________________
१२२६
जीवाभिगमसूत्रे द्वितीयस्थानपदे - 'कहि णं भंते ! बायर तेउकाइयाणं पज्जत्तापज्जत्ताणं ठाणा पन्नत्ता ? गोयमा ! अंतो मणुस्सखेत्ते अड्डाइज्जेसु दीवसमुद्देसु निव्वाघापणं पनरससु कम्मभूमी वाघाएणं पंचसु महाविदेसु एत्थ णं बायर ते उक्काइयाणं पज्जत्तगाणं ठाणा पन्नत्ता' तथा - ' जत्थेव बायर तेउकाइयाणं पज्जत्ताणं ठाणा पन्नत्ता तत्थेव अपज्जत्तगाणं बायर तेउका इयाणं ठाणा पन्नत्ता' कुत्र खलु भदन्त ! बादर तेजस्कायिकानां पर्याप्ताऽपर्याप्तकानां स्थानानि प्रज्ञप्तानि ? गौतम ! अन्तर्मनुष्यक्षेत्रे सार्धतृतीयेषु द्वीपसमुद्रेषु निर्व्याघातेन पंचदशसु कर्मभूमिषु व्याघातेन पंचसु महाविदेहेषु अत्र खल बादरतेजस्कायिकानां पर्याप्तकानां बादर तेजस्कायिक मनुष्यक्षेत्र में ही होते है - प्रज्ञापना में ऐसा ही कहा गया है - 'कहिणं भंते ! बादरतेउकाइयाणं पज्जत्तापज्जत्ताणं ठाणा पण्णत्ता ?' 'गोयमा ! अंतो मणुस्सखेत्ते अड्डाइज्जेसु दीवसमुदेसु निव्वाघाएणं पन्नरससु कम्मभूमीसु वाघाएणं पंचसु महाविदेहेसु एत्थ बायर उकाईयाणं ठाणा पन्नत्ता' तथा ' जत्थेव बायर तेउक्काइयाणं पज्जन्ताणं ठाणा पन्नत्ता तत्थेव अपज्जन्त्ताणं बायर तेउकाइया णं ठाणा पत्ता ' गौतम ने प्रभु से जब ऐसा प्रश्न किया कि हे भदन्त ! बादर तेजस्कायिक जीवों के चाहे वे पर्याप्तावस्था वाले हों चाहे अपर्याप्तावस्था वाले हों स्थान कहां पर कहे गये हैं ? तब गौतम से प्रभु ने ऐसा कहा - हे गौतम ! पर्याप्ता पर्याप्त बादर तेजस्कायिक जीवों का स्थान - निवास - निर्व्याघात की अपेक्षा इतनी जगह कहा गया हैमनुष्यक्षेत्र में, अढाइद्वीप में और १५ कर्म भूमियों तथा व्याघात की अपेक्षा ५ महाविदेहों में एवं जहां पर्याप्त बादर तेजस्कायिक जीवों ४ होय छे. प्रज्ञायना सूत्रभां न प्रमाणे उडेवामां आवे छे. 'कहिणं भंते ! बादर ते काइयाणं पज्जत्ता पज्जत्ताणं ठाणा पण्णत्ता, गोयमा ! अंतो मणुस्खेत्ते अड्ढा इज्जेसु दीवसमुद्देसु निव्वाधारणं पन्नरससु कम्मभूमिसु वाघाएणं पंचसु महाविदेहे एत्थणं बायर तेक्वाइयाणं ठाणा पण्णत्ता, तथा जत्थेव बायर तेउक्काइया णं पज्जत्ताणं ठाणा पण्णत्ता तत्थेव अपज्जत्ताणं बायर तेडक्काइयाणं ठाणा पण्णत्ता' ગૌતમસ્વામીએ પ્રભુશ્રીને જ્યારે એવુ' પૂછ્યું કે-હે ભગવન્ ! ખાદર તેજસ્થાયિક જીવાના (ચાહે તે પર્યાપ્ત અવસ્થાવાળા હોય કે ચાહે અપર્યાપ્ત અવસ્થાવાળા હાય) સ્થાનેા કયાં આવેલા છે ? આના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રીએ ગૌતમ સ્વામીને કહ્યુ` કે હે ગૌતમ ! પર્યાપ્ત ખાદર તેજસ્કાયિક જીવાનુ સ્થાન નિવાસ નિર્વ્યાઘાતની અપેક્ષાએ આટલી જગાએ કહેવામાં આવેલ છે. જેમકે-મનુષ્ય ક્ષેત્રમાં, અઢાઈ દ્વીપમાં અને ૧૫ પંદર ક ભૂમિયામાં તથા વ્યાઘાતની અપે
જીવાભિગમસૂત્ર