________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.५ सू.१३३ बादरादीनामल्पबहुत्वनिरूपणम् १२२७ स्थानानि प्रज्ञप्तानि तथा-यत्रैव वादरतेजस्कायिकानां पर्याप्तकानां स्थानानि तत्रैवापर्याप्तकानां बादरतेजस्कायिकानां स्थानानि प्रज्ञप्तानि) बादरबनस्पतिकायिकास्तु-त्रिष्वपि लोकेषु भवन्ति । उक्तञ्च-प्रज्ञापनाया स्थानाख्यद्वितीयपदे'कहि णं भंते ! बायरवणस्सइकाइया णं पज्जत्तगाणं ठाणा पन्नत्ता ? गोयमा ! सहाणेणं सत्तमु घणोदहीमु-सत्तसु घणोदहीवलएसु अहोलोए पायालेसु भवणेसु भवणपत्थडेसु उडुलोए कप्पेसु विमाणावलियासु विमाणपत्थडेसु तिरियलोए अगडेसु तलाएसु नदीसु दहेसु वावीसु पुक्खरिणीसु गुंजालियासु सरेसु सरपंतियासु उज्झरेसु चिल्ललेसु पल्ललेसु वप्पिणेसु दीवेसु समुद्देसु सव्वेसु चेव जलासएसु जलट्ठाणेसु, एत्थ णं बायरवणस्सइकाइयाणं पज्जत्तगाणं ठाणा के स्थान है वहीं पर अपर्याप्त बादर तेजस्कायिक जीवों के स्थान है अतः प्रत्येक शरीर वादर वनस्पतिकायिकों की अपेक्षा बादर पर्याप्त तेजस्कायिक जीव असंख्यातगुणें हीन है ऐसा कथन स्पष्ट हो जाता है तथा इनकी अपेक्षा वे असंख्यातगुणें अधिक है यह कथन पुष्ट हो जाता है। क्योंकि बादर वनस्पतिकायिक जीव तीनों लोकों में है । प्रज्ञापना के द्वितीय स्थानपद में ऐसा ही कहा हुआ है-'कहिणं भंते ! बाद वणस्सइकाइयाणं पज्जत्तगाणं ठाणा पन्नत्ता ? गोयमा ? सट्ठाणेणं सत्तसु घणोदहीसु सत्तसु घणोदहिवलएसु अहोलोए पायालेसु भवणेसु भवपत्थडेसु उडलोए कप्पेसु विमाणावलियासु विमाणपत्थडेसु तिरियलोए अगडेसु तलाएसु नदीसु दहेसु बावीसु पुक्खरिणिसु गुंजालियासु सरेसु सरपंतीसु, उज्झरेसु चिल्ललेसु पल्ललेसु वप्पिणेसु, दीवेसु समुद्देसु सव्वेसु चेव जलासएसु जलहाणेसु एत्थणं ક્ષાથી ૫ પાંચ મહાવિદેહમાં અને જ્યાં પર્યાપ્ત બાદર તેજસ્કાયિક જીના સ્થાન છે ત્યાંજ અપર્યાપ્તક બાદર તેજસ્કાયિક જીના સ્થાને છે, તેથી પ્રત્યેક શરીર બાર વનસ્પતિકાચિકેના કરતાં બાદરપર્યાપક તેજસ્કાયિક જીવ અસંખ્યાતગણુ ઓછા છે. એ રીતનું કથન સ્પષ્ટ થઈ જાય છે. તથા તેના કરતાં તેઓ અસંખ્યાતગણું વધારે છે. એ કથન પુષ્ટ થાય છે. કેમકે–આદર વનસ્પતિકાયિક જીવ ત્રણે લોકમાં છે. પ્રજ્ઞાપના सूत्रना भी स्थान५४मां से प्रमाणेनु ४थन ४२वामां आवेस छ-'कहि णं भंते ! बादरवणस्सइकाइयाण पज्जत्तगाणं ठाणा पण्णत्ता ? गोयमा ! सटाणेणं सत्तसु घणोदहीसु सत्तसु धणोदहिवलएसु अहोलोए पायालेसु भवणेसु भवणपत्थडेसु उढलोए कप्पेसु विमाणावलियासु विमाणपत्थडेसु तिरियलोए अगडेसु तलाएसु नदीसु दहेसु बावीसु पुक्खरिणिसु गुंजालियासु सरेसु सरपंतिसु, उज्झरेसु चिल्लालेसु पल्ललेसु, दीवेसु, समुद्देसु सव्वेसु चेव जलासएसु जलढाणेसु एत्थणं बायर
જીવાભિગમસૂત્ર