________________
७४७
प्रबोधिनी टीका द्वि. पद २ सू. १९ नागकुमारदेवानां स्थानानि पाटतोरणप्रतिद्वार देश भागानि यन्त्रशतघ्नीमुशलमुसण्डी परिवारितानि अयोध्यानि सदा जयानि सदा गुप्तानि अष्टचत्वारिंशत् कोष्ठकरचितानि, अष्टचत्वारिंशत् कृतवनमालानि क्षेमाणि शिवानि किङ्करामरदण्डोपरक्षितानि लिप्तोपलिसमहितानि, गोशीर्षक सरसरक्तचन्दन दर्दरदत्त पञ्चाङ्गुलितलानि उपचितचन्दनकलशानि चन्दनघटसुकृततोरणप्रतिद्वार देशभागानि, आसक्कोत्सिक्तविपुलवृत्तव्याधारितमाल्यदामकलापानि पञ्चवर्णसर ससुरभिमुक्तपुष्पपुञ्जोपचारकलितानि कालागुरुप्रवरकुन्दरुष्कतुरुष्क धूपमघमघामायमानगन्धोद्धूताभिरामाणि सुगन्धवरगन्धिकानि गन्धिवर्तिभूतानि, अप्सरोगणसंवसंविकीर्णानि, दिव्यत्रुटितशब्दसंशस्त्रों से परिवृत हैं । शत्रुओं द्वारा अयोध्य हैं, सदा जयशील हैं, रक्षित हैं, अडतालीस कोठों वाले तथा अडतालीस वनमालाओं से सुशोभित हैं। उपद्रव रहित, मंगलमय तथा किंकर देवों के दंड से सुरक्षित हैं । लिपे-पुते रहने के कारण अतीव प्रशस्त प्रतीत होते हैं । उनमें गोशीर्ष तथा रक्त चन्दन के हाथ लगे रहते हैं जिनमें पांचों उंगलियां उसरी हुई हैं । वे चन्दन चर्चित कलशों से व्याप्त हैं और उनके प्रतिद्वार - देश में मांगलिक घटों के सुन्दर तोरण बने हुए हैं । वहां ऊपर से नीचे तक लटकते हुए विशाल और गोलाकार माल्य दामों के समूह सुशोभित रहते हैं। पंचवर्ण पुष्प विखरे रहते हैं । कृष्ण अगर, उत्तम चीडा तथा लोबान की धूप के महकने से अतिशय रमणीय प्रतीत होते हैं । वे भवन श्रेष्ठ सुगंध से सुगंधित, एवं गन्ध द्रव्य की गुटिका के समान प्रतीत होते हैं। अप्सराओं के समूहों અને મુઢિ નામના શસ્ત્રોથી પરિવૃત્ત--ઘેરાયલા છે. શત્રુએ દ્વારા અાધ્ય સામના ન કરાય તેવા છે. સદા જયશીલ છે. રક્ષિત છે. અડતાલીસ કડા વાળા તથા અડતાલીસ વનમાલાએથી સુશેાભિત છે. ઉપદ્રવ રહિત છે મગળમય તથા કિંકર દેવાના દડથી સુરક્ષિત છે. લી'પેલ ઘૂંપેલ રહેવાને કારણે અતીવ પ્રશસ્ત જણાય છે. તેઓમાં ગારેાચન તથા લાલ ચન્હનના થાપા લાગેલા હાય છે. જેમાં પાંચે આંગળીએ પડેલી હાય છે- તે ચન્તન ચર્ચિત કલશેાથી વ્યાપ્ત છે અને તેમના પ્રતિદ્વાર દેશમાં માંગલિક ઘટના સુન્દર તાર ખનેલાં હેાય છે. ત્યાં ઉપરથી નીચે સુધી લટકતી વિશાળ અને ગાળાકાર પુષ્પ માળાઓના સમૂહા સુÀાભિત હેાય છે. પંચવણુ વાળા પુષ્પ વિખરેલાં હાય છે. કૃષ્ણાગરૂ, ચિડા તથા લેાખાનના ધૂપની સુગન્ધથી અતિશય રમણીય જણાય છે. તે ભવના શ્રેષ્ઠ સુગંધથી સુગંધિત, તેમજ ગંધ દ્રષ્યની ગેટીના સમાન પ્રતીત થાય છે. અપ્સરાઓના સમૂહથી વ્યાપ્ત રહે છે. દિવ્ય
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૧