________________
३२८
प्रज्ञापनासूत्रे भासंति, असच्चामोसं भासं भासंति, पंथिदियतिरिक्खजोणियाणं भंते! किं सच्चं भासं भासंति ? जाव किं असच्चामोसं भासं भासंति ? गोयमा ! पंचिंदियतिरिक्खजोणिया णो सच्चं भासं भासंति णो मोसं भासं भासंति, णो सच्चामोसं भासं भासंति, एगं असच्चामोसं भासं भासंति, णण्णस्थ सिक्खापुध्वगं उत्तरगुणलद्धिं वा पछुच्च सच्चंपि भासं भासंति मोसं पि सच्चामोसं पि असच्चामोसं पि भासं भासंति मणुस्सा जाव वेमाणिया, एए जहा जीवा तहा भाणियव्वा ।।सू० ७॥
छाया-कति खलु भदन्त ! भाषा जातानि प्रज्ञप्तानि ? गौतम ! चत्वारि भापा जातानि प्रज्ञप्तानि तद्यथा-सत्यमेकं भाषाजातम् , द्वितीयं मृषा, तृतीयं सत्यामृषा, चतुर्थम् असत्यामृषा, जीवाः, खलु भदन्त ! कि सत्यां भाषां भाषन्ते ? मृषां भाषां भाषन्ते, सत्यामृषां, भाषां भाषन्ते, असत्यामृषां भाषां भाषन्ते ? गौतम ! जीवा सत्यामपि भाषां भाषन्ते, मृषामपि
भाषाजातवक्तव्यता शब्दार्थ-(कइ णं भंते! भासज्जाया पण्णता?) हे भगवान् ! भाषाजात अर्थात् भाषा के प्रकार-रूप किनने कहे हैं ? (गोधमा ! चत्तारि भासज्जाया पण्णत्ता) हे गौतम ! चार भाषाजात कहे गए हैं (तं जहा सच्चमेगं भासज्जायं) एक सत्य भाषा जात (बितियं मोसं) दूसरा पृषाभाषा जात (तइयं सच्चामोसं) तीसरा सत्या मृषा (चउत्थं असच्चामोस) चौथा असत्यामृषा।
(जीवा णं भंते ! किं सच्चं भासं भासंति ?) हे भगवन् ! जीव क्या सत्य भाषा बोलते हैं ? (मोसं भासं भासंति) मृषा भाषा बोलते हैं ? (सच्चामोसं भासं भासंति) सत्यामृषा भाषा बोलते हैं ? (असच्चामोसं भासं भासंति ?) असत्यामृषा भाषा बोलते हैं ? (गोयमा! जीवा सच्चपि भासं भासंति) हे
ભાષા જાત વક્તવ્યતા शहाथ-(कइ णं भंते ! भासज्जाया पण्णत्ता ?) डे मा भाषान्त अर्थात भाषाना ५४॥२-३५ eat Hai छे ? (गोयमा ! चत्तारि भासज्जाया पण्णत्ता) 3 गौतम ! या२ भाष! and ४९॥ छ (तं जहा-सच्चमेगं भासज्जाय) मे सत्य Hind (वितिय मोस) मान्नु भृषा खit and (तइयं सच्चा मोस) श्री सत्या भृषा (चउत्थं असच्चा मोसं) ચોથું અસત્યા મૃષા
(जीवाणं भंते ! किं सच्चं भासं भासन्ति) सावन् ! ०१ शु सत्य भाषा मा छ (मोसं भासं भासंति ?) भृषा मा मा छ (सच्चा मोसं भासं भासंति') सत्या भूषा भाषामा छे ? (असच्चा मोसं भासं भासंति) असत्या भूषा मापा माले छ ? (गोयमा ! जीवा सच्चं
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૩