવ કેટલા કાળ પછી ઉચ્છવાસ નિશ્વાસ લે છે?
श्री प्रशान। सूत्र : 3
