________________
૪રૂર
जीवाभिगमसूत्रे अणंत कालं वणस्सइकालो' उत्कर्षेणानन्त कालं वनस्पतिकालः प्रागुक्त एव । 'अवेयए दुविहे पन्नत्ते साईए वा अपज्जवसिए साइए वा सपज्जवसिए' अवेदको द्विविधः साद्यपयवसितः क्षीणवेद: १ सादिको वा सपर्यवसितः उपशान्तवेदः। 'से जहन्नेणं एकं समयं उक्कोसेणं अंतोमुहुत्त' स जघन्येनै समयम्, द्वितीयसमये मरणतो देवगतौ पुरुषवेद संभवात् । उत्कर्षेणान्तर्मुहूताम् तदनन्तरं मरणतः क्योकि उपशमनश्रेणि में जब नपुंसकवेद का उपशमन हो जाता है और उससे पतित होने पर फिर वह जीव उसका अनुभवन केवल एक समय तक ही कर पाता है बाद में वह मरकर पुरुषवेद में उत्पन्न हो जाता है । तथा उत्कृष्ट से वनस्पतिकाल प्रमाण है। इस वनस्पतिकाल का कथन पहिले कई बार कर दिया गया है । 'अवेदए दुविहे पण्णत्ते' अवेदक दो प्रकार का कहा गया है जैसे-एक 'सादीए वा अपज्जवसिए, सादीए वा सपज्जवसिए' सादिक अपर्यवसित
और सादिक सपर्यवसित इनमें सादिक अपर्यवसित क्षीण वेद वाला जीव है और सादिक सपर्यवसित उपशान्त वेद वाला जीव है । इनमें जो सादि सपर्यवसित वेद वाला जीव है वह जघन्य से एक समय तक अवेवाला रहता है क्योंकि द्वितीय समय में मरण से उसके देवगति में पुरुषवेद का होना संभव हो जाता है और उत्कृष्ट से वह एक अन्तर्मुहूर्त तक अवेदक रहता है इसके बाद उससे उसी वेद का उदय हो जाता है।
જ્યારે નપુંસકવેદને ઉપશમ થઈ જાય અને પછી ફરીથી તે જીવ તેને અનુભવ કેવળ એક સમય પર્યન્ત જ કરી શકે છે. તે પછી તે મરીને પુરૂષવેદમાં ઉત્પન્ન થઈ જાય છે. તથા ઉત્કૃષ્ટથી વનસ્પતિકાળ પ્રમાણ છે. આ वनस्पतिर्नु थन पडस मिवार ४२ हेवामा मावेस छ. 'अवेदए दाविहे पण्णत्ते' अव ये ना ४ामा माया छे. सम-सादीए वा अपज्जवसिए, सादीए वा सपज्जवसिए' मे४ सा६४ सप वसित भने બીજા સાદિક સપર્યવસિત તેમાં સાદિક અપર્યવસિત ક્ષીણવેદ વાળા જીવ છે. અને સાદિક સપર્યવસિત ઉપશાંત વેદ વાળા જીવ છે. તેમાં જે સાદિક સપર્યાવસિત વેદ વાળા જીવ છે, તે જઘન્યથી એક સમય પર્યન્ત અદવાળા રહે છે. કેમકે -બીજા સમયમાં મરણ કરવાથી તેને દેવગતિમાં પુરૂષ વેદ હોવાનું સંભવિત થઈ જાય છે. અને ઉત્કૃષ્ટથી તે એક અંતમુહૂર્ત સુધી અવેદક રહે છે. તે પછી એજ વેદનો ઉદય થઈ જાય છે.
જીવાભિગમસૂત્ર
