________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र. ५ सू. १३३ बादरादीनामल्पबहुत्व निरूपणम्
१२४१
"
पृथिवी कायिकानां बादरतेजोवायुवनस्पतिकायिकानां बादरत्रसकायिकानां च 'कयरे कयरेर्हितो ० ' कतरेकतरेभ्योऽल्पावा बहुका वा तुल्या वा विशेषाधिकावेति प्रश्नः ? भगवानाह - 'गोयमा ! सच्वत्थोवा बादरतसकाइया' हे गौतम! सर्वस्तोकाः सर्वेभ्योऽल्पा बादरत्रसकायिका: 'वायर उकाइया असंखेज्जगुणा' एभ्यो बादरतैजसकायिका असंख्येयगुणाः 'पत्तेयसरीर वायरवणस्सइकाइया असंखज्जगुणा' एभ्यः प्रत्येकशरीर बादरवनस्पतिकाया असंख्येयगुणाः 'तव जाव बायरवाउकाइया असंखेज्जगुणा' बादरनिगोदा असंख्येयगुणाः तेभ्यो बादरपृथिवीकायिकाः, तेभ्यो बादराप्कायिकाः ततो बादरवायुके, बादर अकायिकों के, बादर तेजस्कायिकों के, बादर वायुकायिकों के, बादर वनस्पतिकायिकों के, और त्रसकायिकों के बीच में कौन जीव किन जीवों की अपेक्षा अल्प हैं ? और कौन किनकी अपेक्षा बहुत हैं ? कौन किनके अपेक्षा बराबर हैं ? और कौन किनके विशेपाधिक हैं ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं - 'गोयमा ! सव्वत्थोवा बायर तसकाइया' हे गौतम! सब से कम बादर त्रसकायिक जीव हैं बायर ते काइया असंखेज्जगुणा' इनकी अपेक्षा बादर तेजस्कायिक जीव असंख्यातगुणें अधिक हैं । 'पत्तेय शरीर बायरवणस्सइ असं खेज्जगुणा' बादर तेजस्कायिक जीवों की अपेक्षा प्रत्येक शरीर बादर वनस्पतिकायिक जीव असंख्यातगुणें अधिक हैं । 'तहेव जाव बायर वाउकाइया असंखेज्जगुणा' प्रत्येक बादर वनस्पतिकायिक की अपेक्षा यावत् - बादर निगोद असंख्यातगुणें अधिक हैं इनकी अपेक्षा बादर पृथिवीकायिक असंख्यातगुणें अधिक हैं इनकी अपेक्षा बादर अष्का
પૃથ્વીકાયિકામાં ખાદર અપ્કાયિકામાં, ખાદર તેજસ્કાયિકામાં, ખાદર વાયુકાયિકા માં અને માદર ત્રસકાયિકામાં કયા જીવે કયા જીવે કરતાં અલ્પ છે ? અને કયા જીવા કયાં જીવા કરતાં વધારે છે ? કોણ કોની ખરાખર છે ? અને કણ કાનાથી વિશેષાધિક છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી ગૌતમસ્વામીને કહે છે
- 'गोयमा ! सव्वत्थोवा बायरतसकाइया' हे गौतम! सौथी गोछा माहर वसायिक व छे. 'बायर तेजकाइया असंखेज्जगुणा' तेना ४२तां माहरतेस्छायिङ लव असंख्यातगणा वधारे छे. 'पत्तेय बायर वणस्सइकाइया असंखेज्जगुणा' जाहर तेन्स्ायिक भवना पुरता उरतां प्रत्येक माहर वनस्पति કાયિક જીવ असं ज्यातला वधारे छे. 'तहेव जाव बायर वाउकाइया असंखेज्जगुणा' प्रत्ये र वनस्पति अयि ना उरतां यावत् महर निगोह असખ્યાતગણા વધારે છે. તેના કરતાં ખાદર પૃથ્વીકાયિક અસંખ્યાતગણા વધારે
जी० १५६
જીવાભિગમસૂત્ર