________________
प्रमेयबोधिनी टीका प्र. पद १ सू. ३६ समेदमनुष्य स्वरूपनिरूपणम्
तत्र पञ्चसु हैमवतेषु पश्चसु हैरण्यवतेषु मनुष्या गव्यूतप्रमाणोच्छ्रितशरीराः एक पल्योपमायुष्काः वज्रर्षभनाराचसंहननाः समचतुरस्रसंस्थाना चतुर्थातिक्रमभोजनशीलाः, एकोनाशीति दिनानि अपत्यपालकाः भवन्ति, पञ्चसु रम्यकेषु द्विपल्योपमायुष्काः द्विगव्यूतप्रमाणशरीरोच्छ्रया वज्रऋषनाराच संहनना समचतुरससंस्थानाः, षष्ठभक्तातिक्रमे भोजनग्राहिण चतुःषष्टिदिनान्यपत्यपालका भवन्ति, पञ्चसु देवकुरुषु पञ्चसु उत्तरकुरुषु त्रिपल्योपमायुष्काः गव्यूतत्रयप्रमाणशरीरोच्छ्रायाः, समचतुरस्रसंस्थानाः वज्रऋषभनाराच संहननिनः अष्टमभक्ताति, - क्रमाहारग्राहकाः, एकोनपञ्चाशद्दिनानि अपत्यपालका भवन्ति एतेषु सर्वेष्वपि क्षेत्रों में मनुष्य एक गव्यूति ऊंचे शरीर वाले होते हैं। उनकी आयु एक पल्योपम की होती है । वज्र - ऋषभनाराच संहनन वाले, समचतुरस्त्रसंस्थान वाले, एकान्तर भोजी और ७९ दिनों तक अपनी सन्तान का पालन करने वाले होते हैं। पांच हरिवर्ष एवं पांच रम्यकवर्ष क्षेत्रों में दो पल्योपम की आयु वाले, दो गव्यूति ऊंचे शरीर वाले, वज्रऋषभनाराच संहनन वाले, समचतुरस्रसंस्थान वाले, दो दिन छोडकर आहार करने वाले और चौसठ दिनों तक सन्तान का पालन करने वाले होते हैं। पांच देवकुरु और पांच उत्तरकुरु क्षेत्रों में तीन पत्योपम की आयु वाले, तीन गव्यूति ऊचे शरीर वाले, समचतुरस्रसंस्थान और वज्र - ऋषमनाराच संहनन वाले होते हैं। तीन दिन बीच में छोडकर आहार करते हैं। उनपचास दिनों तक सन्तान का पालन करते हैं । इन सभी क्षेत्रों में, अन्तरद्वीपों की भांति, मनुष्यों के भोगों
४३९
થાય તેમાંથી પાંચ હૈમવત અને પાંચ હેરણ્યવત ક્ષેત્રામાં મનુષ્ય એક ગબ્યૂતિના જેટલા ઊંચા શરીરવાળા હેાય છે. તેમનુ આયુષ્ય પાપમ ગણેલ છે (હાય છે) વજ્ર રૂષભ નારાચ સહનનવાળા, સમ ચતુરસ સંસ્થાનવાળા એકાન્તર જમનારા અને ૭૯ દિવસા સુધી પેાતાના સંતાનેનુ પાલન કરવાવાળાં હૈય છે. પાંચ વિષ` તેમજ પાંચ રમ્યક વર્ષ ક્ષેત્રોમાં એ પલ્યાપમની આયુષ્ય વાળા એ ગબ્યૂતિ ઊંચા શરીરવાળા, વા, રૂષભ નારાચ સહનવાળા, સમ ચતુરસ સંસ્થાન વાળા બે દિવસ બાદ ખારાક ખાનારા અને ચેાસડ દિવસ સુધી સંતાનનુ પાલન કરવા વાળા હોય છે.
પાંચ દેવકુરૂ અને પાંચ ઉત્તરકુરૂ ક્ષેત્રામાં ત્રણ ક્લ્યાપમની આયુષ્યવાળા ત્રણ ગગૃતિ ઊંચા શરીરવાળા, સમચતુરસ સ્થાનવાળા અને વજ્ર રૂષભ નારાચ સહનનવાળા હેાય છે. ત્રણ દિવસે વચમાં છેડીને આહાર કરે છે, ૪૯ દિવસા સુધી સંતાનનું પાલન કરે છે,
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૧
