________________
१४०
प्रज्ञापनासूत्रे खेज्जा' इति, पर्याप्तकनिश्रया अपर्याप्तका व्युत्क्रामन्ति, यत्रैकस्तत्र नियमात् असंख्येयाः इति, सर्वत्र पर्याप्तेभ्योऽपर्याप्ता असंख्येयगुणावाच्याः, ___ अथ तेषामेवसमुदितानां पर्याप्तापर्याप्तानामल्पत्यादिकं गौतमः पृच्छति'एएसिणं भंते ! बायरपुढविकाइयाणं' हे मदन्त ! एतेषां खलु बादरपृथिवीकायिकानाम् 'पज्जत्तापजत्तयाणं' पर्याप्तापर्याप्तकानां 'कयरे कयरेहितो' कतरे कतरेभ्यः 'अप्पा वा, बहुया वा, तुल्ला वा, विसेसाहिया वा?' अल्पा चा, बहुका चा, तुल्या या, विशेषाधिका वा भवन्ति ? भगवान् उत्तरयति-'गोयमा' हे गौतम ! 'सव्वत्थोवा बायरपुढ विकाइया पजत्तया' सर्वस्तोकाः-सर्वेभ्योऽल्पाः बादर पृथिवीकायिकाः पर्याप्तका भवन्ति, तेभ्यो 'बायरपुढविकाइया अपज्जत्तया असंखेजगुणा' बादर पृथिवीकायिकाः अपर्याप्तका असंख्येयगुणा भवन्ति, प्रागुक्तयुक्तेः, गौतमः पृच्छति-'एएसि णं भंते ! वायरआउकाइयाणं पज्जत्तापजत्तगाणं' हे भदन्त ! एतेषां खलु बादराफायिकानां पर्याप्तापर्याप्तकानां मध्ये 'कयरे कयरेहितो' कतरे कतरेभ्यः 'अप्पा वा, बहुया वा, तुल्ला वा, विसेसाहिया वा ?' अल्पा वा, बहुका था, तुल्या वा, विशेषाधिका वा भवन्ति ? भगवान् उत्तरयति-'गोयमा !' हे गौतम ! 'सव्वत्थोवा बायरआउकाइया पज्जत्तया' ___ अब गौतम स्वामी प्रश्न करते हैं-हे भगवन् ! इन बादर पृथिवीकायिकों के पर्याप्तों और अपर्याप्तों में कौन किससे अल्प, बहुत, तुल्य या विशेषाधिक हैं ? भगवान् उत्तर देते हैं-हे गौतम ! बादर पृथ्वीकायिक पर्याप्त सब से कम हैं, बादर पृथ्वीकायिक अपर्याप्त उनसे असंख्यातगुणा अधिक हैं।
श्री गौतम स्वामी प्रश्न करते हैं-हे भगवन् ! इन बादर अप्काय के पर्याप्तकों और अपर्याप्तकों में कौन किससे अल्प, बहुत, तुल्य अथवा विशेषाधिक हैं ? भगवान् उत्तर देते हैं-हे गौतम ! पर्याप्त यादर अप्रकायिक सब से कम हैं, अपर्याप्त उनकी अपेक्षा असंख्यात गुणा अधिक हैं।
હવે શ્રી ગૌતમ સ્વામી પ્રશ્ન કરે છે-હે ભગવન્ ! આ ખાદર પૃથ્વીકાયિકના પર્યાપ્ત અને અપર્યાપ્તમાં કે તેનાથી અ૫, ઘણા તુલ્ય અગર વિશેષાધિક છે?
શ્રી ભગવાન ઉત્તર આપે છે–હે ગૌતમ ! બાદર પૃથ્વીકાયિક પર્યાપ્ત બધાથી ઓછા છે; બાદર પૃથ્વીકાયિક અપર્યાપ્ત તેમનાથી અસંખ્યાતગણું અધિક છે.
શ્રી ગૌતમ સ્વામી પ્રશ્ન કરે છે–હે ભગવન્ ! આ બાદર અપકાયના પર્યાપ્તક અને અપર્યાપ્તકમાં કેણ કોનાથી અલ૫, ઘણ, તુલ્ય અથવા વિશેષાધિક છે ?
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૨
