________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.१० सू.१५२ जीवानां नवविधत्वनिरूपणम् १५१३ दसवाससहस्साइं-उक्कोसेणं तेत्तीसं सागरोवमाई' नैरयिकः खलु भदन्त ! गौतम ! जघन्येन दशवर्षसहस्राणि-उत्कर्षेण त्रयस्त्रिंशत्सागरोपमाणि नैरयिको भवति । 'पंचिंदियतिरिक्खजोणिए णं भंते ! जहन्नेणं अंतोमुहुत्त-उक्कोसेणं तिनि पलिओवमाई पुव्वकोडीपुहुत्तमब्भहियाई' पश्चन्द्रियतिर्यग्योनिकः खलु भदन्त !० गौतम ! अन्तर्मुहूत जघन्येन उत्कृष्टतस्तु-त्रीणि पल्योपमानि पूर्वकोटिपृथक्त्वाभ्यधिकानि । ‘एवं मणूसे वि' एवं मनुष्योऽपि । 'देवा जहा नेरइया' जघन्येन दशवर्षसहस्राणि-उत्कर्षत स्त्रयस्त्रिंशत्सागरोपमाणि यथा नैरयिक रूप से कितने काल तक रहता है ? उत्तर में प्रभु कहते हैं-हे गौतम ! नैरयिक नैरयिक रूप से कम से कम 'दसवाससहस्साई' दश हजार वर्ष तक रहता है और 'उक्कोसेणं तेत्तीसं सागरोवमाई' अधिक से अधिक ३३ सागरोपम काल तक रहता है 'पंचेंदियतिरिक्खजोणिए णं भंते ! जह० अंतोमु० उक्को तिणि पलिओवमाइं पुव्वकोडि पुहत्तमभहियाई' हे भदन्त ! पश्चेन्द्रिय तिर्यश्च पंचेन्द्रिय तिर्यग्-अवस्था में कितने काल तक रहता है ? उत्तर में प्रभु कहते हैं-हे गौतम ! पञ्चेन्द्रिय तिर्यश्च पञ्चेन्द्रिय तिर्यग अवस्था में कम से कम एक अन्तर्मुहूर्त तक रहता है और अधिक के अधिक पूर्वकोटि पृथक्त्व अधिक तीन पल्योपम तक रहता है 'एवं मणूसे वि, देवा जहा णेरइया' इसी प्रकार से मनुष्य भी मनुष्यरूप से कम से कम एक अन्तर्मुहूर्त तक रहता है और अधिक से अधिक पूर्वकोटि पृथक्त्व अधिक तीन पल्योपम तक रहता है। છે નરયિક પણાથી કેટલા કાળ પર્યન્ત રહે છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી ४ छ - गौतम ! नयि नयि४थी माछामा छ। 'दसवाससहस्साई' स १२ ११ पन्त रहे छ, भने 'उक्कोसेणं तेत्तीसं सागरोवमाई' पधारेभा पधारे 33 तीस सागरेश५म ॥ ५यन्त २९ छे. पंचिंदियतिरिक्ख जेणिएणं भते ! जहण्णेणं अंतोमुहुत्तं उक्कोसेणं तिण्णि पलिओवमाई पुव्वकोडिपुहुत्तमन्भहियाई' लान् ! पश्यन्द्रिय तिय य पथन्द्रिय तिय અવસ્થામાં કેટલા કાળ પર્યત રહે છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી કહે છે કેહે ગૌતમ ! પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ પંચેન્દ્રિય તિર્યંગ અવસ્થામાં ઓછામાં ઓછા એક અંતમુહૂર્ત પર્યન્ત રહે છે. અને વધારેમાં વધારે પૂર્વ કેટિ પૃથકત્વ વધારે ત્રણ पक्ष्यो५५ ५ - २९ छ. 'एवं मणूसे वि देवा जहा नेरइया' से प्रमाणे मनुष्य પણ મનુષ્ય પણાથી ઓછામાં ઓછા એક અંતર્મુહૂર્ત પર્યન્ત રહે છે. અને વધારેમાં વધારે પૂર્વ કેટિ પૃથક્વ અધિક ત્રણ પપમ પર્યન્ત રહે છે,
जी० १९०
જીવાભિગમસૂત્ર