________________
प्रज्ञापनासूत्रे 'उसिणफासाईणिद्धफासाइ लुक्खफासाई गेण्हइ' उष्णस्पर्शानि स्निग्धस्पर्शानि रूक्षस्पर्शानि द्रव्याणि भाषात्वेन परिणमयितुगृह्णाति, गौतमः पृच्छति-'जाइ फासओ सीताइगेण्हइ ?' हे भदन्त ! यानि द्रव्याणि स्पर्शतः-स्पर्शापेक्षया शीतानि भाषात्वेन परिणमयितु गृह्णाति तानि किम् एकगुणशीतानि गृह्णाति ? यावत्-किं वा द्वित्रि चतुःपञ्च षट्सप्ताष्ट नवदशगुणशीतानि गृह्णाति ? किं वा संख्येयगुणशीतानि गृह्णाति ? किं वा असंख्येयगुणशीतानि द्रव्याणि गृह्णाति ? किंवा अनन्तगुणशीतानि द्रव्याणि भाषात्वेन परिणमयितु गृह्णाति ? भगवानाह-'गोयमा !' हे गौतम ! 'एगगुणसीताई पि गिण्हइ जाव अणंतगुणसीताई पि गेण्हइ' एकगुणशीतान्यपि द्रव्याणि भाषात्वेन परिणमयितु गृह्णाति, यावत्-द्वित्रि चतुः पञ्च षट्सप्ताष्ट नवदशगुणशीतान्यपि द्रव्याणि गृह्णाति, संख्येयगुणशीतान्यापि द्रव्याणि गृह्णाति असंख्येयगुणशीतान्यपि द्रव्याणि गृह्णाति, अनन्तगुणशीतान्यपि द्रव्याणि भाषात्वेन लिए ग्रहण करता है । ये इस प्रकार हैं-शीत स्पर्श वाले द्रव्यों को ग्रहण करता है, उष्ण स्पर्श वाले द्रव्यों को ग्रहण करता है, स्निग्ध स्पर्श वाले द्रव्यों को ग्रहण करता है और रूक्ष स्पर्श वाले द्रव्यों को ग्रहण करता है। ____ गौतमस्वामी-हे भगवन् ! स्पर्श की अपेक्षा जिन शीत स्पर्श वाले द्रव्यों को जीच भाषा के रूप में परिणत करने के लिए ग्रहण करता है, वे द्रव्य क्या एक गुण अर्थातू एक अंश वाले शीत होते हैं, अथवा दो, तीन, चार, पांच, छह, सात, आठ, नव, दशगुण शीत होते हैं ? अथवा संख्यातगुण शीत, असं. ख्यातगुण शीत या अनन्तगुण शीत होते हैं ?
भगवान्-हे गौतम ! वे द्रव्य एकगुण शीत भी होते हैं, यावत् अनन्तगुण शीत भी होते हैं, अर्थात् एक, दो, तीन, चार, पांच, छह, सात, आठ, नौ, दस, संख्यात, असंख्यात अथवा अनन्तगुण शीत होते हैं । ગ્રહણ કરે છે. તેઓ આ પ્રકારે છે–શીતસ્પર્શવાળા દ્રવ્યોને ગ્રહણ કરે છે, ઉણસ્પર્શવાળા દ્રવ્યોને ગ્રહણ કરે છે, રિનષ્પ સ્પર્શવાળા દ્રવ્યોને ગ્રહણ કરે છે અને રૂક્ષ પશવાળા દ્રવ્યને ગ્રહણ કરે છે.
શ્રી ગૌતમસ્વામી-હે ભગવન! સ્પર્શની અપેક્ષાએ જે શીત સ્પર્શવાળા દ્રવ્યોને જીવ ભાષાના રૂપમાં પરિણુત કરવાને માટે ગ્રહણ કરે છે, તે દ્રવ્ય શું એક ગુણ અર્થાત से मशवाय शीत उय छ, २३२१ मे, १), या२, पांच, छ, सात, 8, न१, ४२ ગુણ શીત હોય છે? અથવા સંખ્યાત ગુણ શીત, અસંખ્યાત ગુણ શીત અગર અનન્ત ગુણ શીત હોય છે?
શ્રી ભગવાન –હે ગૌતમ ! તે દ્રવ્ય એક ગુણ શીત પણ હોય છે, યાવત્ અનન્ત गुण शीत ५५५ हाय छ, अर्थात् २४, मे, त्र, या२, पांय, छ, सात, d, नप, श, સંખ્યાત–અસંખ્યાત અથવા અનન્ત ગુણ શીત હોય છે.
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૩