________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.१० सू.१५१ जीवानां अष्टविधत्वनिरूपणम् १५०३ नेरइया तिरिक्खजोणिया तिरिक्खजोणीओ मणुस्सा माणुसीओ देवा देवीओ सिद्धा' नैरयिकाः तिर्यग्योनिकाः तिर्यग्योनिक्यः मनुष्याः मानुष्यः देवाः देव्यः सिद्धाः पक्षान्तरे सर्वजीवा एष्वन्तर्भूताः । 'नेरइए णं भंते ! तेरइयत्ति कालओ केवच्चिरं होइ ? गोयमा ! जहन्नेणं दसवास सहस्साई उक्कोसेणं तेत्तीसं सागरोवमाई नैरयिकरूपेण नैरयिकः कियचिरम् ? गौतम ! दशवर्षसहस्राणि जघन्येनोत्कर्षेण त्रयस्त्रिंशत्सागरोपमाणि । 'तिरिक्खजोणिएणं भंते ! तिरिक्खजोणि यत्ति कालओ केवच्चिरं होइ ? जहन्नेणं अंतोमुहुत्तं-उक्कोसेणं वणस्सइकालो' जीवा पन्नत्ता' अथवा समस्त जीव आठ प्रकार के इस रीति से भी कहे हैं 'तं जहा' जैसे-नेरइया तिरिक्खजोणिया, तिरिक्खजोणिणीओ, मणुस्सा मणुस्सीओ, देवा देवीओ, सिद्धा' नैरयिक १ तिर्यग्योनिक पुल्लिङ्ग, तिर्यग्योनिक स्त्रीलिङ्ग, मनुष्यपुल्लिङ्ग, मनुष्य स्त्रीलिङ्ग देव पुल्लिङ्ग देवस्त्रीलिङ्ग और सिद्ध इन्ही में संसारी और असंसारी ये सब जीव अन्तर्भूत हो जाते हैं ! 'णेरइयाणं भंते ! नेरइयत्ति कालओ केवच्चिरं होइ' हे भदन्त ! नैरयिक जीव नैरयिक रूप से कितने काल तक रहता है ? उत्तर में प्रभु कहते हैं 'गोयमा ! जहन्नेणं दसवाससहस्साई उकोसेणं तेत्तीसं सागरोवमाई' हे गौतम ! नैरयिक नैरयिक रूप से कम से कम १० हजार वर्ष तक रहता है और अधिक से अधिक ३३ सागरोपम तक रहता है 'तिरिक्खजोणिए णं भंते ! तिरिक्खजोणियत्ति कालओ केवच्चिरं होइ' हे भदन्त ! तिर्यग्योनिक पुल्लिग जीव
मा सघा 241 प्र४२॥ मारते ५५ छ. 'तं जहा' भनेरइया तिरिक्खजोणिया, तिरिक्खजोणिणीओ, मनुस्सा मणुस्सीओ देवा देवीओ सिद्धा' १२ચિક ૧ તિર્યનિક પુરૂષ જાત ૨ તિર્યનિક સ્ત્રી જાત ૩ મનુષ્ય પુરૂષજાત ૪ મનુષ્ય સ્ત્રી જાત પ દેવ પુરૂષ જાત ૬ દેવસ્ત્રી જાત ૭ અને સિદ્ધ ૮ આમના માં સંસારી અને અસંસારી આ બધા પ્રકારના અન્તર્ગત થઈ जय छे. 'णेरइयाणं भंते ! नेरईयत्ति कालओ केवच्चिरं होई' मापन् ! નિરયિક જીવ નરયિક પણાથી કેટલા કાળ પર્યન્ત રહે છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં प्रभुश्री ४ छ -'गोयमा ! जहण्णेणं दसवाससहस्साई उक्कोसेणं तेत्तीसं वास. सहस्साई गौतम ! नैरयि नै२.५४ पाथी मेछामा सौछ। १० ४स इतर વર્ષ પર્યન્ત રહે છે. અને વધારેમાં વધારે ૩૩ તેત્રીસ સાગરોપમ પર્યન્ત २९ छे. 'तिरिक्खजोणिएणं भंते ! तिरिक्खजोणियत्ति कालओ केवच्चिरं होई' હે ભગવદ્ તિર્યનિક પુરૂષજાત તિગેનિક પુરૂષ પણાથી કેટલા કાળ
જીવાભિગમસૂત્ર
