________________
प्रमेयबोधिनी टीका द्वि. पद २ सू.४ बादरवायुकायिकानां स्थानानि ५८९ 'विमाणेसु' विमानेषु ग्रेवेयकादिषु 'विमाणावलियासु' विमानावलिकासु, 'विमाणपत्थडेसु' विमानप्रस्तटेषु, विमाणछिद्देसु'-विमानच्छिद्रेसु' 'विमाणनिक्खुडेसु' विमान निष्कुटेषु-गवाक्षादिसदृशविमानावासप्रदेशविशेषेषु, तथा-'तिरियलोए'तिर्यग्लोके 'पाईणपईणदाहिणउदीण'-प्राची-प्रतीची- दक्षिणोदीचीषु 'सम्वेमुचेव लोगागासछिदेसु'-सर्वेषु चैव लोकाकाशच्छिद्रेषु 'लोगनिक्खुडेसु य'-लोकनिष्कुटेषु च गवाक्षादि कल्पलोकावासप्रदेशेषु इत्यर्थः ‘एत्थ णं'-अत्र खलु-उपयुक्तस्थानेषु 'बायरवाउकाइयाणं'-बादरवायुकायिकानाम् ‘पज्जत्तगाणं' पर्यासकानाम् 'ठाणा पण्णत्ता' स्थानानि प्रज्ञप्तानि, 'उववाएणं' उपपातेन-उपपातमाश्रित्य उपपातापेक्षयेत्यर्थः, 'लोयस्स' लोकस्य 'असंखेज्जेसु भागेसु'-असंख्येषु भागेषु 'समुग्धाएणं' समुदातेन-समुद्घातमाश्रित्य-समुद्घातापेक्षयेत्यर्थः, 'लोयस्स असंखेज्जेमु भागेसु'-लोकस्यासंख्येयेषु भागेषु-सट्ठाणेणं लोयस्स असंखेज्जेसु भागेसु-स्वस्थानेन स्वस्थानमाश्रित्य स्वस्थानापेक्षयेत्यर्थः, लोकस्यासंख्येयेषु भागेषु पर्याप्तकवायुकायिका वर्तन्ते, पर्याप्ता वायवोऽतिबहवो भवन्ति विमानों में, विमानों की अवलिकाओं में, विमानों के पाथडों में, विमानों के छिद्रों में, विमानों के निष्कुटों अर्थात् गवाक्ष आदि के समान विमान-प्रदेशों में, तिर्छ लोक के अन्दर पूर्व, पश्चिम, दक्षिण और उत्तर दिशा में, समस्त लोकाकाश के छिद्रों में, लोक के निष्कुट प्रदेशों में, इन सब उपर्युक्त स्थानों में पर्याप्त बादर वायुकायिकों के स्थान हैं।
ये स्थान उपपात की अपेक्षा लोक के असंख्येय भागों में, समु. दघात की अपेक्षा लोक के असंख्येय भागों में, और स्वस्थान की अपेक्षा भी लोक के असंख्येय भागों में पर्याप्तक वायुकायिक होते हैं। पर्याप्त वायुकायिक बहुत अधिक होते हैं, क्यों कि जहां भी खाली जगह है वहां वायु बहती है और लोक में खाली जगह बहुत વિમાનની આવલિકાઓમાં વિમાનના પરથારમાં, વિમાનના છિદ્રોમાં, વિમાનના નિકુટમાં અર્થાત્ જાળીયાઓ આદિન સમાન વિમાન પ્રદેશમાં
તિર્થાલેકની અંદર પૂર્વ, પશ્ચિમ. ઉત્તર દક્ષિણ દિશાઓમાં, સમસ્ત કાકાશના છિદ્રોમાં લેકના નિષ્કટ પ્રદેશમાં આ બધાં ઉપર કહેલાં સ્થાનમાં પર્યાપ્ત બાદર વાયુકાયિકાના સ્થાન છે.
આ સ્થાન ઉપપાતની અપેક્ષાએ લોકના અસંખ્યય ભાગોમાં, સમુદઘાતની અપેક્ષાએ લેકના અસંખ્યય ભાગમાં અને સંસ્થાનની અપેક્ષાએ પણ લેકના અસંખ્યય ભાગમાં પર્યાપ્તક વાયુકાયિક હોય છે. પર્યાપ્ત વાયુકાયિક ઘણા વધારે હોય છે, કેમકે જ્યાં પણ ખાલી જગ્યા હોય છે ત્યાં વાયુ વહે
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૧