________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र. ३ उ. ३ सू.११३ चन्द्रादिदेवानां विमानसंस्थानादिनि ९६९ विमानस्यापि सैवाssयामविष्कम्भपरिक्षेप- बाहल्यैः कियद्भिरिति पृच्छाऽऽस्ते ? भगवानाह - 'गोयमा ! अडयालीसं एगसद्विभागे जोयणस्स आयामविक्खंभेणं तं तिगुणं सविसेसं परिक्खेवेणं - चउवीसं एगसद्विभागे जोयणस्स बाहल्लेणं पद्मत्ते' हे गौतम! अष्टचत्वारिंशतम् - एकषष्टिभागान् योजनस्याऽऽयामविष्कम्भाभ्याम्, तत् त्रिगुणितं सविशेषं परिक्षेपेण, चतुर्विंशतिम् एकषष्टिभागान् योजनस्य बाहल्येन सूर्यविमानं प्रज्ञप्तम् इति । ' एवं गहविमाणे वि ? गोयमा ! अद्धजोयणं आयामविक्खंभेणं सविसेसं परिक्खेवेणं कोसं बाहल्लेणं' एवं गहविमानेऽपि पृच्छा ? भगवानाह - हे गौतम ! अर्धयोजनम् १ सविशेषम् - २ क्रोशम् ३ आयामविष्कम्भपरिक्षेप - बाहल्यैर्विद्धि इति । 'नक्खत्तविमाणेणं कोसं आयामविक्खंभेणं-तं तिगुणं सविसेसं० परि० अद्धकोर्स बाहल्लेणं पन्नत्ते' नक्षत्रविमानं और मोटाई भी है भदन्त ! कितनी कही गई है ? तो इसके उत्तर में प्रभु कहते है 'गोयमा । अडयालीसं एगसट्ठिभागे जोयणस्स आयामविक्खंभेणं तं तिगुणं सविसेसं परिक्खेवेणं चउविसं एगसट्टिभागे जोयणस्स बाहल्लेणं पणत्ते' हे गौतम ! एक योजन के ६१ भागों में से ४८ भाग प्रमाण सूर्यविमान की लम्बाई चौडाई है इस प्रमाण से कुछ अधिक तीन गुणी सूर्यविमान की परिधि है तथा एक योजन के ६१ भागों में से २८ भाग प्रमाण इसकी मोटाई है । ' एवं गहविमाणे वि अद्धजोयणं आयामविक्खंभेणं सविसेसं परि० कोर्स बाहल्लेणं' ग्रहविमान भी आधे योजन का लम्बा चौडा है कुछ अधिक आधे कोश की इसकी परिधि है और एक कोश की इसकी मोटाई है 'क्वत्तविमाणे णं कोसं आयामविक्खंभेणं तं तिगुणं सविसेसं परि અને જાડાઈ હૈ ભગવન્ કેટલી કહેવામાં આવેલ છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં अनुश्री हे छे ! - 'गोयमा अडयालीसं एगसट्ठिभागे जोयणस्स आयामविक्खंभेणं तं तिगुणं सविसेसं परिक्खेवेणं चउवीसं एगसट्ठि भागे जोयणस्स बाहल्लेणं पण्णत्ते' हे गौतम! योनना ११ मेस लागोमांथी ४८ अड़तालीस ભાગ પ્રમાણ સૂર્ય વિમાનની લખાઇ પહેાળાઈ છે. આ પ્રમાણમાંથી કંઇક વધારે ત્રણ ગણી સૂર્ય વિમાનની પરિધિ છે. તથા એક યેાજનના ૬૧ એકસઠ ભાગામાંથી ૨૮ અચાવીસ ભાગ પ્રમાણ સૂર્ય વિમાનની મોટાઇ (જાડાઇ) छे. 'एवं हविमाणे वि अद्धजोयणं आयामविक्खंभेणं सविसेसं परि० कोसं बाह ल्लेणं' थड विभान पशु अधयन्ननी संमा यहोजा वाजु छे. अने તેની પરિધિ કાંઇક વધારે અર્ધા ગાઉની છે. અને એક ગાઉની તેની જાડાઈ छे. 'णक्खत्त विमाणेणं कोसं आयामविक्खंभेणं तं तिगुणं सविसेसं० बाहल्लेणं जी० १२१
०
જીવાભિગમસૂત્ર