________________
प्रमेयबोधिनी टीका पद ५ सू.१५ जघन्यगुणकालकादिपर्यायनिरूपणम् ८८९ व्याः 'ओगाहणाए तहेव' अवगाहनया-अवगाहनापेक्षया जघन्यगुणकालकः व्यादिदशपर्यन्त पुद्गलस्कन्धस्तथैव-द्विप्रदेशिकपुद्गलस्कन्धवदेवावगन्तव्यः तथा च द्रव्यार्थतया अनन्तपर्यायः इत्यादि पूर्वोक्तरीत्या ज्ञातव्यः । गौतमः पृच्छति -'जहण्णगुणकालयाणं भंते ! संखेजपएसियाणं पुच्छा' हे भदन्त ! जघन्यगुणकालकानां संख्येयप्रदेशिकानां पुद्गलस्कन्धानां कियन्तः पर्यवाः प्रज्ञप्ताः ? इति पृच्छा, भगवान् आह-'गोयमा !' हे गौतम ! 'अणंता पज्जवा पण्णत्ता ! जघन्यगुणकालकानां संख्येयप्रदेशिकपुद्गलस्कन्धानामनन्ताः पर्यवाः प्रज्ञप्ताः, गौतमः पृच्छति-से केणडेणं भंते ! एवं बुच्चइ-'जहण्णगुणकालयाणं संखेज्जा पएसियाणं अणता पज्जवा पण्णत्ता' हे गौतम ! तत्-अथ, केनार्थेन-कथं तावद, एवं-उक्तरीत्या, उच्यते-यद्-जघन्यगुणकालकानां संख्येयप्रदेशिकानां पुद्गल स्कन्धनामनन्ताः पर्यवाः प्रज्ञप्ताः ? इति, भगवान् आह-'गोयमा !' हे गौतम ! 'जहण्णगुणकालए संखेजपएसिए' जघन्यगुणकालकः संख्येयप्रदेशिकः पुद्गल स्कन्धः, 'जहण्णगुणकालगस्स संखेजपएसियस्स दव्वयाए तुल्ले' जघन्यगुणकालकस्य संख्येयप्रदेशिकस्य पुद्गलस्कन्धस्य द्रव्यार्थतया तुल्यो भवति, के समान है। उसमें विशेषता इतनी ही है कि उनमें उत्तरोत्तर प्रदेशों की वृद्धि करनी चाहिए।
गौतम-हे भगवन् ! जघन्यगुण कृष्ण संख्यातप्रदेशी पुद्गल स्कंधों के कितने पर्याय हैं ?
भगवान्-हे गौतन ! जघन्यगुण कृष्ण संख्यातप्रदेशी पुद्गलस्कंधों के अनन्त पर्याय कहे हैं।
गौतम-हे भगवन् ! ऐसा कहने का क्या कारण है ?
भगवान्-हे गौतम ! जघन्यगुणकृष्ण संख्यातप्रदेशी पुद्गलस्कंध दूसरे जघन्यगुण कृष्ण संख्यातप्रदेशी पुद्गलस्कंध से द्रव्य की अपेक्षा तुल्य होता है, प्रदेशों की अपेक्षा से यह विस्थानपतित होता
શ્રી ગૌતમસ્વામી-હે ભગવન! જઘન્યગુણ કૃષ્ણ સંખ્યાત પ્રદેશી પુદ્ગલ સ્કોના કેટલા પર્યાય કહ્યા છે?
શ્રી ભગવાન–હે ગૌતમ! જઘન્ય ગુણ કૃષ્ણ સંખ્યાત પ્રદેશી પુદ્ગલ સ્કના અનન્ત પર્યાય કહ્યા છે.
શ્રી ગૌતમસ્વામી–હે ભગવન્! એવું કહેવાનું શું કારણ છે?
શ્રી ભગવાન્ –હે ગૌતમ ! જઘન્ય ગુણ કૃષ્ણ સંખ્યાત પ્રદેશ પુદ્ગલ સ્કંધ બીજા જઘન્યગુણ કૃષ્ણ સંખ્યાત પ્રદેશી પુદ્ગલ સ્કન્ધથી દ્રવ્યની અપેક્ષાએ તુલ્ય થાય છે. પ્રદેશોની અપેક્ષાએ તે દ્રિસ્થાન પતિત થાય છે
प्र० ११२
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૨
