________________
१९३२
प्रज्ञापनासूत्रे
एसु उववज्जति ?' किं भवनपतिषु उपपद्यन्ते ? यावत् किं वानव्यन्तरज्योतिष्कवैमानिकेषु उपपद्यन्ते, भगवान् आह-गोयमा ! हे गौतम! 'सव्वेसु चेव उववजंति' सर्वेषु चैव देवेषु भवनपत्यादि वैमानिकान्तेषु पञ्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिका उपपद्यन्ते, गौतमः पृच्छति - 'जड़ भवणवईसु किं असुरकुमारेसु उववज्र्ज्जति जाव थणियकुमारेसु उववज्जंति' यदा भवनपतिषु पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिका उपपद्यन्ते तदा किम् असुरकुमारेषु उपपद्यन्ते, यावत् किं वा नागकुमार - सुवर्णकुमारअग्निकुमार विद्युत्कुमार, उदधिकुमार - दिक्कुमारपवन कुमार - स्तनितकुमारेषु उपपद्यन्ते ? भगवान आह- गोयमा ! हे गौतम! 'सव्वेसुचेव उववज्ज'ति' सर्वेषु चैव असुरकुमारादि स्तनितकुमारान्तेषु पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिका उपपद्यन्ते, ' एवं वाणमंतर जोइसियवेमाणिएसु निरन्तरं उववज्जति' एवम् - उपर्युक्तरीत्या, वानव्यन्तरज्योतिष्कवैमानिकेषु निरन्तरम् पञ्चेन्द्रितिर्यग्योनिका उपपद्यन्ते, यावत्सौधर्मेशानसनत्कुमार माहेन्द्र ब्रह्मलोकलान्तकमहाशुक्रसहस्रार कल्प इति - गौतमः पृच्छति 'मनुस्साणं भंते! अनंतरं उच्चट्टित्ता कहिं गच्छति, कहिं उववज्र्ज्जति ? हैं, ज्योतिष्कों में उत्पन्न होते हैं अथवा वैमानिकों में उत्पन्न होते हैं ? भगवान् हे गौतम! भवनपतियों से लेकर वैमानिकों तक सभी में उत्पन्न होते हैं ।
गौतम - हे भगवन् ! यदि भवनपतियों में उत्पन्न होते हैं तो क्या असुरकुमरों में यावत्-नागकुमारों, सुवर्णकुमारों, अग्निकुमारों विद्यत्कुमारो उदधिकुमारों द्वीपकुमारों दिक्कुमारों पवनकुमारों, या स्तनितकुमारों में उत्पन्न होते हैं ?
भगवान् हे गौतम ! इन सभी में उत्पन्न होते हैं । इसी प्रकार वानव्यन्तर, ज्योतिष्क और वैमानिकों में भी उत्पन्न होते हैं, मगर वैमानिकों में सहस्रार कल्प तक उत्पन्न होते हैं ।
,
છે, જ્યોતિષ્કામાં ઉત્પન્ન થાય છે અથવા વૈમાનિકેમાં સન્ન થાય છે ? શ્રી ભગવન:-ગૌતમ ! ભવનપતિયોથી લઈને વૈમાનિક સુધી બધામાં ઉત્પન્ન થાય છે.
શ્રી ગૌતમ સ્વામી:-ભગવન્ । જો ભવનપતિયોમાં ઉત્પન્ન થાય છે તે શું અસુરકુમારામાં યાવત્–નાગકુમારા, સુવર્ણ કુમારા અગ્નિકુમારા, વિદ્યુકુમારા, ઉદધિકુમારા; દ્વીપકુમારા, પવનકુમારા, અગર સ્તનિતકુમારોમાં ઉત્પન્ન થાય છે ? શ્રી ભગવાન—આ બધામાં ઉત્પન્ન થાય છે. એજ પ્રકારે વાન~વ્યંતર, જ્યાતિષ્ક અને વૈમાનિકેામાં પણ ઉત્પન્ન થાય છે, પણ વૈમાનિકમાં સહ. સારકલ્પ સુધી ઉત્પન્ન થાય છે.
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર :૨
