________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.५ सू.१३३ बादरादीनामल्पबहुत्वनिरूपणम् १२२५ कतरेभ्यः कतरेऽल्पा बहुका वा यावद्विशेषाधिका वेत्यल्पबहुत्वविषयकः प्रश्नः भगवानाह-गौतम ! 'सव्वत्थोवा बायरतसकाइया' सर्वस्तोका बादरत्रसकायिकाः, द्वीन्द्रियादीनामेव बादरत्रसत्वात्, तेषाश्च शेषकायाऽपेक्षयाऽल्पसात् । 'बायर तेउकाइया असंखेजगुणा' एभ्यो बादरतेजस्कायिका असंख्येयगुणाः, असंख्येयलोकाकाशप्रमाणवात्। 'पत्तेयसरीरबायरवणस्सइकाइया असंखेज्जगुणा' एभ्यः प्रत्येकशरीरवादरवनस्पतिकाया असंख्येयगुणाधिकाः स्थानाsसंख्येयगुणत्वात् । बादरतेजस्काया हि मनुष्यक्षेत्र एव । तथाचोक्तम्-प्रज्ञापनायां __टीकार्थ-गौतम ने प्रभु से ऐसा जब पूछा है-हे भदन्त ! बादर, पृथिवीकायिक, बादर अप्कायिक, बादर तेजस्कायिक, बादर वायुकायिक, बादर वनस्पतिकायिक, और बादर त्रसकायिक इनके बीच में कौन किनकी अपेक्षा अल्प है ? कौन किनकी अपेक्षा बहुत हैं ? कौन किनके बराबर है ? और किनकी अपेक्षा विशेषाधिक हैं तब प्रभु ने उनसे ऐसा कहा-हे गौतम ! 'सव्वत्थोवा वायरतसकाइया' बादर सकायिक सबसे कम है क्योंकि द्वीन्द्रियादिकों को ही बादर त्रस कहा गया है ये बादर स शेषकायिक जीवों की अपेक्षा अल्प है। 'बायर तेउकाइया असंखेज्जगुणा' इनकी अपेक्षा बाद तेजस्कायिक असंख्यातगुणं अधिक हैं। क्योंकि इनका प्रमाण असंख्यात लोकाकाश के बराबर कहा गया है । 'पत्तेय सरीर बाद वणस्सइकाइया असंखेज्जगुणा' इनकी अपेक्षा प्रत्येक शरीर बादर वनस्पतिकाय असंख्यातगुणें अधिक हैं । क्योंकि इनका स्थान असंख्यातगुणा है।
ટીકાર્ય–ગૌતમસ્વામી પ્રભુશ્રીને પૂછે છે કે-હે ભગવન બાદર બાદર પૃથ્વીકાયિક, બાદર અષ્કાયિક, બાદર તેજસ્કાયિક, બાદર વાયુકાયિક, બાદર વનસ્પતિકાયિક અને બાદર ત્રસકાયિક એ બધામાં કે કોનાથી અ૫ છે? કેણ કેનાથી વધારે છે? કોણ કોની બરાબર છે? અને કોણ કોનાથી વિશેવાધિક છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી ગૌતમસ્વામીને કહે છે કે-હે ગૌતમ! 'सव्वत्थोवा बायरतसकाइया' मा४२ ३सायि सौथी ५८५ छ. १२७५ हैદ્વિીન્દ્રિયાદિકને જ બાદર ત્રસ કહેવામાં આવેલ છે. આ બાદર ત્રસ શેષાયિક
वाथी २०६५ छे. 'बायर तेउकाइया असंखेज्जगुणा' तना ४२di माह२ तेસ્કાયિક અસંખ્યાતગણું વધારે છે. કેમકે તેઓનું પ્રમાણ અસંખ્યાત લેકા
शनी मरा५२ उवामां मावद छ. 'पत्तेयसरीर बादरवणस्सइकाइया असंखेज्जT” તેના કરતા પ્રત્યેક શરીર બાદર વનસ્પતિકાય અસંખ્યાતગણુ બધારે છે. કેમકે–તેમના સ્થાન અસંખ્યાતગણું છે. બાદર તેજસ્કાયિક મનુષ્યક્ષેત્રમાં
जी० १५४
જીવાભિગમસૂત્ર
