________________
३८४
जीवाभिगमसूत्रे द्वारान्तरं भवति ॥१॥ एकोनाशीति : सहस्राणि द्विपंचाशदर्धयोजनम् । द्वारस्य च द्वारस्य च अन्तरमेतद् विनिर्दिष्टम् ॥इति।।सू० ७१॥
मूलम्-जंबुद्दीवरस णं भंते ! दीवरस पएसा लवणं समुदं पुटा हता पुटा । तेणं भंते! किं जंबुद्दीवे दीवे लवणसमुद्दे गोयमा ! जंबुद्दीवे दीवे नो खलु ते लवणसमुद्दे । लवणस्स णं भंते ! समुदरस पदेसा जंबुद्दीवं दीवं पुदा हंता पुट्टा तेणं भंते! किं लवणसमुद्दे जंबुद्दीवे दीवे गोयमा ! लवणेणं ते समुद्दे नो खलु ते जंबुद्दीवे दीवे ! जंबुद्दीवे णं भंते ! दीवे जीवा उद्दाइत्ता लवणसमुदे पञ्चायति गोयमा ! अत्थेगइया पञ्चायति अत्थेगइया नो पञ्चायति । लवणे णं भंते ! समुद्दे जीवा उदाइत्ता उदाइत्ता जंबुद्दीवे दीवे पञ्चायति गोयमा ! अत्थेगइया पञ्चायति अत्थेगइया नो पञ्चायति ॥सू० ७२॥
छाया-जम्बुद्वीपस्य खलु भदन्त ! द्वीपस्य प्रदेशा लवणसमुद्रं स्पृष्टाः हंत ! स्पृशाः ते खलु भदन्त ! किं जम्बुद्वीपो द्वीपो लवणसमुद्रः२ गौतम ! जम्बूद्वीपो द्वीप:-न खलु ते लवण समुद्रः। लवणस्य खलु भदन्त ! समुद्रस्य प्रदेशाः जम्बूद्वीपं द्वीपं स्पृष्टाः हंत स्पृष्टाः। ते खलु भदन्त ! किं लवणसमुद्रः जम्बुद्वीपो द्वीपः गौतम ! लवणः खलु ते समुद्रः न खलु ते जम्बुद्वीपो द्वीपः। जम्बूद्वीपे द्वीपे खलु भदन्त ! द्वीपे जीवा अवदायाऽवद्राय लवणसमुद्रे प्रत्यायान्ति ? गौतम ! सन्त्येककाः प्रत्यायान्ति सन्त्येकका नो प्रत्यायान्ति । लवणे खलु भदन्त ! समुद्रे जीवा अबदायाऽवद्राय जम्बुद्वीपे द्वीपे प्रत्यायान्ति गौतम ! सन्त्येककाः प्रत्यायान्ति सन्त्येकका नो प्रत्यायान्ति ॥सू०॥७२॥
टीका--'जंबुद्दीवस्स णं भंते दीवस्स'-जंबुद्वीपस्य खलु भदन्त ! द्वीपस्य, पएसा लवणं समुई पट्टा' प्रदेशाः स्वसीमान्तश्चरम भूभागाः किं लवणं समुद्रं स्पष्टाः कुडघद्वारों का प्रमाण बतलाकर जम्बूद्वीप की परिधि में से उसे घटाया गया है वही कथन इन गाथाओं द्वारा पुष्ट किया गया है ॥६९॥
'जंबुद्दीवस्स णं भंते ! दीवस्स' इत्यादि ।
टीकार्थ-हे भदन्त ! जम्बूदीप के प्रदेश क्या लवण समुद्र को એજ સઘળું કથન આ ગથાઓ દ્વારા પુષ્ટ કરવામાં આવેલ છે. જે સૂ. ૬૮ છે
'जंबुद्दीवस्स णं भंते ! दीवस्स' त्यात
જીવાભિગમસૂત્ર